Buổi Tọa đàm do ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương chủ trì, với sự tham dự của đại diện Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hội Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam (VPBA), Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME), đại diện một số Vụ, Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược và một số doanh nghiệp khu vực tư nhân.

Theo cập nhật két quả ban đầu được nêu tại Tọa đàm, hầu hết các bộ, ngành đã xây dựng kế hoạch cắt giảm, đơn giản hóa TTHC thuộc bộ ngành phụ trách, ứng dụng chuyển đổi số và xử lý TTHC không phụ thuộc vào địa giới hành chính, cải cách mạnh về đăng ký DN, hộ kinh doanh và chính sách thuế, hải quan,…

Tại Tọa đàm, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi về các nội dung trọng tâm liên quan đến cải cách thủ tục hành chính, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ mà Nghị quyết 68 đã đề ra: cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính (TTHC), ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật, ít nhát 30% điều kiện kinh doanh và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo.

Phát biểu tại sự kiện, Luật sư Nguyễn Xuân Bình - Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Doanh nhân Tư nhân Việt Nam (VPBA) chia sẻ: trong thời gian vừa qua, VPBA đã tổ chức một số hội nghị, tọa đàm và nhiều cuộc tiếp xúc với giới doanh nhân, các nhà quản lý cấp cơ sở. Đại bộ phận đều thể hiện sự vui mừng, phấn khởi với các tư tưởng, định hướng của Nghị quyết 68 và chủ trương lớn về tinh gọn bộ máy, đồng thời mong muốn và chờ đợi những thay đổi trực tiếp trong chính sách và tác động đến môi trường kinh doanh của doanh nghiệp và hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

“Trong quá trình công tác hơn 20 năm ở Bộ Nội vụ và làm Tổ trưởng tổ cắt giảm thủ tục hành chính, tôi đã có nhiều trải nghiệm vấn đề này. Ban đầu, chúng ta đặt ra vấn đề cải cách TTHC cho DN và người dân, nhưng sau đó chúng ta nhận ra rằng cải cách thủ tục thuần túy có hiệu quả khá hạn chế, do thủ tục gắn với thể chế, bộ máy, con người.  Do đó, vấn đề cải cách thể chế đã được đặt ra. Thời gian qua chúng ta đã thực hiện cuộc đại cải cách về bộ máy, bởi bản chất vấn đề cải cách TTHC phải thực hiện đồng bộ với cải cách thể chế”, nguyên Phó Chủ tịch thường trực TP Hải Phòng nhấn mạnh.

“Chúng ta có hơn 20 Nghị định, hơn 1.000 văn bản quy định và chỉ đạo thực hiện. Các cơ quan thực thi cần đưa ra kế hoạch rà soát, đánh giá và tự có kế hoạch thực hiện việc cắt giảm. chứ không thể chỉ đợi DN, xã hội phản ánh rồi mới xem xét cắt giảm vì DN và xã hội không thể có cái nhìn tổng thể về thể chế, các quy định”, Luật sư Nguyễn Xuân Bình khẳng định.

Ông Bình cũng chia sẻ: Thực tế khi làm lãnh đạo ở địa phương, tiếp xúc với DN ông đã nhìn thấy rõ nét những vướng mắc về tính hệ thống, chứ không chỉ là những văn bản riêng biệt. Vì vậy, tính hệ thống của thể chế là vấn đề cốt yếu cần được rà soát và cải cách.

Cuối cùng, theo ông Bình, mặc dù rất ghi nhận vai trò của các DN lớn và siêu lớn trong nền kinh tế, nhưng tất cả các nền kinh tế phát triển đều phải dựa vào số đông các DN vừa và nhỏ. Nhưng hiện nay, việc tiếp xúc giữa DN vừa và nhỏ với chính quyền còn nhiều rào cản, khả năng tiếp cận bình đẳng tài nguyên hay các cơ hội đầu tư vẫn con nhiều hạn chế. Rất cần có giải pháp cho vấn đề này, để thực sự khơi thông cơ hội và quyền kinh doanh, phát triển của khối DN vừa và nhỏ.

Ông Nguyễn Tiến Thắng, Phó Tổng thư ký VPBA, Chủ tịch HĐQT AIC Holding cũng chia sẻ tại Tọa đàm, dưới góc độ người kinh doanh, các doanh nhân quan tâm đến những kết quả cụ thể hơn: việc cắt giảm thủ tục hành chính giúp tiết kiệm được bao nhiêu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Từ góc nhìn đó, ông Thắng cho rằng phải thực sự cởi mở góc nhìn và cách thiết kế thể chế, các quy định để đơn giản hóa thủ tục.

