Xuất khẩu sang Mỹ có biên lợi nhuận thấp nhất, nhưng chiếm tỷ trọng nhiều nhất

Theo báo cáo tài chính quý I, Sao ta ghi nhận doanh thu 1.990 tỷ, tăng 36% so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận trước thuế chỉ đạt khoảng 36 tỷ đồng. Trong đó, công ty con Thực phẩm Khang An đóng góp 16 tỷ đồng.

Lý giải điều này, tại ĐHĐCĐ 2025, Chủ tịch Hồ Quốc Lực cho hay, có 2 nguyên nhân chính.  

Đầu tiên là yếu tố nội tại ngành: Giá tôm nguyên liệu trong nước duy trì ở mức cao, tình hình nuôi tôm gặp khó khăn, kéo dài thời gian nuôi, làm tăng chi phí sản xuất và thu hẹp biên lợi nhuận. Cùng đó, tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường Mỹ (thị trường có biên lợi nhuận thấp nhất) còn lớn. FMC duy trì đơn hàng sang Mỹ nhằm đảm bảo việc làm cho người lao động và giữ nhịp sản xuất, dòng tiền trong bối cảnh các thị trường khác còn trầm lắng.

Ông Lực cũng cho biết, công ty con Khang An năm 2024 đóng góp lợi nhuận lớn (240 tỷ đồng) nhờ chiến lược dự trữ nguyên liệu giá rẻ hiệu quả. Tuy nhiên, lợi thế này không còn trong năm 2025 do nguồn cung không đủ để dự trữ. Do đó, kế hoạch lợi nhuận 2025 của Khang An giảm còn 160 tỷ đồng, FMC công ty mẹ dự kiến đóng góp 260 tỷ đồng để đạt mục tiêu hợp nhất 420 tỷ đồng.

Nhìn rộng hơn, mức lãi 36 tỷ đồng trong quý I/2025 cũng là con số thấp nhất của FMC trong vòng 4 năm trở lại đây, kể từ quý I/2021 (31 tỷ đồng). 

Trước đó, trong năm 2024, doanh nghiệp tôm xuất bán hơn 22.000 tấn thủy sản, qua đó ghi nhận doanh thu khoảng 6.900 tỷ đồng, không chỉ tăng 36% so với cùng kỳ mà còn thiết lập kỷ lục mới, vượt qua mốc cao nhất từng đạt được vào năm 2022 là 5.700 tỷ đồng. Lãi ròng cả năm đạt 306 tỷ đồng và chỉ kém một chút so với đỉnh 309 tỷ đồng cách đây 2 năm. 

Kết quả ấn tượng trên một phần đến từ chiến lược đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ. FMC đã tăng lượng hàng hóa xuất bán sang nước này nhằm mục tiêu trở thành bị đơn bắt buộc trong cuộc điều tra chống bán phá giá mới nhất, tạo mốc kỷ lục hơn 2.800 tỷ đồng doanh thu trong quý III/2024.

Trong thư gửi cổ đông hồi đầu năm, Chủ tịch Hồ Quốc Lực cho biết, năm qua, Sao Ta “chạy” khá tốt khi có sản lượng chế biến, sản lượng tiêu thụ, kim ngạch xuất khẩu đều tăng trưởng, vượt chỉ tiêu kế hoạch. Trong giai đoạn khó khăn, kim ngạch xuất khẩu tăng 25% là gần gấp đôi trung bình ngành (13%). 

Tuy nhiên, lợi nhuận riêng của Sao Ta không được như kỳ vọng. Theo ông Lực, tôm nuôi của Sao Ta có sản lượng tốt, nhưng kích cỡ tôm nhỏ giá thấp và chi phí tăng do phải chăm sóc ao tôm kỹ lưỡng hơn, ngăn ngừa dịch bệnh, điều này dẫn đến việc giảm giá thành sản phẩm cuối cùng chưa nhiều.

Mặt khác, năm 2024 vừa qua, vụ kiện chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) diễn tiến bất ngờ khiến doanh nghiệp chưa thể xử lý khoản tiền trích dự phòng thuế AD năm 2023 (38 tỷ đồng) và phải nộp, trích dự phòng thuế chống trợ cấp cho năm 2024 (khoảng 10 tỷ đồng). Hai khoản này làm giảm lợi nhuận tương ứng ngoài dự kiến. 

Tuy nhiên, bù lại, công ty con là Thực phẩm Khang An (KAF) đã tăng tốc. Nhờ đó, lợi nhuận hợp nhất vượt kế hoạch, tăng 20% so với năm 2023.

Với mức tăng trưởng 20% so với năm 2023, ước tính Thực phẩm Sao Ta có lợi nhuận trên 360 tỷ đồng năm 2024 vừa qua. Đây cũng là khoản lợi nhuận năm cao nhất của công ty từ trước đến nay. 

