Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án liên quan đến dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty gang thép Thái Nguyên (TISCO).

 

19 bị can bị đề nghị truy tố về một trong hai tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

 

 

Cơ quan điều tra đề nghị VKSND Tối cao truy tố 14 người từ 10 đến 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí gồm: ông Tinh, Mừng, Đậu Văn Hùng, cựu tổng giám đốc Tổng công ty thép Việt Nam; Trần Văn Khâm, cựu chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc TISCO; Ngô Sỹ Hán, cựu Phó tổng giám đốc TISCO; Đặng Văn Tập, cựu phó giám đốc Thường trực Ban Quản lý dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty gang thép Thái Nguyên (TISCO); Đồng Quang Dương, cựu phó giám đốc, kiêm Thư ký dự án TISCO; Nguyễn Trọng Khôi, cựu phó tổng giám đốc VNS; Trịnh Khôi Nguyên, cựu trưởng phòng Đầu tư phát triển VNS; Đỗ Xuân Hòa, cựu kế toán trưởng TISCO; Lê Thị Tuyết Lan, cựu Phó phòng Kế toán - Thống kê - Tài chính TISCO; Uông Sỹ Bính, cựu Phó phòng Kế toán - Thống kê - Tài chính TISCO; Nguyễn Văn Tráng, cựu ủy viên Ban kiểm soát VNS; Đặng Thúc Kháng, cựu Ủy viên Hội đồng quản trị, kiêm Trưởng Ban kiểm soát VNS.

 

5 người bị đề nghị truy tố 7-12 năm tù về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm: Lê Phú Hưng, cựu ủy viên HĐQT VNS; Nguyễn Minh Xuân, cựu ủy viên HĐQT VNS; Nguyễn Chí Dũng, cựu ủy viên HĐQT TISCO; Hoàng Ngọc Diệp, cựu ủy viên HĐQT TISCO; Đoàn Thu Trang, cựu ủy viên HĐQT TISCO.

 

Theo kết luận điều tra, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên do Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là Hội đồng quản trị Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS).

 

 

Dự án ban đầu có tổng mức đầu tư được phê duyệt là hơn 3.800 tỷ đồng. Đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) năm 2007 với giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng).

 

Từ tháng 8-2008, sau hơn 11 tháng khởi công xây dựng nhưng MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa triển khai thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu nhưng lại có nhiều văn bản gửi TISCO đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC với tổng chi phí tăng thêm là hơn 138 triệu USD không có cơ sở.

 

Tuy nhiên, bị can Trần Trọng Mừng đã ký văn ban gửi Bộ Công Thương và VNS đề nghị "cho giải quyết đặc cách" phạm vi được điều chỉnh về giá thiết bị và các chi phí khác đối với dự án. Bị can Nguyễn Trọng Khôi, phó tổng giám đốc VNS đã ký văn bản gửi Bộ Công thương, trong đó có nội dung: "Để cùng chia sẻ khó khăn với MCC, chủ đầu tư sẽ đề nghị lên các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết điều chỉnh đối với phần xây dựng (phần C) của hợp đồng…".

 

Theo kết luận điều tra, với chức trách nhiệm vụ được giao, các bị can Trần Trọng Mừng, Mai Văn Tinh, Đậu Văn Hùng và đồng phạm đã không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm bằng mọi biện pháp tiếp tục thực hiện dự án.

 

Các bị can là người có chức vụ, quyền hạn nhận thức rõ theo quy định pháp luật thì hợp đồng EPC số 01 không được phép điều chỉnh trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Theo quy định MCC phải chịu trách nhiệm lựa chọn, ký hợp đồng, trực tiếp thanh toán cho nhà thầu phụ thực hiện phần C hợp đồng nhưng các bị can đã chỉ đạo, tổ chức đàm phán với MCC tách phần "C" ra khỏi hợp đồng để TISCO tổ chức thực hiện và chịu mọi rủi ro.

 

Các bị can còn chỉ đạo đơn vị có chức năng tại VNS, TISCO tham mưu đề xuất, ký các văn bản báo cáo đề nghị Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng cho điều chỉnh chi phí phần C, điều chỉnh hợp đồng EPC số 01.

 

“Việc làm trên đã làm thay đổi bản chất, phá vỡ nguyên tắc quản lý hợp đồng EPC, tạo điều kiện cho MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện hợp đồng EPC số 01", kết luận chỉ ra.

 

Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án; không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu phụ về tiến độ, giá trị hợp đồng làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát lãng phí tài sản cho Nhà nước.

 

Tính đến 31/12/2018, TISCO đã đầu tư cho dự án hơn 4.400 tỉ đồng, trong đó vốn vay VDB Bắc Kạn – Thái Nguyên là 1.400 tỉ đồng, vay Vietinbank Hà Nội 1.600 tỉ đồng.

 

Đến nay dự án đã quá thời hạn được phê duyệt gần 10 năm nhưng vẫn chưa hoàn thành; số tiền hơn 830 tỉ đồng mà TISCO đã trả các ngân hàng từ khi dự án chậm tiến độ, dừng thi công đến thời điểm vụ án bị khởi tố là hậu quả thiệt hại của vụ án.

 

Vụ án này thuộc diện Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi và chỉ đạo.