Ngày 25/12, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Nghệ An đã tổ chức Hội thảo Du lịch năm 2021 với chủ đề Du lịch Việt Nam - Phục hồi và phát triển.

Ngành du lịch kiệt quệ vì COVID-19

Tại hội thảo, ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, đánh giá do tác động của đại dịch COVID-19 trong gần 2 năm qua đã khiến ngành du lịch và các ngành nghề khác kiệt quệ, chịu ảnh hưởng nặng nề chưa từng có.

Thị trường du lịch và các hoạt động du lịch bị đình trệ, đứt gãy làm cho toàn ngành không đạt được chỉ tiêu, chệch hướng quỹ đạo tăng trưởng. 

“Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang dần được kiểm soát, ngành du lịch cũng như nền kinh tế cả nước hiện từng bước vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, con đường dẫn tới sự phục hồi du lịch, thích ứng linh hoạt, an toàn với đại dịch vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức”, ông nói.

Trong khi đó, ông Đoàn Văn Việt, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhận định đại dịch COVID-19 là biến cố chưa từng có đối với ngành du lịch toàn cầu cũng như đối với du lịch Việt Nam. Đây là điều tồi tệ nhất trong chuỗi lịch sử phát triển du lịch thế giới kể từ năm 1950, đặt dấu chấm hết cho giai đoạn tăng trưởng 10 năm liên tục kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2009.

Ông thông tin, năm 2020, lượng khách quốc tế chỉ đại 3,7 triệu lượt, giảm 80% so với năm 2019; khách nội địa đạt 56 triệu lượt, giảm 34% so với cùng kỳ năm 2019. Tổng thu từ du lịch đạt hơn 312.200 tỷ đồng, giảm 59% so với năm 2019.

Năm 2021, có 35% doanh nghiệp lữ hành xin thu hồi giấy phép, phần lớn dừng hoạt động. Lĩnh vực lưu trú, chiếm 46% trong cơ cấu tổng thu của ngành du lịch Việt Nam, cũng phải đóng cửa khoảng 90% và hầu như không có khách. Nhân lực ngành du lịch phần lớn bị mất việc làm, số còn lại làm việc cầm chừng.

Tuy nhiên, Việt Nam đang từng bước dần quay trở lại cuộc sống bình thường mới, với mục tiêu mới mà Chính phủ đã xác định, chuyển dịch từ phòng, chống dịch sang "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19".

“Để ngành Du lịch sớm phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng, phát triển cần có nhiều cơ chế, chính sách nhằm phục hồi, phát triển du lịch trong bối cảnh mới. Trong đó, cần chú trọng đến việc hỗ trợ doanh nghiệp, lao động ngành du lịch vượt qua khó khăn”, ông Việt nói.

Cần sớm giải cứu ngành du lịch, chậm là thua

Bà Julia Simpson, Chủ tịch, Giám đốc điều hành, Hội đồng Lữ hành và Du lịch Thế giới (WTTC), thông tin đại dịch COVID-19 đã khiến 62 triệu người mất việc làm, tổng thu của ngành sụt giảm nặng.

Để sớm khôi phục ngành du lịch, bà cho rằng cần có các quy định, chính sách mới để đơn giản hóa các thủ tục cho khách quốc tế, cho phép công dân đã tiêm vắc xin đầy đủ được đi du lịch không bị hạn chế và đơn giản hóa các thủ tục xét nghiệm.

“Việc du lịch tăng lên là điều chỉ xảy ra khi mở cửa biên giới, để người dân được tiêm chủng đầy đủ, tiếp cận với bên ngoài. Hãy giữ cho mọi thứ đơn giản, việc đơn giản hóa cho khách du lịch quốc tế là điều quan trọng”, bà nói.

Tại buổi hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, dịch COVID-19 khiến ngành du lịch thế giới về 0. Cơ hội cho các nước là ngang nhau. Tuy nhiên, nếu Việt Nam không có chiến lược mới, định hình lại thương hiệu, chính sách, chúng ta sẽ thua không chỉ về lượng khách đón, mà cả về cạnh tranh điểm đến.  

TS. Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cảnh báo, du lịch quốc tế đã phục hồi 35% trong năm nay, chúng ta đã chậm chân, lỡ nhịp. Năm ngoái, doanh thu từ du lịch giảm 60%, năm nay thêm 15-20% nữa, như vây phải mất ít nhất 2 năm (đến 2024) ngành mới trở lại được như thời kỳ hoàng kim 2019.

Do đó, TS. Nguyễn Sỹ Dũng, chuyên gia cao cấp, phân tích, muốn mở cửa du lịch phải mở cửa đất nước. Chúng ta chậm hơn Thái Lan là thua. Cần đơn giản thủ tục hơn nữa, tích hợp để khách quốc tế muốn giải quyết một việc chỉ cần đến cửa. Bởi, nếu khách không được tự do như khi đến Thái Lan thì họ đến Việt Nam làm gì?

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Công ty Du lịch Vietravel đề xuất Quốc hội, Chính phủ sớm có các chính sách đặc thù như giãn trả nợ, giảm thuế, tăng cường cho vay lãi suất 0% cho các đơn vị kinh doanh du lịch.

Ngoài ra, cần triển khai kích cầu du lịch theo chương trình “Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam” và “Du lịch Việt Nam an toàn, hấp dẫn” để vừa phát triển du lịch nội địa, vừa thu hút khách quốc tế.