Ngành thép đi xuống theo sự "đóng băng" của bất động sản

Trong báo cáo triển vọng ngành thép năm 2024 vừa cập nhật, SSI nhận định thép là ngành mang tính chất chu kỳ. Tổng sản lượng tiêu thụ thép thành phẩm trong nước năm 2023 chứng kiến sự sụt giảm do ảnh hưởng của nền kinh tế vĩ mô cũng như thị trường bất động sản nói riêng.

Trong 11 tháng đầu năm 2023, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng, tôn mạ và ống thép lần lượt giảm 13,5%, 6% và 0,9% so với cùng kỳ năm 2022. Tình hình năm 2023 khá giống năm 2012, thời điểm nhu cầu thép xây dựng cũng giảm khoảng 7% do tăng trưởng GDP giảm tốc và thị trường bất động sản đóng băng.

Lợi nhuận DN có thể phục hồi mạnh trong năm 2024

SSI kỳ vọng tổng sản lượng tiêu thụ thép sẽ tăng hơn 6% trong năm 2024, trong đó tiêu thụ nội địa đạt mức tăng trưởng gần 7%. Kênh nội địa đã có những dấu hiệu phục hồi đầu tiên vào cuối năm 2023 khi sản lượng tiêu thụ từ tháng 9 đến tháng 11 đã tăng 13% so với cùng kỳ, sau khi giảm 20% trong 8 tháng đầu năm 2023.

Mức tiêu thụ thép trong năm 2024 sẽ được hỗ trợ nhờ tình hình vĩ mô và thị trường bất động sản khởi sắc hơn. Trong chu kỳ trước, tiêu thụ thép xây dựng năm 2013 đã tăng khoảng 3% so với mức đáy năm 2012.

Về giá thép, SSI cho rằng có thể đã chạm đáy và cải thiện trong năm 2024 do cung cầu cân bằng hơn. Sản lượng sản xuất thép của Trung Quốc trong 11 tháng đầu năm 2023 tăng 1,5% so với cùng kỳ, đạt 952 triệu tấn. Tuy nhiên, nếu xét theo tháng, sản lượng sản xuất thép của Trung Quốc gần như liên tục giảm từ mức đỉnh 95,7 triệu tấn trong tháng 3 xuống còn 76,1 triệu tấn trong tháng 11, do nhu cầu yếu và chi phí nguyên vật liệu tăng cao, trong khi biên lợi nhuận của các công ty thép đã giảm xuống mức thấp.

Sản lượng sản xuất của Trung Quốc sụt giảm cũng khiến sản lượng toàn cầu giảm từ 165 triệu tấn trong tháng 3 xuống còn 145,5 triệu tấn trong tháng 11. Tồn kho thép ở Trung Quốc đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây, giúp giảm áp lực dư cung trên toàn cầu trong thời gian sắp tới. Do đó, giá thép có thể đã chạm đáy và sẽ phục hồi trong thời gian tới.

Tuy nhiên giá thép sẽ khó tăng mạnh vì nhu cầu chung vẫn sẽ bị ảnh hưởng bởi nhu cầu yếu ở Trung Quốc do thị trường bất động sản chưa có nhiều khởi sắc. Mặt khác, sự gia tăng giá thép so với chi phí nguyên liệu đầu vào có thể thúc đẩy hoạt động sản xuất ở Trung Quốc quay trở lại.

SSI kỳ vọng lợi nhuận của các công ty thép sẽ đạt mức tăng trưởng cao trong năm 2024 từ mức nền thấp năm 2023 nhờ sản lượng tiêu thụ cải thiện, biên lợi nhuận gộp tăng trở lại. Mức tăng trưởng lợi nhuận cao hơn trong nửa đầu năm 2024 nhờ mức nền lợi nhuận thấp trong nửa đầu năm 2023. Xu hướng phục hồi có thể được duy trì sau năm 2024, tuy nhiên nhu cầu tiêu thụ và biên lợi nhuận vẫn còn khả năng biến động. 

Với sự phục hồi của doanh nghiệp,SSI dự báo lợi nhuận của Hoà Phát (mã: HPG) sẽ phục hồi 80% trong năm 2024, tương đương đạt 11.156 tỷ đồng năm 2024 nhờ cả sản lượng tiêu thụ và biên lợi nhuận gộp đều cải thiện. Sản lượng tiêu thụ của công ty dự kiến sẽ tăng 11% trong năm 2024.

Thị phần thép xây dựng của Hoà Phát tăng từ 34,8% năm 2022 và 32,5% trong 7 tháng đầu năm 2023 lên khoảng 37% trong những tháng gần đây nhờ kênh xuất khẩu phục hồi tích cực và một số doanh nghiệp thép trong nước giảm sản lượng sản xuất một thời gian thua lỗ. Đồng thời, tỷ trọng kênh xuất khẩu trong doanh thu tăng lên sẽ giúp công ty chuyển mức tăng giá nguyên liệu sang giá bán thép dễ dàng hơn.

Một trong những động lực tăng trưởng của doanh nghiệp này là dự án mở rộng Dung Quất 2 dự kiến sẽ bắt đầu vận hành theo từng giai đoạn trong năm 2025 và 2026, giúp thúc đẩy tăng trưởng dài hạn. 

Hoa Sen (mã: HSG) cũng được dự báo lợi nhuận sẽ phục hồi mạnh trong năm 2024, với mức tăng gần 28 lần so với mức nền thấp được thiết lập trong năm 2023 – mức thấp nhất kể từ năm 2006, tương đương tăng từ 28 tỷ (ước tính năm 2023) lên 775 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn còn những rủi ro đến từ sự biến động của giá thép và những thay đổi trong biện pháp bảo hộ ở thị trường Việt Nam hoặc thị trường xuất khẩu có thể ảnh hưởng đến sản lượng tiêu thụ.