Tam Kỳ là thành phố tỉnh lỵ trực thuộc tỉnh Quảng Nam, có vị trí địa chiến lược quan trọng. Với vai trò là động lực hỗ trợ cho sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, thời gian qua, đô thị Tam Kỳ ngày một phát triển, quá trình đô thị hóa đã và đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, nhiều dự án đầu tư khu nhà ở thương mại, đô thị đã và đang được triển khai từng bước hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng, góp phần thay đổi bộ mặt đô thị và tạo nguồn thu ngân sách lớn.

Bài học nào cho Tam Kỳ nhìn từ Đà Nẵng

Để thực hiện mục tiêu đưa Tam Kỳ trở thành đô thị loại I vào năm 2025, những năm qua, địa phương này đã tích cực đầu tư về mọi mặt và trở thành trung tâm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Nam. Bộ mặt đô thị ngày một thay đổi, tuy nhiên để đạt được mục tiêu đã đề ra, chính quyền và nhân dân thành phố Tam Kỳ còn rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết.

Trong quá trình đô thị hóa, Tam Kỳ đã và đang dõi theo, học hỏi kinh nghiệm của một số địa phương đi trước. Nhìn sang “người anh em”- địa phương nổi lên như là một “hiện tượng” về phát triển đô thị sau 20 năm trở thành thành phố trực thuộc Trung Ương - Đà Nẵng, liệu Tam Kỳ có thể rút ra bài học kinh nghiệm nào?

Từ một đô thị nhỏ bé, không gian đô thị chỉ gói gọn trong phạm vi các quận Hải Châu, Thanh Khê và một phần các quận Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn, tương ứng với diện tích khoảng 5.600 ha. Đến nay, ranh giới đô thị đã lên tới khoảng gần 20.000 ha, gấp hơn 3 lần ranh giới cũ trong vòng 15 năm. Hơn 100.000 hộ dân di dời giải toả để tạo nên những khu dân cư mới với hạ tầng đồng bộ, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - văn hoá – xã hội, từ đó chất lượng sống của người dân cũng được nâng lên đáng kể.

Để đạt được thành công đó, bên cạnh việc đảm bảo quyền lợi của người dân trong công tác giải phóng mặt bằng, đền bù đất bị thu hồi không thể không nhắc tới sự đồng thuận của người dân toàn thành phố trong quá trình phát triển. Rất nhiều người sẵn sàng hiến đất, đổi đất để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, giao thông, góp phần thay đổi bộ mặt đô thị địa phương.

Tam Kỳ đặt mục tiêu trở thành đô thị loại I vào năm 2025.

Trở lại Tam Kỳ, thành phố đang là điểm sáng thu hút nhà đầu tư của khu vực miền Trung, đang từng bước hoàn thành mục tiêu trở thành đô thị loại I vào năm 2025. Đặc biệt, đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP.Tam Kỳ đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 của công ty Nikken Sekkei Civil Engineering Nhật Bản thực hiện vừa đạt giải tác phẩm xuất sắc tại Việt Nam của kiến trúc sư nước ngoài trong cuộc thi Giải thưởng kiến trúc quốc gia Việt Nam năm 2014. Đây là công trình được đánh giá mang tính chiến lược, quy hoạch phát triển đô thị, nông thôn theo hướng khai thác gắn liền với gìn giữ môi trường, cảnh quan tự nhiên, giải quyết tốt các bài toán xung đột trong phát triển vì các lợi ích trước mắt.

Theo đồ án này, để phát triển TP.Tam Kỳ theo hướng bền vững và hấp dẫn, không chỉ phát triển để mở rộng đô thị mà còn nâng cao sức hấp dẫn, sự nhộn nhịp trong khu trung tâm hiện hữu. Do đó, cần quy hoạch hình thành khu đô thị trung tâm tích hợp các chức năng đa dạng xứng tầm thủ phủ gồm hành chính, tiền tệ, thương mại, y tế, giáo dục.

