Chờ ngân hàng cấp vốn cho 5 dự án PPP cao tốc Bắc-Nam
11:42 | 20/10/2020
Doanh Nhân Việt Nam trên
Năm dự án cao tốc Bắc-Nam theo hình thức đối tác công-tư (PPP) triển khai thành công hay không sẽ còn phụ thuộc vào yếu tố thị trường, đặc biệt là khả năng huy động vốn tín dụng.
Đầu tư các dự án cao tốc Bắc-Nam theo phương thức hình thức đối tác công-tư (PPP) là mô hình mới, phức tạp, đòi hỏi các bên liên quan cần có cách tiếp cận thích hợp để có thể thực hiện thành công, trong đó việc triển khai thực hiện dự án cần tuân thủ các quy định pháp luật đồng thời cũng cần phù hợp với các yêu cầu của thị trường, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước-nhà đầu tư-người sử dụng.
Mỗi dự án cần huy động tới 3.000 tỷ đồng
Báo Xây Dựng cho biết theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, đến hết thời điểm gia hạn đóng thầu ngày 12/10/2020, bên mời thầu đã tổ chức đóng/mở thầu theo đúng quy định pháp luật về đấu thầu, trước sự chứng kiến của các bên có liên quan và đại diện của Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03).
5 dự án PPP cao tốc Bắc-Nam sẽ cần phải huy động vốn tín dụng với khoảng 15.515 tỷ đồng.
Theo đó, dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45-Nghi Sơn có một nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu; riêng đối với dự án thành phần đoạn Nghi Sơn-Diễn Châu không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu.
Như vậy, trong tổng số 5 dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP, đến hết thời điểm gia hạn đóng thầu có 4 dự án thành phần có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu (gồm các đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo). Một dự án thành phần là đoạn Nghi Sơn-Diễn Châu.
Bộ Giao thông Vận tải dự kiến hoàn thành công tác lựa chọn nhà đầu tư trong tháng 12/2020 (nếu không phát sinh tình huống đấu thầu phức tạp).
Với dự án thành phần đoạn Nghi Sơn-Diễn Châu không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu, căn cứ quy định của Luật Đấu thầu và tại khoản 4 Điều 80 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải quyết định hủy thầu và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét chuyển đối hình thức đầu tư.
“Theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định trong trường hợp việc đấu thầu các dự án thành phần không lựa chọn được nhà đầu tư”, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải cho hay.
Ông Lê Kim Thành, Vụ trưởng Vụ đối tác công-tư (Vụ PPP-Bộ Giao thông Vận tải) cho biết trong số 39.530 tỷ đồng tổng vốn đầu tư của 5 dự án, nguồn vốn Nhà nước tham gia hỗ trợ khoảng 20.136 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khoảng 3.879 tỷ đồng, còn lại là vốn tín dụng với khoảng 15.515 tỷ đồng.
“Như vậy, tính bình quân, mỗi dự án chỉ cần huy động tín dụng khoảng 3.000 tỷ đồng. Đó là điều khác biệt so với các dự án BOT giao thông trước đây khi chủ yếu thực hiện bằng nguồn vốn vay ngân hàng”, ông Thành đưa ra con số.
Cách nào để huy động tiền vào dự án?
Chỉ ra nguyên nhân dự án thành phần đoạn Nghi Sơn-Diễn Châu không có nhà đầu tư tham gia, theo đánh giá sơ bộ của Bộ Giao thông Vận tải đây là dự án có tỷ lệ huy động vốn tín dụng lớn (15.551 tỷ đồng); trong khi hiện nay các ngân hàng thương mại đang gặp khó khăn về cung cấp tín dụng cho các dự án PPP.
Lường trước được các khó khăn này, Bộ Giao thông Vận tải đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước và các Ngân hàng thương mại để trao đổi về các cơ chế triển khai dự án. Theo đó, các ngân hàng đều bày tỏ nhận thức được trách nhiệm trong việc ưu tiên xem xét, cung cấp tín dụng cho dự án quan trọng quốc gia.
