Mới đây, Bộ Tài chính đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn Ngân sách nhà nước (NSNN) luỹ kế 6 tháng và ước thực hiện 7 tháng năm 2021.

Theo đó, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công kế hoạch năm 2021 trong 7 tháng đầu năm đạt 36,71% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2020 là 40,67%. Trong đó, vốn trong nước đạt 40,38% (cùng kỳ năm 2020 là 44,05%); vốn nước ngoài đạt 7,52% (cùng kỳ năm 2020 đạt 17,15%).

Đến hết tháng 7/2021, chỉ có 11 Bộ và 20 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 35% kế hoạch, trong đó, một số Bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân cao như: Thái Bình (71,04%), Ngân hàng Chính sách xã hội (67,27%), Hưng Yên (65,64%), Hà Nam (64,36%), Thanh Hóa (61,59%), Văn phòng Quốc hội (52,96%), Kiểm toán Nhà nước (49,79%). Còn lại hầu hết các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt thấp, 34/50 Bộ và 15/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 25%, trong đó có 6 Bộ chưa giải ngân kế hoạch vốn.

Tiến độ giải ngân dự án đầu tư công chậm rãi trong nửa đầu năm 2021. Ảnh minh hoạ

Tiến độ giải ngân của một số dự án trọng điểm cũng còn thấp. Cụ thể, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, luỹ kế vốn đã bố trí cho dự án từ năm 2018 đến năm 2020 là 22.885,035 tỷ đồng. Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước, đến nay, Dự án này đã giải ngân 10.690,134 tỷ đồng, đạt 46,77% kế hoạch đã giao, trong đó kế hoạch năm 2021 giải ngân là 835,674 tỷ đồng, đạt 17,93%.

Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017-2020 cũng có tỉ lệ giải ngân chưa tới 50% kế hoạch năm 2021. Cụ thể, số vốn giải ngân đến hết ngày 22/7/2021 của dự án này là 6.929,425/14.937,840 tỷ đồng, đạt 46,4% kế hoạch năm 2021 được giao. Trong đó, tình hình thi công đoạn Cam Lộ - La Sơn khả năng không hoàn thành đúng kế hoạch vào năm năm 2021 do một số nguyên nhân như bão lũ khu vực miền Trung năm 2020, dịch Covid-19, khó khăn trong nguồn vật liệu đất đắp và chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng đối với những đoạn phải xử lý nền đất yếu.

Ảnh hưởng nặng nề từ dịch Covid-19

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, một trong những nguyên nhân chủ yếu làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là tình hình dịch Covid-19 bùng phát mạnh tại hầu hết địa phương đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án, trong đó có các dự án sử dụng vốn đầu tư công.

Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như: chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư; vướng mắc về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bất cập trong công tác đấu thầu. Đối với các dự án sử dụng vốn nước ngoài thì việc chậm trễ giải ngân còn do vướng mắc trong khâu giao kế hoạch và phân bổ chi tiết; vướng mắc về thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, hiệp định vay; sự chậm trễ trong triển khai thực hiện dự án, xác nhận khối lượng hoàn thành, hoàn thiện thủ tục thanh toán...

Nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng còn lại của năm 2021, Bộ Tài chính đã kiến nghị các Bộ ngành, cơ quan, địa phương nghiêm chỉnh thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022.

Mới đây, Kho bạc Nhà nước cũng đã yêu cầu Kho bạc Nhà nước các tỉnh, thành phố khẩn trương thực hiện các giải pháp của chủ đầu tư để tiếp tục đôn đốc, tháo gỡ và khắc phục những khó khăn, đẩy mạnh tiến độ thực hiện dự án và giải ngân kế hoạch vốn.

Đặc biệt, đối với nhóm dự án đã hoàn thành từ trước ngày 31/12/2020 vẫn còn tồn đọng quyết toán và kế hoạch vốn chưa giải ngân, chủ đầu tư cần khẩn trương liên hệ với nhà thầu để thanh toán công nợ theo quy định; hoàn tất thủ tục lập, trình phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành đối với các dự án đã hoàn thành từ trước ngày 31/12/2020 để phê duyệt trước 30/9/2021.

Kho bạc Nhà nước cũng yêu cầu đẩy mạnh thực hiện đấu thầu qua mạng, bảo đảm công khai, minh bạch, lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực theo đúng quy định của pháp luật về đấu thầu và Quyết định số 706/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định tiêu chí xác định các gói thầu trong nội bộ ngành Tài chính thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng và lộ trình thực hiện đến năm 2025. Chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền quyết định điều chỉnh kế hoạch, dự toán đầu tư, mua sắm của các nội dung chậm tiến độ sang các nội dung có tiến độ giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn nếu có…

 Đăng Khôi