Theo thông tin từ CNBC, trong một báo cáo gần đây từ Resume Builder cho biết, trong 750 lãnh đạo doanh nghiệp thì có tới 37% cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) đã thay thế công nhân vào năm 2023. Trong khi đó, 44 % báo cáo rằng sẽ có đợt sa thải vào năm 2024 do hiệu quả của AI.

Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến trái ngược lại quan điểm của vị tỷ phú Elon Musk.

Julia Toothacre, nhà chiến lược về sơ yếu lý lịch và nghề nghiệp tại ResumeBuilder, nhận ra rằng những con số từ nghiên cứu của họ có thể không phản ánh chính xác bối cảnh kinh doanh trên phạm vi rộng. “Vẫn còn rất nhiều tổ chức truyền thống và doanh nghiệp nhỏ không nắm bắt công nghệ theo cách mà một số công ty lớn hơn đã làm,” Toothacre chia sẻ với CNBC.

Sa thải là một thực tế, nhưng công nghệ AI cũng đang cho phép các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cơ cấu lại và xác định lại công việc đang làm.

Giám đốc sản phẩm của công ty phần mềm cộng tác và quản lý dự án Asana, ông Alex Hood ước tính rằng một nửa thời gian dành ở nơi làm việc là dành cho cái mà ông gọi là “làm việc vì công việc”. Ông đề cập đến các cập nhật trạng thái, liên lạc giữa các bộ phận và tất cả các phần công việc khác không phải là cốt lõi tại văn phòng. 

Ông Hood cho biết: “Nếu điều đó có thể được giảm bớt nhờ AI thì đó có thể là một cơ hội mở khóa tuyệt vời”. Tuy nhiên, những dự báo, thống kê về số người bị sa thải do AI đang gây ra nỗi sợ hãi nhiều hơn thực tế.

Marc Cenedella, người sáng lập Leet Resumes and Ladders, cho biết: Với việc AI giải quyết công việc dựa trên nhiệm vụ, con người có cơ hội tiến lên chuỗi giá trị. Cenedella cho biết người lao động sẽ có thể tập trung vào việc “tích hợp, cơ cấu hoặc xác định công việc dựa trên nhiệm vụ là gì”. Ông so sánh sự thay đổi này với văn hóa văn phòng giữa thế kỷ trước, khi một tầng chỉ toàn những người đánh máy - thứ mà hiệu quả của bộ xử lý văn bản đã loại bỏ.

Công việc văn phòng và công việc phát triển AI lấy con người làm trung tâm

Theo Báo cáo về trạng thái AI tại nơi làm việc năm 2023 của Asana, nhân viên nói rằng 29% nhiệm vụ công việc của họ có thể được thay thế bằng AI. Tuy nhiên, Asana đã đề xuất sáng kiến “AI lấy con người làm trung tâm”, nhằm tìm cách nâng cao khả năng và sự hợp tác của con người chứ không thay thế hoàn toàn con người. Báo cáo cho biết, mọi người càng hiểu AI lấy con người làm trung tâm thì họ càng tin rằng nó sẽ có tác động tích cực đến công việc của họ.

Nhân viên văn phòng chiếm khoảng 19,6%–30,4% tổng số người có việc làm trên toàn cầu (theo Liên Hợp Quốc). Các công cụ phân tích và truyền thông đã định hướng lại công việc tri thức trong nhiều năm qua và “AI có khả năng tạo ra nên được coi là một bước phát triển khác trong quá trình thay đổi liên tục lâu dài này”.

Nhưng tính đến năm 2022, 34% dân số toàn cầu vẫn không có quyền truy cập Internet, vì vậy bất kỳ cuộc thảo luận nào xung quanh tác động của AI đến việc sa thải và khả năng tái cơ cấu công việc cũng cần phải bao gồm việc thảo luận về khoảng cách rộng hơn giữa người có và người không có công nghệ.

Mặc dù tình trạng sa thải nhân viên đang diễn ra do thế hệ AI hiện tại, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy những tiến bộ công nghệ sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp hàng loạt. Lực lượng lao động vốn có lịch sử linh hoạt và năng lực công nghệ tăng lên có thể mang lại công việc “có giá trị cao hơn”, như Cenedella nói và năng suất cao hơn mà các thế hệ AI trong tương lai có thể sẽ học cách xử lý.