Bởi trên thực tế, nhiều khách hàng muốn vay tiền mua nhà nhưng lại lo ngại trong khoảng vài tháng đến nửa năm tới lãi suất ngân hàng sẽ tăng, lãi suất thả nổi cũng biến động tăng mạnh nên áp lực thanh toán nợ rất căng thẳng.

Gia đình chị Thúy Hà ở Hai Bà Trưng (Hà Nội) có khoản tiền tích lũy 2 tỷ đồng và đang tìm hiểu ngân hàng để vay thêm khoảng 2 tỷ đồng nữa mua một căn hộ chung cư. Theo hồ sơ thực tế, chị Thúy Hà được ngân hàng duyệt vay với mức lãi suất ưu đãi cho năm đầu tiên là 8,5%/năm và sau đó là lãi suất thả nổi. Ước tính mức lãi suất thả nổi vào khoảng 11,5 – 12,5% phụ thuộc biến động lại suất trên thị trường.

Chị Thúy Hà chia sẻ, nếu được áp mức lãi suất ổn định trong 3 năm đầu thì còn đỡ áp lực chứ chỉ sau 1 năm đã áp lãi suất thả nổi thì gia đình phải cân nhắc lại phương án vay tiền. Nhất là mấy năm nay kinh tế khó khăn, gia đình cũng lo lắng về biến động nguồn thu nhập sẽ ảnh hưởng đến khoản tiền trả nợ ngân hàng. Trong khi đó, lãi suất lại có xu hướng tăng. Như vậy, gia đình vừa phải thắt chặt và kiểm soát chi tiêu hơn nữa mà vẫn rất áp lực nên chưa dám đặt bút ký vay tiền mua nhà.

Đây cũng là câu chuyện và cân nhắc của rất nhiều khách hàng đang có nhu cầu vay tiền ngân hàng để mua nhà. Các chuyên gia cũng nhận xét, hiện mức lãi suất của các ngân hàng đã hạ những vẫn còn cao so với kỳ vọng của khách vay mua nhà. Bởi vậy có tình trạng dù lại suất ưu đãi nhiều nhưng khách hàng vẫn khá thờ ơ.

Ông Đinh Minh Tuấn - Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam cho rằng, khách hàng chỉ nên cân nhắc mua nhà tại Hà Nội và Tp. Hồ Chi Minh khi có thu nhập từ 30 triệu đồng/tháng. Bởi đơn cử như với khoản vay khoảng 1,4 đến 1,5 tỷ đồng thì chủ nhà phải trả cả gốc và lãi 12 triệu đồng/tháng. Đây cũng là khoản tiền lớn đối với những hộ có thu nhập còn hạn chế bởi còn phải chi trả nhiều chi phí khác trong cuộc sống.

Theo khảo sát tâm lý người dùng bất động sản do batdongsan.com.vn công bố mới đây, hơn 50% người tham gia cho rằng lãi suất vay mua nhà dưới 8% là hợp lý, 29% chấp nhận mức lãi suất từ 8-10%, chỉ 10% chấp nhận đi vay với lãi suất từ 10-13% (tính theo mức thả nổi).

Nhóm khách hàng mua bất động sản trong năm qua tham gia khảo sát cũng cho thấy, phần lớn là ở độ tuổi trung niên và 48% trong đó sử dụng dòng tiền tích lũy chứ không đi vay mua nhà.

Chuyên gia này phân tích, dù các ngân hàng đua giảm lãi suất cho vay mua nhà nhưng đây chỉ là lãi suất ưu đãi áp dụng trong một khoảng thời gian nhất định tùy theo chương trình tín dụng của từng ngân hàng. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi theo công thức lãi suất cơ sở hoặc lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 – 13 tháng cộng với biên độ thông thường từ 2 – 3,6%/năm.

Vì vậy, lãi suất thả nổi tại nhiều ngân hàng hiện ở mức tương đối cao, khoảng 9 – 10%/năm tại các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Trong khi đó, một số ngân hàng thương mại khác neo trên 11-13%/năm.

