Người tiêu dùng ngày càng trở nên hứng thú hơn với TMĐT

Đại dịch thúc đẩy các nhà bán lẻ Việt Nam tiến vào hành trình chuyển đổi số, chính điều này đang kéo ranh giới giữa thương mại truyền thống và TMĐT mờ dần khi đại đa số (77%) người tiêu dùng Việt Nam hiện đã biết đến hoạt động mua sắm trên mạng xã hội. Tính đến thời điểm hiện tại, mức độ nhận biết và đón nhận loại hình thương mại này được ghi nhận đông đảo nhất ở nhóm người tiêu dùng trong độ tuổi 18-23, những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội nên dễ dàng nắm bắt được tính năng thương mại trên các nền tảng này.

Bà Đặng Tuyết Dung - Giám đốc Visa tại Việt Nam và Lào cho biết: Người tiêu dùng ngày càng trở nên hứng thú hơn với sự tiện lợi của hình thức mua sắm trực tuyến. Việc sử dụng thanh toán trực tuyến thường xuyên hơn khiến họ nhận ra sự an toàn và đơn giản của các hình thức này. Sự thay đổi hành vi người tiêu dùng là động lực thúc đẩy doanh nghiệp phát triển năng lực kỹ thuật số và có những bước tiến sâu hơn vào lĩnh vực TMĐT.

Trước xu thế trên, các doanh nghiệp hiện nay đang quảng bá và bán sản phẩm, dịch vụ của mình đến người tiêu dùng thông qua các trang TMĐT. Trong thời gian qua, 41% doanh nghiệp Việt Nam đã tham gia vào TMĐT nhằm đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng. Được xem là một công cụ nổi bật khi nhắc đến nội dung kỹ thuật số, nền tảng truyền thông mạng xã hội là nơi lý tưởng để các thương hiệu và người bán thu hút lượng lớn khách hàng thông qua sự cá nhân hóa. Các doanh nghiệp không chỉ tìm được khách hàng tiềm năng nhờ quảng cáo nhắm vào đối tượng cụ thể, mà còn có thể tiếp cận khách hàng và mang đến những chương trình ưu đãi riêng phù hợp với nhu cầu từng cá nhân.

Sau 4 tháng thực hiện chỉ thị 16 tại nhiều tỉnh miền Nam và một số tỉnh phía Bắc, những tín hiệu tích cực đã bắt đầu xuất hiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cụ thể, đó là sự trở lại của đội ngũ shipper, danh mục hàng hoá thiết yếu được nối dài hơn và quan trọng nhất, đó là thói quen mua sắm trên nhiều nền tảng trực tuyến đã trở nên quen thuộc và thiết yếu đối với đại bộ phận người dân tại các thành phố lớn.

Đây là cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ, vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ đợt dịch, có thể khởi động kinh doanh lại từ số vốn khiêm tốn, tiết kiệm được phần lớn những chi phí liên quan đến mặt bằng.

Theo các chuyên gia, bất chấp những bất ổn do đại dịch COVID-19 gây ra, Việt Nam vẫn được đánh giá là một thị trường nhiều hứa hẹn cho TMĐT. Giữa tình hình dịch phức tạp, các giao dịch trực tuyến trở thành cầu nối để người dân tiếp cận được các sản phẩm phục vụ nhu cầu thiết yếu hàng ngày.

TMĐT trong và sau mùa dịch không còn đơn thuần là một sự lựa chọn trong số các kênh phân phối mà đã trở thành yếu tố sống còn để các doanh nghiệp trong nước vượt khó và tiếp tục phát triển. Tuy vậy, đáng lo ngại khi các doanh nghiệp trong nước vẫn đang rất loay hoay trong việc tận dụng kênh phân phối này. Các thương hiệu Việt Nam dường như lại đang lép vế trên kênh mua sắm TMĐT, khiến các doanh nghiệp trong nước đứng trước nguy cơ rõ rệt đánh mất nhiều cơ hội quan trọng để vượt khó và phát triển sau dịch. “Cái khó ló cái khôn" khi trong lúc các doanh nghiệp Việt đang gặp nhiều khó khăn cho việc xuất khẩu hàng hóa ra thế giới do phải đối mặt với hậu khủng hoảng do COVID-19 gây ra thì TMĐT xuyên biên giới được coi là "cứu cánh" giúp các doanh nghiệp xoay chuyển tình thế, đồng thời còn mở ra nhiều cơ hội để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu nếu biết nắm lấy cơ hội

Thực tế số liệu đã cho thấy việc các sàn nội tạo điều kiện cho hàng Việt là một mặt nhưng để hàng Việt phổ biến hơn trên các sàn TMĐT thế giới thì cần xuất phát từ chính bản thân nỗ lực của doanh nghiệp trong nước.

