Nên gọi là “thuế bất động sản”

Tại hội thảo, Trưởng Ban Chính sách Tài chính công, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính - Bộ Tài chính, bà Lê Thị Mai Liên đã chia sẻ thông tin về kinh nghiệm của một số nước về chính sách Thuế tài sản, đưa ra một số gợi ý cho Việt Nam khi xây dựng luật thuế tài sản và kiến nghị chỉ áp dụng đối với nhà, đất (thay thế thuế sử dụng đất nông nghiệp và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, bổ sung thêm thuế đối với nhà), có miễn, giảm đối với nhà, đất là tài sản công; nhà, đất sử dụng cho mục đích tôn giáo, phúc lợi công cộng… Các khoản thu khác đối với tài sản (lệ phí trước bạ, thuế chuyển quyền sử dụng đất…) giữ nguyên theo quy định hiện hành.

Bà Liên cho biết, theo thống kê của Bộ Tài chính, hiện đã có 174/193 nước áp dụng Thuế tài sản và trở thành nguồn thu quan trọng, ngày càng tăng của các quốc gia, giúp tăng tính tự chủ, tự quyền của các địa phương. Các nước thường thu thuế cả nhà và đất.

Do tập trung đánh thuế vào tài sản hữu hình (nhà và đất), nên khó trốn tránh, dịch chuyển, không gây bóp méo chính sách, có khả năng cưỡng chế cao. Thuế tài sản đánh vào bất động sản được cho là sẽ làm lành mạnh thị trường, tránh đầu cơ.

Hiện trên thế giới có những tên gọi khác nhau về loại thuế này như Thuế bất động sản, Thuế nhà đất, Thuế tài sản. Trong đó, có 65 nước gọi là Thuế tài sản, 51 nước gọi là Thuế bất động sản.

Theo bà Liên, Luật thuế mới nên lấy tên gọi là Thuế bất động sản. Ngoài ra, nên quy định ngưỡng diện tích chịu thuế đối với nhà, đất (vượt một ngưỡng nhất định mới phải nộp thuế).

Nên đánh thuế cao với người giàu

Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Luật Basico cho rằng việc đánh thuế với tài sản là cần thiết, nhưng trước tiên cơ quan soạn thảo cần định danh chính xác đánh loại thuế gì. Nếu là thuế tài sản thì phải tiếp cận từ khía cạnh toàn bộ tài sản, rồi loại trừ những tài sản nào không phải đánh thuế. Còn nếu chỉ đánh trên thuế nhà và thuế đất thì nên gọi đúng là Thuế bất động sản và quyền sử dụng đất.

Ông cho rằng, khi đánh thuế tài sản không nên cào bằng giữa nhà giàu, nhà nghèo. Với người có nhiều tài sản, mức thuế ít nhất nên gấp 10 lần mức khởi điểm. Hơn nữa, phải làm sao tránh tình trạng thuế chồng thuế.

“Ví dụ một căn nhà 10 tỷ thì đánh thuế. Nhưng nếu có 2 căn nhà 1 tỷ, một nhà ở một nhà cho thuê thì chả có lý do gì để đánh. Đặc biệt khi cái nhà cho thuê đã phải nộp nhiều loại thuế như thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập...”, Luật sư Trương Thanh Đức nói.

Với đề xuất của Bộ Tài chính hiện tại, luật sư Trương Thanh Đức cho rằng, như vậy đồng nghĩa cào bằng giữa người có thu nhập cao và thu nhập thấp. “Như vậy là không công bằng và không đạt được mục tiêu đánh thuế”, ông Trương Thanh Đức cho biết.

Ngoài ra, ông cho rằng không nên tách riêng khoản thuế với nhà và đất như đề xuất của Bộ Tài chính. Nhà và đất là tổng thể, phân tách ra là không hợp lý.

Ông cũng nêu rõ, vấn đề quan trọng là phải có dữ liệu nhà, đất. Bởi, ông cảnh báo tình trạng người có 10 cái nhà nhưng mức độ nộp thuế có khi thấp hơn người chỉ có 1 nhà.

Cần hiểu rõ về khái niệm tài sản

Ông Nguyễn Chí Dũng, Cố vấn chính sách Viện Nghiên cứu Truyền thông Phát triển (RED) cho biết, về mặt truyền thông, cần hiểu Thuế tài sản là loại thuế tài sản nào, vì tài sản ở Việt Nam và trên thế giới được hiểu rất khác nhau.

Đơn cử, về bất động sản, không chỉ là nhà đất, mà cả những thứ khác, thậm chí máy bay… Do đó, cách tính thuế nguồn nào miễn giảm, nguồn nào chịu thuế, đánh thuế vào đối tượng nào… là những vấn đề cần được làm rõ.