Thiên nhiên ưu đãi cho Tam Kỳ có cả sông, núi, hồ, đầm, biển. Đây là lợi thế không phải địa phương nào cũng có được. Bởi vậy, trong quá trình phát triển, Tam Kỳ cần bảo tồn và phát triển các yếu tố này, đưa nó trở thành một phần quan trọng trong không gian đô thị của địa phương. Một đô thị Tam Kỳ hiện đại trong tương lai phải gắn liền với các yếu tố tự nhiên hiện có, phát triển thành phố theo hướng đô thị xanh, đảm bảo cảnh quan cho thành phố.

Chính quyền và nhân dân đồng lòng

Nhằm phát huy những tiềm năng và lợi thế sẵn có, Tam Kỳ xác định sẽ phát triển không gian đô thị tương xứng với tốc độ phát triển kinh tế của địa phương này, để cùng với thị xã Điện Bàn và thành phố Hội An trở thành 3 đô thị động lực của tỉnh Quảng Nam.

Tam Kỳ hiện có 12 quy hoạch phân khu, trong đó có phân khu vùng Tây, cụ thể là tại phường Trường Xuân đã được phê duyệt, đủ cơ sở quản lý phát triển, thu hút đầu tư, trong đó ưu tiên phát triển đô thị, dịch vụ. Hiện nay, quỹ đất tại khu vực này còn rộng, giá thành chưa tăng cao, đủ đáp ứng cho nhu cầu thương mại, văn phòng, dịch vụ của thành phố và các tỉnh lân cận.

Đây được xác định là điểm giao thoa của các tuyến đường đi đến những địa điểm du lịch nổi tiếng như quảng trường Mẹ Thứ, biển Tam Thanh, hồ Phú Ninh… Chính vì vậy, nơi đây hứa hẹn sẽ là vùng đất tiềm năng phát triển về du lịch và bất động sản trong tương lai. Tuy nhiên hiện nay, việc triển khai các dự án tại khu vực này còn gặp nhiều khó khăn khi một số hộ dân thuộc đường Nguyễn Tấn Trung, phường Trường Xuân không đồng ý bàn giao đất. Chính quyền thành phố cùng chủ đầu tư đã rất nhiều lần vận động, giải thích với mong muốn tìm được “tiếng nói chung” với người dân khu vực này.

Tam Ky Central City – Nơi thịnh vượng  và đẳng cấp giao thoa

Anh Lê Xuân Cảnh – Luật sư Đại diện Hội DNTN tại Miền Trung chia sẻ: “Thời gian vừa qua, rất nhiều nhà đầu tư đã đến với Quảng Nam, tuy nhiên chính họ lại đang bị mắc kẹt tại đây khi đến nay chính quyền địa phương vẫn chưa thể bàn giao quỹ đất sạch để chủ đầu tư phát triển các khu đô thị như quy hoạch ban đầu. Đây sẽ là một rào cản không nhỏ bởi theo tôi được biết một số chủ đầu tư có năng lực, tiềm lực tài chính mạnh cũng đang rất quan tâm tới thành phố Tam Kỳ và mong muốn được góp phần cùng chính quyền địa phương xây dựng các đô thị hiện đại nhằm thay đổi bộ mặt đô thị nơi đây. Thiết nghĩ, chính quyền thành phố cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn nữa, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng tại các dự án đã phê duyệt để bàn giao đất cho các chủ đầu tư triển khai dự án, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư”.

Theo dự thảo đề án phát triển TP Tam Kỳ trở thành đô thị loại I, địa phương này sẽ phải thực thi các giải pháp đột phá nhằm phát triển kinh tế - xã hội, từ đó sẽ tác động lan tỏa, nâng cao vai trò của đô thị, thu hút dân cư, phát triển hạ tầng và kinh tế đô thị. Ngoài những nỗ lực của chính quyền địa phương, cần vô cùng sự chung tay, đồng lòng của người dân đối với định hướng phát triển thành phố. Bởi khi bộ mặt đô thị được thay đổi mạnh mẽ thì chất lượng cuộc sống người dân cũng sẽ được nâng lên nhờ những tiện ích từ các khu đô thị văn minh đem lại.

Nguyễn Hưng