Phương tiện lưu thông trên một đoạn tuyến cao tốc đã đưa vào khai thác
Tuy nhiên theo quy định pháp luật về tín dụng, việc cho vay thực hiện theo cơ chế thương mại hiện hành, các ngân hàng tự xem xét, quyết định cho vay trên cơ sở thẩm định hiệu quả của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng và khả năng cân đối nguồn vốn.
TTXVN cũng cho biết thêm phía Bộ Giao thông Vận tải cũng nhìn nhận các nhà đầu tư trúng sơ tuyển ở dự án này cũng đồng thời trúng sơ tuyển ở một số dự án khác, do đó căn cứ mức độ hấp dẫn, năng lực vốn chủ sở hữu và khả năng huy động vốn tín dụng, nhà đầu tư có quyền quyết định lựa chọn dự án để nộp hồ sơ dự thầu.
“Như vậy, ngay cả trường hợp nhà đầu tư đã được lựa chọn và ký kết hợp đồng, cũng chưa thể khẳng định sẽ huy động được vốn tín dụng để triển khai dự án. Theo yêu cầu tại hồ sơ mời thầu, nhà đầu tư có thời gian tối đa 6 tháng (từ thời điểm ký kết hợp đồng) để huy động vốn tín dụng; trường hợp nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ hủy hợp đồng và tịch thu bảo đảm thực hiện hợp đồng”, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho hay.
Nhằm giải quyết những khó khăn về huy động vốn tín dụng, tạo môi trường thuận lợi để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo và đề xuất giải pháp xử lý khó khăn, vướng mắc tại một số dự án đầu tư theo hình thức BOT nhằm tạo niềm tin, môi trường đầu tư thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng tham gia các dự án đầu tư theo phương thức PPP trong giai đoạn tới.
Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương hoàn thiện các Nghị định,Thông tư hướng dẫn Luật Đầu tư theo phương thức PPP để sớm áp dụng và triển khai các dự án.
“Với việc giải quyết triệt để những khó khăn, vướng mắc tại các dự án BOT và những cơ chế mới trong Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư được áp dụng sẽ là tiền đề, tạo niềm tin và môi trường đầu tư thuận lợi để các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng tham gia các dự án đầu tư theo phương thức PPP trong thời gian tới; tạo điều kiện thu hút mạnh mẽ các nguồn lực xã hội để phát triển kết cấu hạ tầng, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước,” đại diện Bộ Giao thông Vận tải kỳ vọng.
Đối với 5 dự án cao tốc Bắc-Nam đầu tư theo phương thức PPP, trường hợp lựa chọn được nhà đầu tư và huy động được vốn tín dụng, Bộ Giao thông Vận tải cam kết sẽ hoàn thành đưa vào khai thác 3 dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Nghi Sơn-Diễn Châu, Nha Trang-Cam Lâm hoàn thành đưa vào khai thác cuối năm 2022, đầu năm 2023. Riêng 2 dự án thành phần đoạn Diễn Châu-Bãi Vọt và Cam Lâm-Vĩnh Hảo hoàn thành đưa vào khai thác đầu năm 2023 do có công trình cầu, hầm đường bộ lớn).
Trong trường hợp đấu thầu không lựa chọn được nhà đầu tư hoặc nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng để triển khai dự án, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 dài 654km, được chia thành 11 dự án thành phần bao gồm 6 dự án đầu tư công, còn lại 5 dự án thực hiện theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT. Tổng mức đầu tư của 11 dự án là khoảng 100.816 tỷ đồng. Ngày 30/9, Bộ Giao thông Vận tải đã khởi công đồng loạt 3 đoạn cao tốc Bắc-Nam đầu tư công còn lại, đảm bảo cả 6 đoạn đầu tư đều được khởi công xây dựng. Với 5 đoạn cao tốc Bắc-Nam đầu tư PPP, Bộ Giao thông Vận tải đang phát hành hồ sơ mời thầu tìm nhà đầu tư, theo kế hoạch phải sang đầu năm 2021 mới ký hợp đồng đầu tư. |
Nguyễn Triệu
