Theo Bản tin số 20, quý IV/2018, cả nước có 54,53 triệu người có việc làm, tăng 22,94 nghìn người (0,42%) so với quý III/2018 và tăng 478,4 nghìn người (0,89%) so với cùng kỳ năm 2017; tỉ trọng có việc làm là nam chiếm 52,39% (tăng 0,45 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2017); khu vực thành thị chiếm 32,75% tổng số người đang làm việc (tăng 0,89 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2017). Đồng thời, quý IV/2018, cả nước cũng có 23,79 triệu người làm công ăn lương, chiếm 45,14% trong tổng số lao động có việc làm, tăng 823 nghìn người so với quý III/2018 (3,46%).

Trong quý IV/2018, số lượng và tỉ lệ lao động làm việc trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục giảm. Cụ thể, cả nước có 19,92 triệu người đang làm trong khu vực này, giảm 628.000 người so với quý III/2018 và 1,56 triệu người so với quý IV/2017. Số người đang làm việc trong ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 36,53% tổng số lao động đang làm việc, giảm hơn so với quý III/2018 (37,85%) và quý IV/2017 (39,75%).

Một số ngành có số lượng lao động tăng nhiều nhất so với quý III/2018 và cùng kỳ năm 2017, đó là: Công nghiệp chế biến, chế tạo; xây dựng; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; hoạt động dịch vụ khác. Còn một số ngành có số lượng lao động mặc dù giảm so với quý III/2018, nhưng vẫn tăng so với cùng kỳ năm 2017, đó là: Bán buôn, bản lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy; dịch vụ lưu trú, ăn uống; giáo dục và đào tạo.

Đáng chú ý, tỉ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi giảm nhẹ, còn 2,17%. Trong đó, thất nghiệp ở nhóm có trình độ đại học là 135.800 người, giảm 15.900 người; nhóm có trình độ trung cấp là 68.800 người, giảm 1.500 người so với quý III. Ngược lại, nhóm có trình độ cao đẳng có 81.400 người thất nghiệp, tăng 6.200 người; nhóm trình độ sơ cấp nghề có 27.000 người thất nghiệp, tăng 1.600 người so với quý III.

Theo ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện nghiên cứu Lao động Xã hội, quý IV/2018, cả nước có 1,06 triệu người trong độ tuổi lao động thất nghiệp, giảm 7.600 người so với quý trước đó. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi giảm nhẹ, còn 2,17%.

“Tuy nhiên, theo dõi 3 quý liên tiếp cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp dài hạn có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân là do công việc mới đòi hòi phải có tay nghề nên lao động phải đi đào tạo với thời gian dài hơn. Bên cạnh đó, thị trường lao động có xu hướng ổn định, ít lao động nhảy việc nên việc tuyển dụng lao động cũng khắt khe hơn. Do đó, việc kết nối liên kết giữa các trung tâm dịch vụ việc và đơn vị sử dụng lao động cần khớp nối trong cung - cầu thị trường lao động”, ông Vinh nhận xét.

Lý giải thêm về nguyên nhân thất nghiệp, ông Đào Quang Vinh cho biết: Có tới 40% là do hết hạn hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc; 28,7% do đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc; 3,2% do doanh nghiệp, tổ chức giải thể, phá sản, thay đổi cơ cấu; 1,4% do bị xử lý kỷ luật, bị sa thải và 26,7% do những nguyên nhân khác.

Trong đó, người lao động thất nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông, chiếm 63,2%, lao động thất nghiệp có trình độ đại học và trên đại học chiếm 17,4%. Người lao động thất nghiệp trong lĩnh vực may, giày da, dệt, nhuộm, thiết kế thời trang chiếm tỷ lệ lớn tới 28,8%.

Ngoài ra, bản tin lần này cũng đưa ra Dự báo về triển vọng thị trường lao động trong quý I/2019. Cụ thể, GDP quý I/2019 dự báo sẽ tăng 6,58%, một số ngành tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng cao, ổn định, như: ngành công nghiệp chế biến chế tạo (khoảng 14%); bán buôn, bán lẻ (8,22%); dịch vụ lưu trú, nhà hàng (7,55%) kéo theo tăng trưởng việc làm ở những ngành này và một số ngành khác. Bên cạnh đó, năng suất lao động chung tiếp tục được cải thiện, xu hướng ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp sẽ dẫn đến chuyển dịch cơ cấu lao động theo các ngành. Trong quý I/2019, dự báo tổng số việc làm đạt khoảng 54,6 triệu, tăng 60.500 người (0,11%) so với quý IV/2018 và tăng 1,1% so với cùng kỳ năm 2018.

Một số ngành có nhu cầu việc làm sẽ tăng cao so với quý IV/2018, như sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí (18,4%); hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm (5,8%); nghệ thuật, vui chơi và giải trí (8,5%).

Ngoài ra, một số ngành dự báo nhu cầu lao động sẽ giảm, như: nông lâm thủy sản (-0,8%); khai khoáng (-7,6%); kinh doanh bất động sản (-8%); hoạt động của tổ chức chính trị-xã hội (-2,8%); hoạt động làm thuê các công việc trong các hộ gia đình, sản xuất sản phẩm vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình (-7,8%).