UBND tỉnh Bình Định vừa có quyết định về việc hủy kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng 13 lô đất ở tại Khu tái định cư phục vụ tuyến đường ven biển (ĐT.639) đoạn từ cầu Lại Giang đến Cầu Thiện Chánh thuộc phường Hoài Hương, thị xã Hoài Nhơn.

13 lô này được đem ra đấu giá vào tháng 8 với tổng số tiền trúng đấu giá hơn 25,44 tỷ đồng. Số tiền đặt trước (cọc) đã nộp 4,2 tỷ đồng.

Lý do hủy kết quả trúng đấu giá là người trúng đấu giá không nộp đủ tiền trúng đấu giá còn lại và các khoản nghĩa vụ tài chính khác có liên quan vào Ngân sách nhà nước theo quy định sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày cơ quan thuế ban hành thông báo nộp tiền.

Về việc xử lý số tiền đặt trước, số tiền đặt trước (4,2 tỷ đồng) của các khách hàng tham gia đấu giá đã nộp đối với 13 lô đất nêu trên sẽ được sung vào công quỹ Nhà nước theo quy định.

Cục Thuế tỉnh Bình Định chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị có liên quan hủy các thông báo nộp tiền sử dụng đất và các khoản nghĩa vụ tài chính khác có liên quan đối với 13 lô đất nêu trên.

Đồng thời, phối hợp với Sở Tài chính, Kho bạc Nhà nước tỉnh thực hiện thu, nộp số tiền đặt trước vào Ngân sách Nhà nước theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh rà soát, hoàn chỉnh các thủ tục đảm bảo tính pháp lý để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đối với 13 lô đất nêu trên theo quy định.

Bỏ cọc trong đấu giá đất sẽ bị xử phạt nặng

Liên quan đến tình trạng bỏ cọc trong đấu giá đất, nhiều chuyên gia bày tỏ, có thể việc đấu giá đất cao rồi bỏ cọc là chiêu thức của nhà đầu tư, để “thổi giá” của các lô đất xung quanh khu vực đấu giá, mà họ đã mua trước đó. Vì thế, khi họ bán được đất xung quanh rồi thì bỏ luôn tiền cọc ở lô đấu trúng.

Trong khi đó, nhiều người khác nhận định, giá trị đất tăng thực chất là không đáng kể, chủ yếu vẫn là do "cò" thổi giá, tạo nên những cơn “sốt ảo” trong thời gian ngắn để mua đi bán lại kiếm lời.

Trước những bất cập trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất, bổ sung loạt quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, nhằm hạn chế tình trạng lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để đầu cơ, thổi giá. Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu đề xuất trên trong dự thảo sửa đổi, bổ sung nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai. Theo đó, người bỏ cọc đấu giá đất đồng thời sẽ mất tiền đặt trước (tiền cọc); phải trả các chi phí liên quan vào tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.

Người tự ý bỏ cọc và từ chối đấu giá đất thì trong 5 năm sẽ không được tham gia các cuộc đấu giá đất khác.

Tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá đất thực hiện dự án phải có vốn không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư dự án quy mô dưới 20 ha; không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư dự án từ 20 ha; có kinh nghiệm thực hiện dự án có sử dụng đất. Ngoài ra, họ phải ký quỹ; nộp tiền đặt trước; có tài sản đảm bảo năng lực tài chính (tài sản thế chấp).

Tiền cọc do tổ chức đấu giá và người tham gia thỏa thuận, nhưng tối thiểu bằng 20% giá khởi điểm tài sản. Số tiền này được gửi vào tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá. Nếu tiền cọc dưới 5 triệu đồng, người tham gia có thể nộp trực tiếp cho đơn vị đấu giá. Hai bên có thể thỏa thuận thay thế tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng.

Nếu người tham gia tự ý bỏ khoản tiền đặt trước và từ chối đấu giá sẽ phải bồi thường cho nhà nước thêm khoản tiền bằng tiền đặt trước. Sau khi nộp đủ số tiền này, người tham gia mới được nhận lại tài sản thế chấp. Nếu không nộp đủ tiền phạt, họ sẽ bị khấu trừ vào tài sản thế chấp.

Giá trị tài sản thế chấp phải lớn hơn giá khởi điểm của thửa đất đấu giá. Người tham gia và tổ chức đấu giá có thể thay thế tài sản thế chấp và tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng.

Tổ chức, cá nhân có quyền từ chối tham gia đấu giá và nhận lại tiền cọc nếu có thay đổi về giá khởi điểm, vị trí, diện tích, loại đất đã niêm yết; được nhận lại tài sản thế chấp nếu không trúng hoặc trúng và nộp đủ tiền.

Người tham gia sẽ không được nhận lại tiền cọc nếu không tham gia buổi đấu giá, công bố giá mà không thuộc trường hợp bất khả kháng; bị truất quyền do vi phạm pháp luật; từ chối ký biên bản; rút lại giá đã trả hoặc giá đã chấp nhận; từ chối kết quả trúng đấu giá mà không có lý do chính đáng.

Các trường hợp được coi là bất khả kháng gồm: Ảnh hưởng trực tiếp bởi thiên tai, thảm họa môi trường; hỏa hoạn, dịch bệnh; chiến tranh. Các trường hợp khác do Thủ tướng quyết định trên cơ sở đề xuất của UBND cấp tỉnh.

Dự thảo cũng nêu rõ tổ chức đấu giá không được dùng tiền cọc và tài sản thế chấp của người tham gia vào mục đích khác; chỉ thu tiền cọc và tài sản thế chấp trước 3 ngày mở cuộc đấu giá; trả lại tiền cọc trong 3 ngày nếu người tham gia không trúng.

Việc đấu giá đất hiện nay được điều chỉnh bởi Luật Đất đai và pháp luật về đấu giá tài sản. Luật Đất đai 2013 quy định, đấu giá đất được thực hiện công khai, liên tục, khách quan, trung thực, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia. Tuy nhiên, Nghị định từ năm 2014 hướng dẫn thi hành Luật Đất đai chưa nêu cụ thể về các chế tài với người bỏ cọc, như đề xuất trong dự thảo mới. Đây là lần đầu các quy định về đấu giá đất và chế tài với người bỏ cọc được nêu cụ thể.

Trước đó ngày 16/3, trả lời chất vấn trước Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nêu quan điểm phải có chế tài mạnh mẽ hơn với người tự ý bỏ cọc đấu giá đất. Doanh nghiệp bỏ cọc sẽ phải xử lý "để lần sau họ không tham gia được, như vậy mới đủ sức răn đe".