Thuế quan vẫn là ẩn số, tự tin vào các mặt hàng chế biến sâu, sẵn sàng “rời bỏ” Mỹ nếu bị áp thuế 46%

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, từ tháng 4/2025, sau khi Mỹ công bố kế hoạch tạm hoãn áp thuế 46% trong 90 ngày, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đã tăng tốc giao hàng sang thị trường này nhằm tránh nguy cơ bị áp mức thuế cao hơn sau ngày 9/7.

Tính chung 5 tháng đầu năm, toàn ngành xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3%, phản ánh xu hướng phục hồi rõ rệt của thị trường và nhu cầu tốt từ Mỹ, Nhật Bản và các nước CPTPP.

Tuy vậy, hoạt động giao hàng bắt đầu chững lại từ sau 20/5 do lo ngại rủi ro chính sách, chi phí và biến động thị trường, khiến tổng kim ngạch tháng có phần bị ảnh hưởng.

Vasep đánh giá, từ nay đến tháng 7, thời điểm Mỹ sẽ quyết định mức thuế chính thức áp với một số sản phẩm từ Việt Nam, dự kiến hoạt động xuất khẩu sang thị trường này sẽ tiếp tục thận trọng. Các doanh nghiệp cần tính toán thời điểm giao hàng hợp lý để vừa tránh rủi ro về thuế, vừa không mất đơn hàng. Trong kịch bản thuế vẫn ở mức 10%, ngành có thể duy trì xuất khẩu ổn định. Tuy nhiên, nếu mức thuế 46% được áp dụng, hoạt động xuất khẩu sẽ sụt giảm đáng kể và buộc phải tái cơ cấu thị trường quyết liệt hơn.

Tại FMC, ông Lực nhấn mạnh: “Mức thuế 46% hiện nay vẫn chỉ là một con số giả định. Có nhiều người cho rằng mức thuế có thể thấp hơn, khoảng 23%, và nếu đối thủ của Việt Nam chỉ bị áp 20%, thì Việt Nam vẫn còn cơ hội cạnh tranh”.

Theo lãnh đạo doanh nghiệp, hiện tại, đối thủ của tôm Việt Nam là Ecuador, có lợi thế giá rất rẻ, nhưng họ lại không mạnh về chế biến sâu. Ngược lại, FMC tập trung vào các dòng sản phẩm chế biến sâu, giá trị cao. Dù giá thành nuôi của Việt Nam cao hơn, nhưng sản phẩm chế biến vẫn có thị phần riêng. 

“Nếu kịch bản xấu nhất xảy ra, Việt Nam bị áp thuế 46% còn các nước khác chỉ bị khoảng 20%, thì khả năng cao là chúng tôi phải rút khỏi thị trường Mỹ”, Chủ tịch FMC cho hay. 

Tuy nhiên, ông lực cho hay hiện FMC mới chỉ chiếm 8% thị phần tại thị trường này, trong khi các đối thủ khác như Ấn Độ đã có hơn 35%. Nếu Mỹ áp mức thuế đồng đều cho cả Việt Nam và đối thủ, thì thị trường này gần như đóng lại với tất cả, chứ không riêng Việt Nam. Và tất nhiên, lúc đó họ vẫn cần tôm, nên sẽ vẫn phải nhập từ những nơi phù hợp.

“Nếu không thể tiếp tục xuất sang Mỹ, chúng tôi sẽ tăng cường thâm nhập các thị trường khác như Canada, Úc, Hàn Quốc, và đặc biệt là Nhật Bản, nơi FMC có thế mạnh sẵn có. Trung Quốc cũng là một thị trường rất tiềm năng mà chúng tôi đang theo dõi để sẵn sàng bước vào khi đủ điều kiện”, lãnh đạo doanh nghiệp nói. 

Còn thị trường nội địa hiện chỉ chiếm khoảng 2% doanh số, chủ yếu tiêu thụ hàng “lọc” từ xuất khẩu, ví dụ những sản phẩm có lỗi nhỏ như tôm bị rách đuôi, trầy vỏ… được phân phối cho các hệ thống chế biến trong nước. FMC hay sẽ không bỏ qua thị trường này, nhưng do cạnh tranh rất khốc liệt, đồng thời Công ty muốn tập trung trên 1 mặt trận. 

Cho năm 2025, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) dự báo xuất khẩu tôm sẽ tiếp tục gặp nhiều thách thức, đặc biệt là thị trường Mỹ với chính quyền Trump 2.0. Dù vậy, đơn vị chứng khoán cho rằng điều này không quá bất lợi, đồng thời dự đoán khả năng cạnh tranh giữa các nguồn cung lớn như Ấn Độ, Ecuador, Indonesia và Việt Nam vào Mỹ hầu như không chịu tác động nếu tất cả đều bị đánh thuế 10%.

Chuyên gia dự báo doanh thu năm 2025 của FMC sẽ đạt khoảng 7.600 tỷ đồng, tăng nhẹ so với thực hiện 2024. Lãi ròng 397 tỷ đồng, tăng 30%, do kỳ vọng sản lượng tiếp tục gia tăng nhờ tận dụng công suất của nhà máy Thủy sản Sao Ta và nhà máy Tam An.