Cụ thể, ngành công nghiệp bán dẫn đã trải qua một năm khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh và thương chiến Mỹ - Trung. Hiện tại, hơn 80% sản lượng chip thế giới đi ra từ các nhà xưởng châu Á. Nguồn chip tập trung nhiều ở Đài Loan, Hàn Quốc với những tên tuổi lớn như TSMC, Samsung, UMS. Những tên tuổi kỳ cựu trong ngành chip như Intel đã bị AMD, TSMC đánh bại.

 

Các biện pháp giãn cách xã hội nhằm ngăn chặn đại dịch lan rộng đã khiến nhu cầu các thiết bị điện tử của người tiêu dùng tăng vọt như điện thoại thông minh, máy tính bảng, thiết bị chơi game…

Do đó, các nhà sản xuất chip đã ưu tiên cung cấp chip cho các tập đoàn công nghệ hơn là các hãng sản xuất ô tô. Mặc dù họ đã hoạt động gần hết công suất tuy nhiên vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu của tất cả các khách hàng. Thị trường điện thoại thông minh hàng năm gồm hơn 1 tỷ thiết bị, trong khi ô tô mỗi năm chỉ dưới 100 triệu chiếc.

Hồi tháng 12/2020, một đại diện của Toyota đã tiết lộ với những công ty phụ tùng ô tô ở Nhật Bản rằng công ty vẫn chưa xác định được liệu có thể đảm bảo duy trì đủ các linh kiện bán dẫn hay không. Tình trạng khủng hoảng chip trên toàn cầu đã khiến công ty này rất vất vả để hiện thực hóa kế hoạch của mình.

Trong tháng 1/2021, Nissan Motor sẽ cắt giảm sản lượng cho dòng xe flagship Note của mình xuống còn 5.000 chiếc và tình trạng này có thể sẽ tiếp diễn trong tháng 2 tới.

Tương tự, Volkswagen đã đưa ra thông báo rằng họ sẽ cắt giảm sản lượng ở Trung Quốc, Bắc Mỹ và Châu Âu. Tại Đức, công ty này cũng đã tạm ngưng sản xuất mẫu xe Golf của mình từ tháng 12/2020 và kéo dài đến tận tháng 1/2021.

Các công ty sản xuất ô tô lớn của Mỹ đang đàm phán với Bộ Thương mại Mỹ và Tổng thống Biden để tìm kiếm những chính sách mới, thúc giục nhà sản xuất chip phân phối lại các đơn hàng cần thiết cho ngành xe hơi. Một số ý kiến cho rằng TSMC và UMC đang tăng giá. Nhưng thực tế, lựa chọn của các nhà sản xuất chip đều dựa trên đơn hàng nào có lợi nhuận cao hơn thì sẽ được ưu tiên.

 

Trong khi đó, giới phân tích cũng đi tìm các nguyên nhân cho việc cung không đáp ứng đủ cầu và có hai vấn đề cơ bản được nhắc đến.

Một là, các nhà sản xuất ôtô đã đánh giá sai nhu cầu thị trường, khi COVID-19 bùng phát. Hai là, sự thay đổi về vị thế giữa bên sản xuất với bên tiêu thụ. Giờ đây, bên sản xuất có quyền lựa chọn những đơn hàng mang lại giá trị cao, như chip 5 nm, 7 nm thay vì chip 28 nm hay 40 nm cho xe hơi.

Về phía các nhà sản xuất chip, việc thiếu nguyên liệu đầu vào khiến họ không thể mở rộng quy mô sản xuất, cung cấp đơn hàng cho các công ty ôtô. Đại diện Nvidia, Huang Renxun công khai với truyền thông vào cuối 2020 rằng: "Bây giờ tất cả đều thiếu, trừ bộ tản nhiệt.

Trong trường hợp không có đủ nguyên liệu, các công ty đúc chip sẽ ưu tien những đơn hàng có giá trị và lợi nhuận cao. Do đó, những mẫu chip cao cấp sẽ được sản xuất trước, chip cho xe hơi không được sản xuất theo quy trình tiên tiến sẽ được xem xét sau".

COVID-19 không chỉ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng nguyên liệu sản xuất chip. Sau đại dịch, nhu cầu của thị trường về các sản phẩm điệu tử tiêu dùng tăng vọt. Những thiết bị gia dụng nhỏ, máy tính bảng, smartphone, tai nghe không dây đang bán chạy.

Vì vậy, nguồn chip cũng được dồn vào đây nhiều hơn. Ở một số nơi, khi dịch bệnh đã qua đi, thị trường xe du lịch cũng tăng, nhu cầu đi lại phổ biến hơn khiến việc xuất khẩu chip đi phương Tây không còn là ưu tiên hàng đầu.

Honda cũng đã quyết định giảm sản lượng mẫu xe mini Fit của mình xuống còn 4.000 chiếc tại một nhà máy ở tỉnh Mie, Nhật Bản trong tháng 1/2021. Lãnh đạo của Subaru cũng tỏ ra thận trọng với tình hình thiếu hụt linh kiện bán dẫn hiện tại.

Sự khan hiếm chip đã trở thành một vấn đề mới đối với ngành công nghiệp ô tô, và khi những chiếc ô tô ngày càng trở nên phức tạp hơn, nhu cầu về linh kiện bán dẫn sẽ tiếp tục tăng cao hơn nữa.

 

Có thể phải mất tới nửa năm để nguồn cung linh kiện bán dẫn cho ô tô bình thường trở lại, công ty cung cấp phụ tùng Continental nhận định.

Bản thân các nhà sản xuất chip nổi tiếng như TSMC cũng nhận ra sự thay đổi này.

 

Trong một hội nghị hôm 14/1 tại Đài Loan, Giám đốc điều hành - ông Wei Zhejia - nói: "Khi nhu cầu ôtô tăng lên, việc thiếu hụt nguồn cung chip sẽ trở nên rõ ràng. Ngành công nghiệp xe hơi cần lượng lớn các thành phần bán dẫn. Các công ty công nghệ như chúng tôi đang làm việc lại với khách hàng để giảm thiểu tối đa tác động từ cơn khát chip này".

Trên thực tế, TSMC không có thời gian để xem xét lại các sản phẩm sản xuất trên quy trình thấp.

 

Nhu cầu chip cho xe hơi thông minh không chỉ là vấn đề về số lượng mà còn là công nghệ chip xử lý mới. Các nhà sản xuất ôtô cũng cần đổi mới công nghệ, nâng cấp lên những tiêu chuẩn mới.