Một báo cáo mới đây của công ty nghiên cứu McKinsey Global Institute cho biết tổng giá trị tài sản ròng của Trung Quốc đã đạt 120.000 tỷ USD vào năm 2020, vượt qua mức 89.000 tỷ USD của Mỹ khi thị trường bất động sản “tăng nhiệt” đã đẩy giá trị nhà đất của quốc gia tỷ dân đi lên.

Theo đó, giá trị tài sản ròng của Trung Quốc (giá trị của tổng tài sản trừ đi nợ phải trả) đã tăng 17 lần từ mức 7.000 tỷ USD cách đây hai thập niên. Quốc gia này chiếm 23% tổng giá trị tài sản ròng toàn cầu vào năm 2020, trong khi Mỹ chiếm 17%. Tiếp theo là Nhật Bản với mức 7% và giá trị 35.000 tỷ USD.

Báo cáo của McKinsey bao gồm 10 quốc gia chiếm 60% tổng thu nhập của thế giới, trong đó còn bao gồm Pháp, Đức, Canada, Australia, Vương quốc Anh, Mexico và Thụy Điển. McKinsey cũng lưu ý tổng giá trị tài sản ròng của nhóm này đã tăng từ 200.000 tỷ USD lên 510.000 tỷ USD.

Giá bất động sản tăng cao là nguyên nhân chính làm gia tăng nhanh giá trị tài sản ròng tại Trung Quốc. Theo bộ phận nghiên cứu và phát triển của công ty dịch vụ bất động sản E-House, giá nhà trung bình ở 50 thành phố lớn của nước này hiện cao gấp 13 lần so với mức thu nhập trung bình. Vào năm 2015, con số đó là 10 lần.

Với niềm tin rằng giá bất động sản không sụt giảm đã ăn sâu vào tâm trí người dân Trung Quốc, giá nhà trung bình ở nước này đã tăng gấp 5 lần trong suốt 20 năm qua. Đối với 10 quốc gia trong báo cáo của McKinsey, mức tăng trung bình tổng thể trong giai đoạn này là 200%.

Bên cạnh đó, Trung Quốc không có một loại thuế tài sản cố định hoặc thuế thừa kế thống nhất. Chi phí sở hữu bất động sản thấp đã khiến mọi người không muốn bán lại tài sản của họ, qua đó đẩy giá lên cao hơn nữa.

Báo cáo cũng cho hay quốc gia duy nhất khác từng vượt qua Mỹ là Nhật Bản. Vào năm 1990, tỷ trọng của Nhật Bản trong tổng tài sản ròng thế giới đạt 23% - cao hơn Mỹ một điểm phần trăm vào năm đó.

Song đây cũng là thời điểm gần kết thúc bong bóng bất động sản của Nhật Bản, vốn đã đẩy giá lên cao đến mức các nhà quan sát thời đó nhận xét rằng “giá bất động sản khu vực trung tâm Tokyo đủ để mua toàn bộ nước Mỹ".
Giá trị tài sản ròng của Nhật Bản cũng cao gấp 8,3 lần Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 1990, tương tự như mức 8,2 lần của Trung Quốc vào năm 2020.

Để tránh lặp lại sai lầm như Nhật Bản, Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp kiềm chế đầu cơ bất động sản khi công chúng ngày càng lên tiếng về giá nhà chung cư cao ở các thành phố. Tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương (diễn ra từ ngày 8-10/12) Trung Quốc đã phát đi tín hiệu về kế hoạch sửa đổi các hạn chế đầu tư bất động sản.

Nhưng giới chuyên gia cũng cảnh báo việc thắt chặt thị trường đột ngột có thể làm rung chuyển hệ thống tài chính và gây ra tình trạng trì trệ kinh tế trong thời gian dài. Tại Nhật Bản, giới hạn đầu tư bất động sản do Bộ Tài chính đưa ra đã góp phần làm “bong bóng” vỡ, song cũng khiến sự giàu có của nước này suy giảm mạnh kể từ đó.