Nhà đầu tư Hàn Quốc Lotte Corporation vừa thông qua quyết định thoái hết vốn tại Bibica (BBC), tương ứng bán ra 44,03% vốn (gần 6,8 triệu cổ phiếu). Thời gian thực hiện dự kiến từ ngày 29/12/2020 - 27/1/2021, thông qua phương thức khớp lệnh hoặc thoả thuận.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh dịch COVID-19 gây áp lực lên nền kinh tế toàn cầu nói chung và doanh nghiệp nói riêng, bao gồm Lotte. Như vậy, bằng động thái mới này của Lotte, Tập đoàn PAN của Chủ tịch Nguyễn Duy Hưng đã có thể thực hiện hoá được mục tiêu nâng sở hữu tại Bibica lên 100% vốn đề ra trong năm 2019.

 

Lotte bắt đầu đầu tư vào Bibica từ năm 2007, trở thành cổ đông lớn nhất với tham vọng đưa doanh nghiệp này trở thành cái tên dẫn đầu ngành sản xuất bánh kẹo. Tuy nhiên, những động thái sau đó của nhà đầu tư Hàn Quốc khiến doanh nghiệp Việt lo ngại về khả năng bị thâu tóm, dẫn tới xóa sổ thương hiệu. Để tránh tình trạng này, Bibica bắt tay với SSI để tạo thành đối trọng với phía Lotte.

Việc nhà đầu tư ngoại rút lui đồng nghĩa việc chính thức kết thúc “cuộc chiến” tại Bibica giữa nhóm các nhà đầu tư lớn, ban lãnh đạo và các cổ đông nội-ngoại, diễn ra trong nhiều năm qua. Từ năm 2007, nhà đầu tư Hàn Quốc bắt đầu mua và tăng dần tỷ lệ sở hữu trong sự lo ngại, thậm chí là phản ứng gay gắt của các cổ đông nội trước tham vọng thâu tóm và xóa sổ thương hiệu bánh kẹo Việt.

 

Tranh cãi về mặt định hướng kinh doanh liên tiếp nổ ra từ đó đến nay. Các đề xuất từ phía cổ đông ngoại tại các cuộc họp đại hội cổ đông thường niên nhiều lần bị phía cổ đông nội bác bỏ và ngược lại. Cũng từ đó xuất hiện tình trạng tranh chấp nội bộ khiến hoạt động kinh doanh của Bibica rơi và trì trệ trong một khoảng thời gian dài. Năm 2012, Lotte từng đề nghị đổi tên công ty thành Lotte – Bibica nhưng không thành công.

Cuộc chiến thâu tóm Bibica cũng bắt đầu từ giữa năm 2012 khi hai nhóm này chạy đua nâng tỷ lệ sở hữu. Vì cạnh tranh, liên tiếp nhiều năm sau đó giữa nhà đầu tư Hàn Quốc và doanh nghiệp Việt xảy ra tình trạng "cơm không lành, canh không ngọt". 

Năm 2015, PAN Food thay nhóm SSI trở thành cổ đông lớn thứ hai với sở hữu 42,3%. Tuy nhiên, cán cân quyền lực khi đó tiếp tục giữ ở trạng thái giằng co khi tỷ lệ sở hữu của hai nhóm này chỉ lệch nhau 0,3%, khiến việc đạt được tiếng nói chung trở nên bất khả thi.

 

Đến tháng 9/2017, PAN Food vượt lên khi chào mua thành công gần 980.000 cổ phiếu BBC, nâng sở hữu lên 50%. Tuy nhiên, thế giằng co vẫn không có nhiều cải thiện. Tại phiên họp cổ đông thường niên 2018, nhóm cổ đông lớn Lotte từng phủ quyết kế hoạch kinh doanh của Bibica, yêu cầu giải trình thêm về những dự án đầu tư.

Quyết định thoái toàn bộ phần vốn của Lotte tại Bibica mới đây có thể mở đường cho việc nâng sở hữu của PAN Group tại Bibica lên 100%, như đề nghị từng được doanh nghiệp này đưa ra giữa năm trước. Động thái này cũng có thể là bước tiến cuối cùng chấp dứt cuộc chiến dai dẳng gần thập kỷ tại doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo đứng thứ hai thị trường.

Nhìn lại chặng đường qua, dù xảy ra cuộc chiến gay gắt, song cũng không thể phủ nhận vai trò của Lotte trong việc phát triển Bibica những năm 2007-2009. Không chỉ hỗ trợ về mặt tài chính, Lotte cũng giúp Bibica từ việc đầu tư xây dựng nhãn hàng và dây chuyền sản xuất bánh Choco Pie, đến công tác xuất khẩu sang thị trường châu Á, đến hiện nay vẫn duy trì phát triển…

 

Đến nay, sau khi nội chiến kết thúc, kỳ vọng Bibica với những nền tảng đã có, sẽ có thể tập trung phát triển về quy mô sản xuất, tăng doanh số, đẩy mạnh bán hàng, mở rộng thị phần ngày càng lớn mạnh hơn.

9 tháng đầu năm 2020, doanh thu Bibica giảm 18% về 731,5 tỷ đồng. Ngược lại, LNST 9 tháng ghi nhận gần 59 tỷ, tăng so với con số 44 tỷ cùng kỳ. Được biết, lợi nhuận luỹ kế tăng trưởng chủ yếu nhờ ghi nhận khoản lãi từ hoạt động khác gần 78 tỷ đồng, cụ thể là chuyển nhượng quyền sử dụng đất Bibica Miền Bắc.