Tiêu dùng chờ bất động sản khởi sắc

Thùy Dung 10:00 | 29/01/2025 Doanh Nhân Việt Nam trên Doanh Nhân Việt Nam trên
Chia sẻ
‘Các yếu tố nội tại’ là cụm từ được nhiều tổ chức quốc tế như VinaCapital, Dragon Capital, ADB… nhắc tới gần đây khi nói về động lực tăng trưởng GDP Việt Nam 2025. Khi đề cập đến ‘nội tại’, bên cạnh đầu tư công mạnh mẽ, các chuyên gia cũng kỳ vọng vào sự khởi sắc của tiêu dùng khi thị trường bất động sản phục hồi rõ nét hơn.

 

Tăng trưởng cao, tiêu dùng dè dặt

Số liệu do Tổng cục Thống kê công bố đầu tháng 12 vừa qua cho thấy tính chung 11 tháng năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 5.822,3 nghìn tỷ đồng, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 9,7% cùng kỳ 2023. Nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng đạt 5,8%.

Chuyên gia kinh tế trưởng Frederic Neumann (Khối Nghiên cứu kinh tế châu Á - Thái Bình Dương - Ngân hàng HSBC) nhận định mặc dù doanh số bán lẻ của Việt Nam vẫn đang tăng nhưng đà tăng lại thấp hơn đường xu hướng trước đại dịch COVID-19, chưa trở thành động lực nổi bật đóng góp vào tăng trưởng GDP. Tâm lý tiêu dùng mặc dù cải thiện trong 2024 nhưng chưa thực sự khởi sắc. 

Thực tế, theo ông Nguyễn Bá Hùng (Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á - ADB), mức tăng trưởng GDP tích cực của 3 quý đầu năm 2024 (lần lượt đạt 5,66% - 6,93% và 7,4%) chủ yếu được dẫn dắt bởi hai ‘đầu kéo’ là xuất khẩu và dòng vốn FDI. Trong khi đó, đầu tư tư nhân chưa thực sự tích cực, thể hiện qua tăng trưởng tín dụng còn khó khăn. Cầu nội địa cũng suy yếu, thể hiện qua tiêu dùng chưa thực sự phục hồi. 

Trong báo cáo hồi đầu quý III, VinaCapital dự báo tăng trưởng tổng mức bán lẻ năm 2024 của Việt Nam có thể chỉ đạt 5,5% (số liệu đã điều chỉnh lạm phát) so với mức xấp xỉ 7% của năm 2023. 

 

Chờ bất động sản khởi sắc

Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV hồi tháng 11/2024 đã chính thức thông qua việc gia hạn chính sách giảm 2% thuế VAT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều đại biểu kỳ vọng chính sách giảm 2% thuế VAT được kéo dài thêm 6 tháng (đến hết 30/6/2025) sẽ tác động kích thích tiêu dùng, đồng thời góp phần hỗ trợ tăng trưởng sản xuất trong nước. 

Chuyên gia Frederic Neumann từ HSBC nhìn nhận câu chuyện kích thích tiêu dùng nội địa là một trụ cột quan trọng đóng góp vào tăng trưởng GDP trong 2025, bên cạnh các yếu tố nội tại khác như đầu tư công. Ông kỳ vọng nhu cầu trong nước sẽ bật tăng trở lại khi tình hình quốc tế lạc quan hơn, kết hợp với lạm phát giảm dần cùng các chính sách kích cầu như giảm thuế VAT…

Tuy nhiên, bên cạnh các yếu tố lạm phát, chính sách giảm thuế VAT…, nhiều chuyên gia cho rằng sự phục hồi của tiêu dùng còn liên quan mật thiết đến hiệu ứng tài sản, đặc biệt là bất động sản. Từ góc độ này, cầu tiêu dùng được dự báo sẽ mạnh mẽ hơi khi lĩnh vực bất động sản khởi sắc.

Theo ông Michael Kokalari (Giám đốc phòng Phân tích Kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường, VinaCapital), việc Chính phủ Việt Nam dự kiến tăng cường đầu tư đáng kể cho cơ sở hạ tầng vào năm 2025 sẽ là một yếu tố khiến người tiêu dùng cảm thấy tự tin hơn để tăng chi tiêu. Tuy nhiên, chỉ dựa vào tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng (chiếm khoảng 5-6% GDP) thì không đủ để củng cố niềm tin tiêu dùng cũng như thúc đẩy nền kinh tế.

Vị chuyên gia kỳ vọng Chính phủ sẽ thực hiện các bước quan trọng để hồi phục thị trường bất động sản vào năm 2025. Kết hợp với tiến độ nhanh hơn của các dự án hạ tầng như sân bay Long Thành và đường vành đai 4 Hà Nội…, người tiêu dùng có thể sẽ cảm thấy tự tin hơn trong chi tiêu nhờ hiệu ứng tài sản liên quan đến bất động sản mà nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu ở Việt Nam sở hữu.

Với kỳ vọng như vậy, VinaCapital dự báo doanh số bán lẻ của Việt Nam sẽ khởi sắc tích cực trong 2025, đạt mức tăng trưởng 8,0% (đã điều chỉnh so với lạm phát), so với con số 5,5% được dự báo cho năm 2024. 

 

Chia sẻ quan điểm của VinaCapital, TS. Lê Xuân Nghĩa (Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia) nhận định bất động sản là lĩnh vực có sức lan tỏa mạnh mẽ trong nền kinh tế Việt Nam và tạo ra giá trị gia tăng rất lớn nếu so sánh với các ngành khác; chẳng hạn dệt may và da giày là hai ngành xuất khẩu mũi nhọn nhưng giá trị gia tăng không cao. Vị chuyên gia ước tính 1 đồng vào bất động sản có thể tạo ra thêm 1,3 đồng lợi ích lan tỏa ra các ngành kinh tế khác.

‘Thời gian qua người ta nói nhiều đến xuất khẩu như là điểm sáng, là động lực cho tăng trưởng GDP. Nhưng gần 3/4 giá trị xuất khẩu thuộc về FDI, chỉ có 1/4 là của doanh nghiệp Việt. Không phải tất cả đối tượng trong nền kinh tế được hưởng lợi ích từ xuất khẩu. Hiệu ứng tăng trưởng không lan tỏa đồng đều, và tiêu dùng vẫn chưa phục hồi như kỳ vọng. Năm sau, theo tôi triển vọng tiêu dùng bật tăng vẫn còn bỏ ngỏ. Bởi yếu tố quan trọng tác động đến cầu tiêu dùng là bất động sản khởi sắc thì vẫn chưa thực sự chắc chắn. Chúng ta có 3 luật mới, nhưng cần thời gian để thực thi và thẩm thấu’, ông Nghĩa nói.

Chứng khoán Mirae Asset trong báo cáo vĩ mô gần đây cũng duy trì kỳ vọng về sự hồi phục rõ nét hơn của tiêu dùng trong thời gian tới trên cơ sở tăng trưởng kinh tế tích cực và tỷ lệ thất nghiệp thấp (bình quân 2,24% trong quý III/2024), cùng các chính sách kích cầu và sự phục hồi của ngành du lịch. Tuy nhiên, nhóm phân tích cũng lưu ý, rủi ro về sự phục hồi chậm của lĩnh vực bất động sản có thể ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng.

Trích Đặc san Tạp chí Điện tử Doanh nhân Việt Nam