Sáng 7/3, sau lễ đón chính thức trọng thể tại Nhà Quốc hội, thủ đô Canberra với nghi thức cao nhất dành cho người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm sâu rộng với Thủ tướng Úc Anthony Albanese.

Trên tinh thần chân thành, tin cậy, hai nhà lãnh đạo bày tỏ hài lòng trước sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ hữu nghị và Đối tác Chiến lược giữa hai nước, nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện. 

Việc nâng cấp mối quan hệ 2 nước đã mở ra cơ hội lớn về hợp tác, phát triển, đầu tư, trong đó có lĩnh vực kinh tế. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, Úc là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Việt Nam (đứng thứ 13 về xuất khẩu và đứng thứ 9 về nhập khẩu). Ở chiều ngược lại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Úc (đứng thứ 10 về xuất khẩu và nhập khẩu với Úc).

Thời gian gần đây, quy mô thương mại song phương Việt Nam - Úc liên tục gia tăng mạnh mẽ nhờ khai thác một số hiệp định thương mại đa phương. Năm 2022, thương mại song phương 2 nước đạt 15,7 tỷ USD, tăng 26,9% so với năm 2021. Riêng lĩnh vực thủy sản, Việt Nam đang giữ vị trí số 1 trên thị trường Úc, chiếm 23% nhập khẩu thủy sản của Úc năm 2022.

Tỷ trọng này cao hơn rất nhiều so với con số 13% cách đây 5 năm, cho thấy sự bứt phá mạnh mẽ của hàng thủy sản Việt Nam sang Úc nhờ mối quan hệ hợp tác thương mại tốt đẹp và các hiệp định thương mại tự do (FTA) với thị trường này. Đặc biệt, sau Hiệp định CPTPP, các sản phẩm thủy sản như tôm, cá tra, hải sản của Việt Nam nhập khẩu vào Úc đều được hưởng mức thuế 0%.

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản (Vasep), riêng trong tháng 1, xuất khẩu thủy sản sang Úc bứt phá mạnh mẽ với mức tăng gần 90% so với cùng kỳ, đã phản ánh được sức hút của thị trường này với doanh nghiệp Việt Nam cũng như sự hồi phục nhu cầu của thị trường với thủy sản Việt Nam.

Tôm, cá tra và một số loài cá biển là nhóm ngành hàng chủ lực xuất khẩu sang thị trường này. Trong đó, tôm chiếm trên 60% với kim ngạch trên 34 triệu USD trong 2 tháng đầu năm nay, tăng 20% so với cùng kỳ. Cá tra tăng gần 70% trong 2 tháng, đạt hơn 6 triệu USD, các mặt hàng cá biển khác (trừ cá ngừ) tăng mạnh 72%.

Úc là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ 5, chiếm 3,4% tỷ trọng. Sau khi hiệp định CPTPP có hiệu lực, thủy sản Việt Nam sang Úc tăng trưởng liên tục từ 197 triệu USD năm 2028 tới mức đỉnh 365 triệu USD năm 2022, sau đó giảm xuống 312 triệu USD năm 2023, trong bối cảnh sụt giảm chung của cả thế giới.

Tuy nhiên, xét về tỷ trọng và vị thế, đã có sự thay đổi đáng kể trong thương mại thủy sản giữa Việt Nam và Úc: từ vị trí thị trường thứ 9 với tỷ trọng 2,2% đã vượt lên vị trí thứ 5 và tỷ trọng lên 3,4%. 

Vase đánh giá Úc là một thị trường tiêu thụ thủy sản tiềm năng với hơn 65% tiêu thụ thủy sản trong nước là từ nguồn nhập khẩu. Thị trường này nhập thủy sản từ hơn 95 nước trên thế giới. Trong đó, Việt Nam là nguồn cung cấp thủy sản hàng đầu tại Úc, chiếm trên 22% tổng kim ngạch.

Ngoài ra Úc cũng là đối tác cung cấp thủy sản cho doanh nghiệp Việt Nam, với sản phẩm chủ đạo là tôm hùm đá với khối lượng khoảng 40.000 tấn/năm.