Rà soát thủ tục, cập nhật thường xuyên khối lượng giải ngân ĐTC để Chính phủ nắm tình hình
Tham dự buổi họp gồm: Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Ủy ban Dân tộc, Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Mở đầu cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nêu rõ khối lượng giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 khoảng trên 700.000 tỷ đồng, tăng khoảng 200.000 tỷ đồng so với những năm trước.
Ước tính từ 1/1/2022 đến 31/5/2022, tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Nhà nước đạt 22,37% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao trong năm 2022.
Trong tổng nguồn vốn nêu trên, các cơ quan dự họp được phân bổ khoảng gần 10.000 tỷ đồng. Đến nay, các cơ quan này đã phân bổ chi tiết gần 90% tổng số vốn được phân bổ nhưng tỷ lệ giải ngân còn thấp hơn so với mặt bằng chung của cả nước.
Vì lý do đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 548/QĐ-TTg ngày 2/5/2022 về việc thành lập 6 Tổ công tác để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2022.
Gợi ý thảo luận, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị các cơ quan, bộ, ngành dự họp cần tập trung nêu rõ về năng lực giải ngân của từng dự án, nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ giải ngân, đề xuất giải pháp, trong đó có hướng điều chuyển nguồn vốn cho những dự án có khả năng giải ngân nhanh, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư trong năm nay.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, nếu có vướng mắc về chính sách pháp luật, các đơn vị cần kiến nghị rõ để trình các cấp có thẩm quyền sửa đổi kịp thời.
Phát biểu tại cuộc họp, đại diện các bộ, ngành đã báo cáo về tiến độ phân bổ vốn, giải ngân vốn đầu tư công; đồng thời nêu những khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, giá thành vật liệu xây dựng tăng cao, trong khi một số dự án mới cần thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định. Bên cạnh đó, có những dự án của các bộ, ngành dự họp được triển khai ở nhiều địa phương, năng lực của một số ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu còn bất cập.
Trước tình hình trên, các cơ quan đã kiến nghị trình Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2021 sang năm 2022; đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng xem xét, trình Chính phủ có phương án và giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các nhà thầu thi công bị ảnh hưởng bởi giá nguyên nhiên vật liệu xây dựng tăng cao.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với quá trình phục hồi và phát triển kinh tế đất nước.
Các bộ, ngành phải xác định rõ tinh thần nếu dự án nào không kịp triển khai thì sớm điều chuyển vốn, còn nếu đã quyết tâm giải ngân thì phải nhanh chóng có biện pháp triển khai quyết liệt, thường xuyên rà soát, cập nhật tiến độ theo các mốc tháng 6, tháng 9 và tháng 12.
Trong thẩm quyền của mình, các cơ quan phải tập trung nâng cao năng lực của các ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu; thực hiện các dự án đầu tư công phải theo đúng quy định của pháp luật, nếu có bất cập về thể chế thì gửi Bộ KH&ĐT tổng hợp, đề xuất điều chỉnh chung trên cả nước.
Cùng với đó, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu rà soát lại quy trình, thủ tục giải ngân, tạo điều kiện tạm ứng tối đa, thanh toán nhanh cho các nhà thầu, đồng thời cập nhật nhanh chóng, thường xuyên khối lượng giải ngân để Chính phủ nắm bắt con số chính xác nhất về thực trạng giải ngân vốn đầu tư công, trên cơ sở đó có biện pháp phù hợp, kịp thời.
Trước đó, tại phiên họp thứ 11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc trình QH xem xét xem xét việc bổ sung kế hoạch ngân sách trung ương năm 2022 phân bổ cho các bộ, ngành, địa phương và xem xét việc dự kiến phương án phân bổ vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025.
Theo tờ trình của Chính phủ, vốn ngân sách nhà nước năm 2022 ước thanh toán đến ngày 31/3 là 61.536 tỷ đồng, đạt 11,88% kế hoạch; còn 38.686 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, bằng 7,5%. Chính phủ đề nghị UBTVQH bổ sung kế hoạch đầu tư vốn với tổng số là 18.349 tỷ đồng cho 265 dự án, trong đó có 7 nhiệm vụ, dự án hoàn thành, đã bàn giao; 126 dự án chuyển tiếp, 106 dự án khởi công mới.
Trình bày báo cáo thẩm tra về việc bổ sung dự toán ngân sách trung ương năm 2022 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 và những tháng đầu năm 2022 rất chậm. Đa số ý kiến của Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng cần tính toán kỹ khả năng hấp thụ vốn, không để tình trạng bổ sung vốn nhưng không bảo đảm tiến độ giải ngân số vốn tăng thêm, phải chuyển nguồn, kéo dài sang năm sau, sử dụng vốn không hiệu quả.
Tại phiên họp, các Ủy viên UBTVQH cơ bản nhất trí với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách. Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, vốn ngân sách trung ương năm 2022 còn hơn 38.000 tỷ đồng tại các bộ, ngành, địa phương hiện chưa phân bổ, lý do là chưa chuẩn bị xong thủ tục đầu tư. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ báo cáo rõ địa chỉ nào, ngành nào, ở đâu và công bố công khai để người dân biết.
Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng trong khi 38.000 tỷ đồng này chưa phân bổ được thì giờ lại đề nghị phân bổ bổ sung hơn 18.000 tỷ đồng. Theo tờ trình, đây là vốn điều hòa, phân bổ cho 265 nhiệm vụ chi và mỗi dự án, nhiệm vụ bình quân là 69 tỷ đồng thì "manh mún, phân tán, dàn trải rất rõ", trong khi nguyên tắc của gói kích thích kinh tế là phải có vốn đưa ra thị trường để kích hoạt nền kinh tế phát triển. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội không đồng tình với đề xuất này.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết UBTVQH thống nhất chưa thực hiện bổ sung kế hoạch ngân sách trung ương năm 2022 trong nước phân bổ cho các bộ, ngành, địa phương.