Vua Abdullah II của Jordan là một trong những người nổi bật được liệt kê trong cuộc điều tra Pandora Papers toàn cầu của Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) và một nhóm gồm 150 hãng tin - bao gồm cả dịch vụ giấy tờ DW tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Nghiên cứu mới nhất của họ, được công bố vào Chủ nhật, tiết lộ rằng vị quốc vương 59 tuổi đã sử dụng tiền từ các tài khoản nước ngoài khác nhau của mình để mua bất động sản trong những năm từ 2003 đến 2017.

Tổng cộng, ông được cho là đã mua 14 ngôi nhà và căn hộ ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh với tổng trị giá hơn 91 triệu euro (106 triệu USD) thông qua 36 công ty bình phong được đăng ký tại các thiên đường thuế.

Ông thường được các nguồn tin tin cậy trích dẫn trong báo cáo gọi là "người hưởng lợi cuối cùng" sống ở Jordan, hay "Bạn biết là ai" từ Jordan.

Tuy nhiên, một tuyên bố tức thời của các luật sư phía nhà vua đã bác bỏ những cáo buộc rằng Quốc vương Abdullah II đã sử dụng tiền không phải của mình: "Bệ hạ không hề lạm dụng tiền công hay sử dụng bất kỳ khoản tiền nào thu được từ viện trợ với mục đích sử dụng cá nhân… Bệ hạ quan tâm sâu sắc đến Jordan và người dân nước này nên Ngài hành động rất chính trực và vì lợi ích tốt nhất của đất nước cũng như công dân của nó mọi lúc. "

Hôm thứ Hai, tòa án hoàng gia cũng đưa ra một tuyên bố xác nhận rằng quốc vương sở hữu tài sản ở nước ngoài vì các chuyến thăm và tham vấn ngoại giao. Vì lý do bảo mật, điều quan trọng là phải giữ bí mật, tuyên bố cho biết. Tuyên bố cũng cho biết thêm rằng không có khoản mua nào trong số này được tài trợ bởi kho bạc nhà nước hoặc các khoản viện trợ hay cho vay nước ngoài mà Jordan đã nhận được dưới dạng viện trợ nước ngoài.

Tiến sĩ Maria Josua, nhà phân tích Trung Đông tại Viện nghiên cứu GIGA có trụ sở tại Hamburg, cho biết: "Tôi sẽ không nói rằng các bài báo đã tiết lộ bất kỳ điều gì gây ngạc nhiên”.

Tuy nhiên, nội dung liên quan đến Jordan của Pandora Papers vẫn đánh trúng tâm lý nhạy cảm của cộng đồng.

"Có sự bất bình đáng kể đối với quốc vương, và những tiết lộ này đang minh chứng cho những gì mà rất nhiều người cảm thấy về quốc vương. Câu hỏi đặt ra là liệu điều này có dẫn đến bất kỳ thay đổi chính trị quan trọng nào trong nước hay không", Karim Merhej, một người không cư trú. tại Viện Chính sách Trung Đông Tahrir, nói với DW.

Các cuộc thăm dò dư luận thường xuyên cho thấy người Jordan nói chung rất ít tin tưởng vào các thể chế nhà nước của họ. Ví dụ, theo Phong vũ biểu Ả Rập, năm 2018 chỉ có 38% người Jordan cho biết họ có một số hoặc rất tin tưởng vào chính phủ, trong khi 68% nói rằng họ không tin tưởng vào quốc hội.

Tuy nhiên, việc khảo sát quan điểm của công dân đối với nhà vua hoặc hoàng gia không được phép.

Trên chỉ trích

Tuy nhiên, bất chấp những biện pháp này, những tiết lộ có thể sẽ góp phần làm gia tăng sự bất bình trong nước đối với hệ thống chính trị, mặc dù việc mua bán bất động sản trá hình có thể là hợp pháp, như Tòa án Hoàng gia Hashemite tuyên bố.

Trong những lần trước, sự bất mãn và những lời buộc tội, mặc dù được che đậy, đã hướng về cung điện và cặp vợ chồng hoàng gia của Abdullah II và người vợ Palestine gốc Kuwait của ông, Rania.

Vào đầu năm 2021, một cuộc đảo chính có chủ đích do Hoàng tử Hamzah, anh cùng cha khác mẹ của Vua Abdullah II, cùng với Bassem Awadallah, cựu Chánh án Tòa án Hoàng gia Hashemite, bị nhiều người Jordan coi thường do cho rằng tham nhũng, đã bị cản trở. Trong khi bị quản thúc tại gia, Hoàng tử Hamzah đã công bố một đoạn video đề cập đến người Jordan, trong đó ông chỉ trích tình trạng hoang tàn mà Jordan đang ở, nhấn mạnh tình trạng tham nhũng tràn lan hiện được cho là đang hoành hành đất nước.

“Nhưng chưa bao giờ có những lời buộc tội trực tiếp chống lại chính nhà vua,” Josua nói.

Hỗ trợ lớn của nước ngoài

Về kinh tế, đất nước đã gặp khó khăn trong một thời gian dài. Tỷ lệ đói nghèo và thất nghiệp rất cao. Theo Cục Thống kê Jordan, 25% dân số trên 18 tuổi không có việc làm trong quý đầu tiên của năm nay. Việc làm của thanh niên được ước tính là tăng lên trong khu vực là 40%.

Jordan, với dân số khoảng 10 triệu người, thiếu các mỏ dầu và khí đốt dồi dào do nhiều nước láng giềng sở hữu và luôn trong tình trạng thiếu nước. Là một trong những quốc gia nghèo nhất trong khu vực, nước này đã nhận được hàng tỷ đô la viện trợ phát triển từ Mỹ (năm 2020 là 1,5 tỷ đô la / 1,29 tỷ euro), Liên minh châu Âu và các quốc gia khác, bao gồm cả Đức.

Nhưng có vẻ như theo hiểu biết hiện tại, viện trợ phát triển vẫn chưa được đưa đến cung điện. Merhej nói: "Jordan xếp hạng rất cao trong Khảo sát Ngân sách Mở và chính phủ Jordan đã công khai minh bạch tài chính của mình một cách hiệu quả - điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì đất nước phụ thuộc nhiều vào các khoản viện trợ và cho vay từ các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế".

Người biểu tình giơ áp phích trước các cảnh sát Jordan trong cuộc biểu tình gần văn phòng thủ tướng ở Amman

Người dân đã phản đối tỷ lệ thất nghiệp cao và tham nhũng trong quá khứ

Đức, quốc gia cũng đã gửi hàng triệu USD viện trợ cho Jordan, cũng có vẻ khá chắc chắn rằng số tiền này được dành cho các dự án mà nước này tài trợ, bao gồm hỗ trợ cho hàng chục nghìn người tị nạn Syria.

Một phát ngôn viên nói với DW rằng "Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang (BMZ) không biết rằng quỹ hợp tác phát triển cho Jordan mà BMZ chịu trách nhiệm đã được cung cấp cho hoàng gia Jordan. Đúng hơn là cơ cấu hợp tác phát triển của chúng tôi. với Jordan và việc giải ngân các quỹ tương ứng được liên kết với tiến độ đã thống nhất của các dự án chung. "

Nhưng những ngày, tháng và năm tới sẽ cho thấy tác động thực sự của Pandora Papers, ở Jordan. Theo ICIJ, cuộc điều tra toàn cầu trước đó, được gọi là Hồ sơ Panama, vẫn đang tạo ra làn sóng, thậm chí 5 năm sau khi được công bố.

Đạt Phạm - theo DW