Thực trạng trước mắt

Thời điểm hiện tại, muốn tìm một căn giá nhà thương mại giá thấp tại các trung tâm thành phố lớn thì rất là khó khăn. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, căn hộ bình dân có mức giá dưới 25 triệu đồng/m2 gần như mất tích, hoặc phải tìm kiếm ở các khu vực xa trung tâm. 

Trên thị trường hiện tại ở cả Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh tràn ngập các sản phẩm chung cư từ trung đến cao cấp giá dao động từ 30 triệu đồng/m2 trở lên. Các sản phẩm nhà bình dân, nhà ở thương mại giá thấp tại Đặng Xá, Gia Lâm (Hà Nội) hiện tại cũng không còn mức giá 20 triệu đồng/m2. Hay tại Tp.HCM các dự án nhà ở bình dân đã biến mất trong khoảng thời gian gần đây mà giá chung cư nhiều khảo sát lại chỉ ra chung cư ở đây thuộc mức cao nhất cả nước bởi tính từ năm 2019 đến nay tăng khoảng 15-20%.

Giá nhà ở riêng lẻ trong các dự án tại nhiều địa phương lại đang có xu hướng tăng lên. Hà Nội, Hải Phòng, Đồng Nai là những nơi có mức giá bình quân tăng khá cao so với mặt bằng chung cả nước. Mức giá trung bình tại các tỉnh, thành này tăng khoảng 5-10% nếu so sánh với hồi quý 4/2021. 

Khan hiến nguồn cung nhà ở xã hội, thương mại giá rẻ tại nhiều thành phố lớn

Nếu so sánh với mức thu nhập bình quân thu nhập bình quân của người dân cả nước trong năm 2020 đạt khoảng 4.23 triệu đồng/tháng (từ 5-7 triệu ở các tỉnh, thành lớn, dẫn đầu về lượng tiền kiếm được) thì làm sao đại đa số người dân có thể mua được nhà với mức giá phải chăng? 

Vấn đề khan hiếm nguồn cung các loại nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội để người có thu nhập thấp có thể chi trả đang rất nhức nhối và khiến thị trường có thể rơi vào tình trạng lệch pha cung cầu. Điều này cũng chính là nỗi băn khoăn, mong mỏi của người dân cả nước với các cấp chính quyền. 

Phản hồi của Bộ Xây dựng

Mới đây, các cử tri Tp.HCM đã kiến nghị tới Bộ Xây dựng những câu hỏi liên quan về những giải pháp giảm giá nhà để giúp người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp ở đô thị, công chức, viên chức Nhà nước... thực hiện giấc mơ an cư. 

Bộ Xây dựng đã trả lời rằng trên hiện trên toàn bộ các vùng miền đã xây dựng xong 249 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, với quy mô khoảng hơn 104.200 căn, với tổng diện tích hơn 5,2 triệu m2.

Hiện Chính phủ đang triển khai tiếp giai đoạn mới của 264 dự án, với số lượng cùng tổng diện tích lần lượt rơi vào khoảng 219.000 căn và 10.950.000 m2.

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng thì tiến độ hoàn thành nhà ở xã hội vẫn được coi là chậm so với tiến độ. Bởi hiện tại mới chỉ hoàn thành hơn 5.2 triệu m2 nhà ở xã hội thì mới tương ứng khoảng 41,7% so với kế hoạch đặt ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (12.5 triệu m2).

Vẫn còn nhiều vấn đề để giải quyết tình trạng khan hiếm nguồn cung như hiện nay

Giải thích lý do xây dựng chậm trễ, thiếu nguồn cung nhà giá rẻ như hiện nay thì theo Bộ có hai lý do. 

Đầu tiên một số địa phương chưa có quy hoạch đô thị, khu công nghiệp cho nhà ở xã hội. Nhiều dự án vẫn "lách" luật, không dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội. Nếu có thì làm qua loa, các dự án nhà ở xã hội thường đặt ở những nơi chưa giải phóng mặt bằng, không có vị trí thuận lợi. 

Thứ hai là vấn đề hạn chế về nguồn vốn tín dụng ưu đãi dành cho xây dựng các dự án nhà ở xã hội. Bộ nêu dẫn chứng cụ thể về ngân sách dành cho Ngân hàng chính sách xã hội trong giai đoạn 2016-2020 ở vào mức thấp, khoảng 2.163/9.000 tỉ đồng (chỉ đạt khoảng 24% so với nhu cầu của Ngân hàng Chính sách xã hội). Thậm chí vẫn chưa có nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng để cho vay thực hiện chính sách nhà ở xã hội. 

Do đó, nhiều dự án nhà ở xã hội, nhà giá rẻ không có đủ nguồn vốn để thực hiện. 

Nhiều cử tri đã yêu cầu Bộ Xây dựng thiết kế những giải pháp Bộ Xây dựng kéo giảm giá nhà đáp ứng nhu cầu nhà ở rất lớn của đông đảo người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp. 

Về vấn đề này, bộ cho biết đã nghiên cứu và trình Chính phủ ban hành hàng loạt giải pháp để hạ nhiệt giá nhà.

Trong đó có 4 nội dung mà theo Bộ Xây dựng có thể khắc phục tình trạng giá nhà quá cao hiện nay đó là: Thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội; trình Chính phủ ban hành nghị quyết về nhà ở giá rẻ; đẩy nhanh việc cải tạo chung cư cũ; sửa đổi các quy định để tháo gỡ vướng mắc thủ tục nhằm tăng nguồn cung nhà ở, góp phần bình ổn thị trường.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đang phối hợp cùng các ban, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu, tham khảo ý kiến xây dựng và nộp lên Chính phủ những chính sách khuyến khích phát triển các dự án nhà ở thương mại giá thấp phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân sống tại đô thị. 

 H.S

Xem thêm: Bộ Xây dựng: Lượng giao dịch giảm nhưng giá bất động sản vẫn tăng