Kể từ khi các ca nhiễm COVID-19 bắt đầu tăng đột biến vào cuối tháng 2, chính quyền Thượng Hải đã nỗ lực kiểm soát sự bùng phát đại dịch bằng các biện pháp kiểm dịch mạnh mẽ, từ chốt kiểm dịch cho đến khoanh vùng và phong tỏa khu vực.

Đến cuối tháng 3, khi số ca nhiễm mới tăng đột biến trong làn sóng biến chủng Omicron, thành phố 25 triệu dân đồng thời là trung tâm vận tải, sản xuất, tài chính và thương mại của Trung Quốc đã quyết định phong tỏa trên quy mô toàn thành phố, buộc người dân không được rời khỏi nhà. 

Cái giá cho việc phong tỏa thành phố là những dự báo giảm tốc GDP liên tục được đưa ra, do Thượng Hải đóng vai trò như một mắt xích quan trọng của nền kinh tế Trung Quốc.

Tính đến năm 2020, dân số chính thức tại Thượng Hải là 24,9 triệu người, dù chỉ chiếm khoảng 1,8% so với tổng dân số 1,41 tỷ dân của Trung Quốc cùng thời điểm nhưng lại gần bằng dân số của toàn quốc gia Australia là 25,7 triệu người. 

Nếu so sánh với các bang của Mỹ, Thượng Hải có quy mô dân số hơn bang Florida (21,8 triệu dân) và gần bằng bang Texas (29,5 triệu dân). Nếu so sánh với trung tâm tài chính của Mỹ là New York (8,3 triệu dân), dân số của Thượng Hải lớn gấp khoảng 3 lần. 

Trong năm 2021, tăng trưởng GDP của Thượng Hải đạt 8,1%, đưa quy mô GDP thành phố lên 4,32 nghìn tỷ Nhân dân tệ (680,31 tỷ USD), tương đương khoảng 3,8% trong tổng GDP quốc gia toàn Trung Quốc. Như vậy, quy mô GDP của Thượng Hải hiện còn cao hơn cả quốc gia Thụy Điển (660,92 tỷ USD), theo số liệu từ IMF. 

Thượng Hải là trung tâm thương mại toàn cầu, theo đánh giá Bernstein. Cảng biển sầm uất nhất thế giới nằm ở Thượng Hải. Ngoài ra, sân bay Phố Đông của Thượng Hải là sân bay vận chuyển hàng hóa bận rộn thứ ba thế giới. Tổng cộng, Thượng Hải chiếm 7,3% kim ngạch xuất khẩu và 14,4% kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc vào năm 2021, theo Citi.

Thượng Hải cũng được mệnh danh là một trong những trung tâm tài chính toàn cầu ở châu Á. Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải là sàn giao dịch lớn thứ ba thế giới tính theo vốn hóa thị trường, sau Sở giao dịch chứng khoán New York và sàn Nasdaq tính đến cuối năm 2020, theo dữ liệu của Liên đoàn các sàn giao dịch thế giới.

Hàng loạt quỹ tài chính, bao gồm cả quỹ khổng lồ tương hỗ Vanguard của Mỹ đã công bố kế hoạch chuyển trụ sở tại Châu Á từ Hồng Kông (Trung Quốc) đến Thượng Hải.

Thượng Hải đồng thời là trung tâm sản xuất của Trung Quốc. Theo Citi, thành phố này là trung tâm sản xuất chip bán dẫn quan trọng nhất của Trung Quốc, là nơi đặt trụ sở của 3 nhà sản xuất chip quan trọng là SMIC, Hua Hong và Universal Scientific Industrial. Đồng thời, Thượng Hải còn là quê hương của nhiều nhà sản xuất ô tô: SAIC Motor, các công ty liên doanh của SAIC với Volkswagen và GM, Nio, Tesla và Ford.

Ngoài ra, trụ sở chính hoặc trung tâm hoạt động của các tập đoàn đa quốc gia tại Trung Quốc bao gồm Apple, L’Oreal, Samsung Electronics, P&G, L’Oreal, LVMH, Nike, Panasonic, Philips, Johnson & Johnson và General Electric, cùng nhiều công ty khác cũng đặt tại Thượng Hải.

Cuối cùng, Thượng Hải là trung tâm tiêu dùng hàng đầu Trung Quốc. Số liệu chính thức công bố năm 2021 cho thấy thu nhập khả dụng bình quân hàng năm của người dân Thượng Hải đạt 78.027 Nhân dân tệ (12.288 USD), cao hơn gấp đôi so với mức trung bình toàn quốc là 35.128 Nhân dân tệ (5.531 USD).

Chi tiêu bình quân của người tiêu dùng tại Thượng Hải hàng năm là là 48.879 Nhân dân tệ, cũng gấp đôi mức trung bình của cả nước là 24.100 Nhân dân tệ.

Với tiềm năng to lớn như vậy, hàng loạt thương hiệu nước ngoài đã mở chi nhánh ở Thượng Hải. Chuỗi cửa hàng bán buôn Costco của Mỹ vào năm 2019 đã chọn Thượng Hải là địa điểm mở cửa hàng đầu tiên để tiến quân vào thị trường đại lục. 

Tính đến năm ngoái, Thượng Hải là thành phố có nhiều cửa hàng cà phê nhất cả nước, với tỷ lệ khoảng 3 cửa hàng trên 10.000 dân, so với tỷ lệ khoảng 2 cửa hàng trên 10.000 dân ở Quảng Châu, Thâm Quyến và Bắc Kinh, theo Meituan.

Thượng Hải còn là quê hương của 3 trong số 20 trường đại học hàng đầu ở Trung Quốc, theo US News and World Report.

Các nhà kinh tế đang đưa ra những kịch bản sụt giảm tăng trưởng GDP đáng kể cho Trung Quốc do tầm quan trọng đặc biệt của Thượng Hải với toàn nền kinh tế lớn thứ hai hành tinh.