Ghi nhận trên thị trường hiện nay có sự dịch chuyển khách hàng từ ngân hàng này sang ngân hàng khác. Đây là những khách vay đang chịu lãi suất thả nổi cao chuyển sang vay tại nhà ngân hàng mới để được hưởng lãi suất ưu đãi tốt hơn 2-4%/năm. Tuy các khoản vay cũ với lãi suất thả nổi thấp hơn khoảng 2-3% so với trước đây nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mặt bằng huy động.

Trong khi đó, trên thị trường, giá bất động sản nhất là giá bán chung cư tăng mạnh suốt năm qua và “neo” ở mức cao chứ không có dấu hiệu giảm nhiệt. Quý I/2023 giá chung cư trung bình khoảng 40 triệu đồng/m2 nhưng hiện nay đã lên khoảng 48 triệu đồng/m2. Tương tự, giá nhà liền thổ cũng tăng tương ứng từ 113 triệu đồng/m2 lên 135 triệu đồng/m2... Mức giá này được cho là vượt khả năng tài chính của nhiều người.

Báo cáo thị trường bất động sản 6 tháng đầu năm 2024 của Công ty PropertyGuru Việt Nam cho thấy, tại Hà Nội, hiện giá chung cư tăng trung bình 31%, đất nền 19%, nhà riêng 32% và biệt thự tăng 18% so với cùng thời điểm năm 2023.

Ngay thị trường Tp. Hồ Chí Minh thanh khoản vẫn yếu nhưng giá bất động sản chỉ có xu hướng đi ngang. Các loại hình đất nền, nhà riêng, nhà mặt phố đều không giảm giá; riêng căn hộ tăng thêm 6% so với cùng kỳ.

Theo ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính ngân hàng trường Đại học Nguyễn Trãi, hiện lãi suất vay mua nhà tuy có giảm nhưng ở bình diện chung, các ngân hàng cố định 1-2 năm đầu ở mức dưới 10%/năm, sau đó sẽ thả nổi với lãi suất huy động tiền gửi 12 tháng cộng biên 4-5%.

Dù lãi vay thấp nhưng người dân không mặn mà bởi giá nhà vẫn đang ở ngưỡng cao, sản phẩm có tổng tiền dưới 3 tỷ đồng ít, phần lớn đều từ 5-8 tỷ/đồng. Nếu họ cố gồng mình vay thì rất khó xoay sở để có tiền đối ứng và nguồn thu nhập trả gốc lãi sau này.

Thời điểm này, nhiều nhà đầu tư bất động có quy mô lớn về số lượng, giá trị cũng đang kẹt hàng, chưa thanh khoản được ở những dự án lớn đã đầu tư từ trước... Còn những người thu nhập, có nhu cầu mua nhà cũng chưa dám vay ngân hàng do lo ngại lãi suất huy động thời gian tới tăng sẽ khiến lãi suất cho vay bất động sản tăng theo dẫn tới rủi ro không trả được nợ gốc và lãi – ông Huy phân tích.

Các chuyên gia cho rằng, lãi suất là yếu tố mấu chốt để khách hàng quyết định vay tiền mua nhà. Dù lãi suất cho vay mua nhà hiện đang giảm mạnh nhưng thu thập trong bối cảnh kinh tế khó khăn cũng là thách thức lớn. Đó là chưa kể, lãi suất huy động đang có xu hướng tăng trở lại kéo theo biến động về lãi suất cho vay trong thời gian tới.

Đối với người có nhu cầu vay mua nhà, các chuyên gia khuyến cáo, cần tính toán cân đối giữa thu nhập, chi tiêu và lãi vay hàng tháng; đừng quá quan tâm đến lãi suất ưu đãi mà hãy tính toán kỹ lưỡng dựa trên lãi suất thả nổi. Tránh vay số vốn quá lớn vượt khả năng trả nợ và phải gánh áp lực nặng nề trong cuộc sống.