Ông Thắng gợi mở, các thủ tục ban đầu về việc đăng ký thành lập hộ kinh doanh và đăng ký thuế, xác định mức thuế nên tích hợp vào trong một thủ tục thay vì tách riêng như hiện nay. Hoặc trong lĩnh vực nhập khẩu ô tô, trước đây quy định về việc phải có giấy ủy quyền chính hãng được nêu trong thông tư, sau khi có phản hồi của các DN thì quy định này vẫn được đưa vào nghị định.

“Qua các ví dụ điển hình như vậy, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng việc cắt giảm phải thực chất, cụ thể, hiệu lực để việc tuân thủ và đáp ứng các quy định trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn chứ không phải là rà soát, bãi bỏ một cách hình thức”, ông Thắng nhấn mạnh.

Phát biểu tại Tọa đàm, các doanh nhân cũng nêu nhiều vấn đề nóng sốt trong thực tiễn, đồng thời gợi mở nhiều góc nhìn và kế sách thiết thực nhằm giúp quán trình cải cách hành chính, cắt giảm TTHC hiệu quả, thực chất và mang lại lợi ích rõ nét cho doanh nghiệp, người dân.

Ông Nguyễn Văn Thành, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hợp Lực, Chi hội trưởng Chi hội Doanh nhân tư nhân Thanh Hóa cho rằng, việc nhiều hộ kinh doanh cá thể ngại chuyển thành doanh nghiệp, ngoài những băn khoăn về năng lực quản trị doanh nghiệp và chấp hành các quy định, còn có thực tế là muốn lẩn tránh nghĩa vụ thuế.

“Những hộ kinh doanh buôn bán nhỏ như tạp hóa, quán phở thì tôi không nói, nhưng có rất nhiều hộ cá thể kinh doanh lớn, doanh thu hàng trăm tỷ mỗi năm nhưng không muốn chuyển thành DN không phải là do họ ngại thủ tục, mà bản chất là muốn lẩn tránh thuế. Vì vậy, tôi đề nghị cần có phân loại, phân nhóm các loại hình hộ kinh doanh để có sự hỗ trợ phù hợp nhưng cũng đảm bảo tính bình đẳng với các DN đang chấp hành tốt”, ông Thành kiến nghị.

Đồng thời, vị doanh nhân từng được vinh danh giải thưởng Sao đỏ cũng đề xuất nhà nước đầu tư hệ thống phần mềm hỗ trợ quản trị doanh nghiệp cho nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ để các DN tiện trong việc tuân thủ pháp luật và nghĩa vụ thuế, bảo hiểm, chuyển đổi số; qua đó cũng cho các hộ kinh doanh thấy được lợi ích của việc chuyển thành DN. Ông Thành cũng nhấn mạnh vai trò của giáo dục tinh thần kinh doanh văn minh, lành mạnh để giới kinh doanh nhỏ lẻ dần thay đổi tư duy theo hướng minh bạch, tiến bộ.

Ông Đường Minh Thái Tâm - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ và Thương mại Hàng hiệu Việt, Hội viên VPBA, Chi hội trưởng Chi hội Doanh nhân Tư nhân 1983 Giao Thương cũng cho rằng đôi khi TTHC chỉ là cái cớ để một số hộ kinh doanh từ chối chuyển thành DN, qua đó duy trì lợi thế cạnh tranh bất bình đẳng nhờ vẫn lẩn tránh được yêu cầu minh bạch về chứng từ, yếu tố đầu vào và nghĩa vụ thuế.

“Chính vì vậy, các DN như chúng tôi gặp phải áp lực cạnh tranh không lành mạnh từ không ít hộ kinh doanh. Không chỉ vấn đề thuế, mà quan trọng hơn là xuất xứ và chất lượng hàng hóa”, ông Tâm chia sẻ.

Phát biểu kết luận, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Nguyễn Đức Hiển đã tổng hợp một số vấn đề mà Tọa đàm đã trao đổi và cho biết, các ý kiến tại Tọa đàm hôm nay sẽ được Ban Chính sách, chiến lược Trung ương tiếp thu, tổng hợp, chắt lọc để phục vụ công tác xây dựng báo cáo chuyên đề; đồng thời đề nghị các đại biểu tiếp tục trao đổi thông tin, đóng góp thêm ý kiến, khuyến nghị trong công tác nghiên cứu, tham mưu của Ban.