Tập đoàn Trường Hải (Thaco) ngày 26/5 có văn bản gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, đề xuất được đầu tư xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Tập đoàn sẽ thực hiện theo hình thức lập dự án đầu tư và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư theo Luật đầu tư số 61/2020/QH14 bằng nguồn vốn tự có và nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Tổng mức đầu hơn 61 tỷ USD, không bán cho nước ngoài

Theo chủ trương đầu tư dự án đã được Quốc hội phê duyệt, tổng mức đầu tư (đã bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư) là hơn 1,71 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 67,34 tỷ USD.

Thaco đề xuất tổng vốn đầu tư hơn 1,56 triệu tỷ đồng (khoảng 61,35 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Phần này sẽ được Nhà nước thực hiện riêng thành một dự án độc lập.

Về dòng tiền, Thaco sẽ góp 20% tổng mức đầu tư, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp khác thông qua phát hành cổ phần tăng vốn cho Thaco và các tập đoàn thành viên, nhưng vẫn đảm bảo Chủ tịch Trần Bá Dương và gia đình nắm cổ phần chi phối.

Tập đoàn sẽ thành lập công ty thực hiện dự án và mời gọi các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước khác tham gia góp vốn, trong đó Thaco nắm cổ phần chi phối để cùng thực hiện dự án với điều kiện tiên quyết không chuyển giao, chuyển nhượng dự án, vốn góp, cổ phần trong công ty thực hiện dự án cho nước ngoài.

Số còn lại, khoảng 49 tỷ USD, doanh nghiệp sẽ vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Thaco kiến nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm, được đảm bảo bằng tài sản hình thành từ dự án.

Tập đoàn này kiến nghị phân kỳ dự án làm hai giai đoạn triển khai và hoàn thành trong vòng 7 năm. Trong 5 năm đầu, công ty sẽ xây dựng hai đoạn Hà Nội - Hà Tĩnh và TP HCM - Nha Trang, là những khu vực có nhu cầu vận tải lớn.

Hai năm tiếp theo, Thaco sẽ triển khai đoạn giữa từ Hà Tĩnh đến Nha Trang, do phân đoạn này có địa hình đèo dốc, địa chất phức tạp nên cần thời gian nghiên cứu và có giải pháp hiệu quả nhất.

Phía doanh nghiệp cho rằng việc phân kỳ thành 2 giai đoạn nhằm có thời gian để các đối tác trong nước nghiên cứu học hỏi, hợp tác (liên danh, liên kết) nhận chuyển giao công nghệ và đạt hiệu quả cao nhất cho dự án.

Xin loạt ưu đãi và sẵn sàng chuyển giao cho Nhà nước

Thaco cũng đề xuất giá vé do cơ quan Nhà nước phê duyệt trên cơ sở đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn cho dự án theo quy định. Thời gian hoạt động của dự án được đề xuất là 70 năm.

Doanh nghiệp mong muốn được ưu tiên giao quỹ đất để phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng).

“Chúng tôi cam kết phát triển các khu đô thị TOD mẫu mực, giá hợp lý phục vụ đại đa số người dân. Trong tình huống đặc biệt vì lý do an ninh quốc gia, chúng tôi sẵn sàng bàn giao toàn bộ dự án cho Nhà nước”, ông Trần Bá Dương nhấn mạnh.

Doanh nghiệp  cũng cho rằng Nhà nước cần sở hữu một số cơ sở vật chất và đảm nhiệm một phần công việc trong quản lý vận hành.

Các ưu đãi khác gồm miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện trong nước chưa sản xuất được; áp dụng đầy đủ cơ chế, chính sách đặc thù, ưu đãi đầu tư ở mức cao nhất theo quy định hiện hành.

Tuyến đường sắt này sẽ sử dụng công nghệ điện khí hóa, tiêu chuẩn quốc tế. Thaco cho biết sẽ hợp tác chuyển giao công nghệ từ các đối tác châu Âu như Đức, Pháp và châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời đào tạo nhân lực để tiến tới làm chủ kỹ thuật.

Mục tiêu không chỉ dừng ở việc xây dựng tuyến đường sắt, mà còn đặt nền móng cho ngành công nghiệp đường sắt trong nước, từ sản xuất đầu máy, toa xe, thiết bị tín hiệu đến quản lý vận hành.

Ba tập đoàn thành viên sẽ giữ vai trò nòng cốt trong triển khai dự án gồm Thaco Industries phụ trách sản xuất đầu máy, toa xe, linh kiện kỹ thuật; Thadico - Đại Quang Minh đảm nhiệm xây dựng, vận hành hạ tầng và phát triển đô thị theo mô hình TOD; Thiso đầu tư và quản lý hạ tầng xã hội như thương mại, y tế, giáo dục tại các khu đô thị ga.