Bước sang tháng 12, hêm nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) đã tăng kịch trần lãi suất tiết kiệm kỳ hạn ngắn (dưới 6 tháng), lên mức 4,75%/năm. Động thái này tiếp nối làn sóng tăng lãi huy động của các ngân hàng nhằm thu hút vốn diễn ra từ tháng 9 đến nay, trong bối cảnh càng về cuối năm áp lực thanh khoản khối nhà băng càng gia tăng.

Ghi nhận thị trường những ngày đầu tháng 12 cho thấy, biểu lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng thương mại cổ phần tiếp tục ghi nhận những nhịp điều chỉnh tăng mạnh. Đáng chú ý, mức lãi suất kịch trần 4,75%/năm cho các khoản tiền gửi dưới 6 tháng (mức trần Ngân hàng Nhà nước quy định) đã bắt đầu xuất hiện dày đặc hơn.

Ngân hàng Phương Đông (OCB) ngày 9/12 điều chỉnh biểu lãi suất tiết kiệm với mức điều chỉnh từ 0,4% đến 0,9% so với tháng trước, tùy kỳ hạn. Tại nhà băng này, khoản tiền gửi từ 500 triệu trở lên gửi kỳ hạn 2-5 tháng được hưởng lãi suất 4,75% một năm. Cùng với số tiền này, khoản tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng đến 11 tháng hưởng lãi suất 5,9%, còn kỳ hạn 12 tháng lãi suất lên 6,2% một năm.

Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) ngày 5/12 cũng nâng lãi suất từ 0,3% đến 0,5% với nhiều kỳ hạn cho khách hàng gửi tiết kiệm online. Theo đó, lãi suất 3 tháng đến dưới 6 tháng lên kịch trần 4,75%, lãi suất áp dụng cho 12 tháng lên 5,8%.

Từ đầu tháng này, Ngân hàng Bản Việt (BVBank) cũng áp dụng lãi suất 4,75% cho các khoản tiền gửi từ 92 đến 183 ngày với khoản tiền gửi trực tuyến, từ 100 triệu đồng trở lên.

Ngân hàng Quốc Dân (NCB) áp dụng biểu lãi suất mới từ 8/12, nâng từ 0,3% đến 0,8% ở các kỳ hạn. Trong đó, lãi suất khoản tiền gửi 5 tháng trực tuyến được nâng lên 4,75%. Khoản tiền gửi 12 tháng được nâng lên 6,2% một năm.

Trước đó, ngay từ tháng 11, thị trường đã chứng kiến sự "rục rịch" của nhiều đơn vị. Ngân hàng Quốc tế (VIB), MBBank hay ABBANK đều đã đồng loạt nâng lãi suất các kỳ hạn từ 1 đến 5 tháng lên mức kịch trần cho phép.

Theo giới chuyên môn, động thái tăng lãi suất trên diện rộng cho thấy cuộc đua huy động vốn đã sôi động trở lại trong quý IV, nhất là ở nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, nhằm đón đầu nhu cầu vốn tăng cao dịp cuối năm và thu hẹp chênh lệch giữa tăng trưởng huy động - cho vay.

Lãi suất nhiều khả năng tiếp tục tăng vào cuối năm và dài sang đầu năm 2026

VIS Rating trong một báo cáo gần đây chỉ ra tỷ lệ cho vay trên tiền gửi khách hàng (LDR) của toàn ngành đạt mức cao nhất trong 5 năm là 111%, do tăng trưởng tín dụng mạnh vượt xa tốc độ tăng trưởng tiền gửi. Áp lực thanh khoản thể hiện rõ nhất ở các ngân hàng nhỏ và có khả năng sẽ tiếp tục kéo dài.

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm trong xu hướng đi lên vài tháng nay, lãi suất cho vay của các ngân hàng dần nhích lên. Lãi suất các khoản vay mới, ghi nhận tại một vài đơn vị tăng khoảng 0,5-1% so với tháng trước, nhiều ngân hàng lớn gần đây dừng các chương trình ưu đãi cho vay giá rẻ với người mua nhà. Tại một vài nhà băng tư nhân, lãi suất cho vay thả nổi cũng dần rục rịch tăng.

Từ góc độ chuyên gia, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: “Nguyên nhân chính khiến lãi suất huy động tăng nhanh là tín dụng đang tăng rất mạnh, hiện đã vượt 18% so với đầu năm trong khi mục tiêu cả năm chỉ là 16%. Nền kinh tế tăng trưởng nhanh kéo theo nhu cầu tín dụng cao, buộc các ngân hàng phải nâng lãi suất để hút thêm nguồn vốn. Ở thời điểm này, nhiều nhà băng đang rất cần vốn.”

Cũng theo ông Hiếu, các ngân hàng cần tăng lãi suất để hút vốn không chỉ trên thị trường 1 mà cả thị trường 2. Lãi suất qua đêm đã tăng lên khoảng 7%.

TS. Hiếu cũng lưu ý một số rủi ro, chẳng hạn việc tiền có thể tiếp tục chảy vào thị trường thứ cấp như vàng, chứng khoán, bất động sản. "Lẽ ra tiền phải được đưa vào thị trường sơ cấp để tạo ra tài sản và giá trị mới, nhưng nếu tiền tập trung vào thị trường thứ cấp, điều này có thể thúc đẩy bong bóng tài sản, vì tiền không đi vào sản xuất, kinh doanh mà chạy theo đầu cơ", vị chuyên gia phân tích.

Một vấn đề khác mà ông Hiếu nhấn mạnh, đó là với xu hướng lãi suất tăng như hiện nay, rất khó yêu cầu các ngân hàng không tăng lãi suất cho vay, bởi lãi suất huy động tăng thì lãi suất cho vay cũng phải tăng để đảm bảo đầu vào - đầu ra của ngân hàng. Khi lãi suất cho vay tăng, việc tiếp cận vốn càng khó khăn hơn.

Hơn nữa, lãi suất tăng cũng khiến người dân khó tiếp cận nhà ở hơn nhưng giá bất động sản vẫn khó giảm. Chuyên gia cũng cho rằng, giá bất động sản rất khó giảm. Nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp sẽ không sẵn sàng giảm giá bán, vì chi phí tài chính cao, chi phí nguyên vật liệu cao. Dù hàng tồn kho nhiều, họ vẫn giữ hàng vì không muốn bán thấp. Nếu không có biện pháp kiểm soát đầu cơ hay chính sách thuế phù hợp, giá bất động sản sẽ tiếp tục neo ở mức cao.

Ông Hiếu dự báo, với thực tế thanh khoản như hiện nay, lãi suất khó có thể giảm. Từ nay đến cuối năm, lãi suất nhiều khả năng tiếp tục tăng và có thể kéo dài sang đầu năm sau, trước Tết. Sau Tết, khi các hoạt động kinh tế trầm lắng hơn, lãi suất có thể bắt đầu giảm trở lại.