TMĐT xuyên biên giới 

Đánh giá cao phương thức mới này, ông Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho biết, xúc tiến thương mại trực tuyến chi phí chỉ bằng 1/10 so với xúc tiến trực tiếp nhưng đem lại hiệu quả gấp nhiều lần. Ưu điểm vượt trội của kênh xúc tiến thương mại trực tuyến là rút ngắn khoảng cách giữa các đối tác, khách hàng và doanh nghiệp.

Theo ông Tô Hoài Nam, trước đây VINASME thường chủ trì các chương trình xúc tiến thương mại cấp quốc gia với việc tổ chức các đoàn doanh nghiệp Việt Nam tham gia các hội chợ, triển lãm thương mại quốc tế. Thế nhưng, để thích ứng với tình hình mới, VINASME đã nhanh chóng điều chỉnh hỗ trợ xúc tiến thương mại sang trực tuyến cho doanh nghiệp.

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số (IDEA), cho biết Việt Nam nằm trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, là quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới nhanh nhất thế giới.

Với doanh thu thương mại điện tử B2C (kinh doanh trực tiếp đến người tiêu dùng) toàn cầu năm 2023 dự kiến đạt 2.883 tỷ USD, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ là kênh vô cùng hiệu quả cho doanh nghiệp Việt mở rộng thị trường.

Tuy nhiên, để hàng hóa Việt Nam kết nối hiệu quả với thị trường toàn cầu, ngoài những giải pháp từ cơ quan quản lý thì mấu chốt là các doanh nghiệp phải thực sự vào cuộc, thích ứng với xu hướng, bằng cách đẩy nhanh hơn nữa tốc độ chuyển đổi số, đa dạng kênh bán hàng.

Theo số liệu cung cấp bởi Amazon Gloabal Selling Việt Nam, hiện đã có hàng nghìn doanh nghiệp Việt Nam đưa qua kênh thương mại điện tử này với doanh thu năm 2020 vượt mốc 1 triệu USD, tăng gấp 3 lần so với năm 2019.

Tuy nhiên, để doanh nghiệp tăng số lượng đơn hàng, doanh thu trên sàn thương mại điện tử xuyên biên giới không phải là dễ dàng, mà còn gặp không ít những khó khăn. Đó là làm thế nào để phát triển thương hiệu của mình, nâng cao nhận diện với người mua nước ngoài, đồng thời giảm chi phí giao hàng vì sản phẩm bán online thường có giá trị không lớn.

Ông Gijae Seong - Giám đốc Quốc gia của Amazon Global Selling Việt Nam - cho rằng doanh nghiệp cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững và đa dạng hóa kênh bán hàng. Bên cạnh đó, cần thích ứng với những thay đổi từ nhu cầu khách hàng, tối ưu hóa sản phẩm và dịch vụ dựa theo đánh giá. Cuối cùng là mở rộng kênh bán hàng xuyên biên giới, mang hàng Việt ra thế giới.

Đồng quan điểm này, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, nhận định dịch COVID-19 tạo áp lực thay đổi, mở hướng đi mới cho doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp nhỏ. Một trong những cơ hội đó là doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi mô hình kinh doanh của mình lên môi trường trực tuyến, để kết nối trực tiếp với người tiêu dùng.

Tận dụng hiệu quả phương thức xuất khẩu trực tuyến không chỉ cần chính sách, mà cần hỗ trợ nền tảng của các sàn TMĐT lớn có phạm vi hoạt động trên thế giới, từ đó cho doanh nghiệp biết đâu là cơ hội, thách thức đang chờ đợi họ.

Theo đại diện Dự án Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của doanh nghiệp nhỏ và vừa (USAID LinkSME), thế giới đang thay đổi nhanh chóng nên đặt ra thách thức với nhà cung cấp về áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Khách hàng có nhiều lựa chọn nên đòi hỏi doanh nghiệp không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đóng gói, bao bì, dịch vụ đáp ứng các tiêu chuẩn mà thị trường, người dùng thế giới cần.

Để hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh xuất khẩu trực tiếp thông qua kênh TMĐT xuyên biên giới, bà Trần Thị Phương Lan, Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, cho biết tới đây Hà Nội sẽ tổ chức một cuộc xúc tiến riêng các mặt hàng thủ công mỹ nghệ và làng nghề của Hà Nội vào kênh TMĐT xuyên biên giới Amazon.

Sở rất kỳ vọng qua các đợt hỗ trợ như tổ chức các buổi hội thảo, các lớp tập huấn, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ hiểu rõ và nắm bắt được những quy trình, thủ tục, các quy định. Đồng thời, được tư vấn để thường xuyên làm mới sản phẩm của mình trên hệ thống. Từ đó, có thể gây được sự chú ý và phản hồi tích cực của người tiêu dùng trên thị trường thế giới.