Sáng 7/11, Quốc hội chất vấn thành viên Chính phủ nhóm vấn đề nội vụ, an ninh trật tự, thanh tra, tòa án, kiểm sát, kiểm toán. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhận được nhiều câu hỏi nhất, chủ yếu về lương giáo viên.

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (chuyên trách Ủy ban Văn hóa - Giáo dục) cho biết giám sát của Ủy ban cho thấy mức lương giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non còn rất thấp nhưng áp lực công việc rất lớn. Tại buổi đối thoại của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo với một triệu nhà giáo vừa qua, có 6.000 câu hỏi gửi tới Bộ trưởng liên quan đến vấn đề này.

Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo yêu cầu lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Vì vậy, bà đề nghị Bộ trưởng Nội vụ cho biết chủ trương này của Đảng có được cụ thể trong cải cách tiền lương năm 2024 hay không? Giải pháp về chính sách cho nhà giáo thế nào? Câu hỏi này cũng được bà Nga chuyển tới Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phân tích, thu nhập nhà giáo hiện nay gồm lương theo chức danh nghề nghiệp, phụ cấp. Lương nhà giáo đã cải thiện hơn trước nhưng so với tính chất đặc thù nghề nghiệp thì "vẫn còn thấp".

"Thời gian tới, khi cải cách chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ ưu tiên xếp lương nhà giáo cao nhất trong thang bảng lương khối hành chính sự nghiệp. Bộ Nội vụ cũng sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục Đào tạo rà soát các quy định tiền lương, phụ cấp ưu đãi nghề nhà giáo để tăng lên mức cao nhất", bà Trà cho hay.

Bảng lương viên chức đơn vị sự nghiệp công lập dành cho giáo viên, giảng viên, bác sĩ, dược sĩ, đạo diễn, diễn viên, kỹ sư, kiến trúc sư, quay phim, dựng phim, họa sĩ... Lương công chức, viên chức hiện được tính bằng lương cơ sở nhân hệ số lương. Hệ số lương thể hiện sự chênh lệch mức tiền lương giữa các vị trí, cấp bậc công việc dựa trên trình độ, bằng cấp của công chức, viên chức. Lương cơ sở thấp (1,8 triệu đồng/tháng), hệ số lương ít thay đổi nên không tạo được động lực cho người lao động.

Thống kê của ngành giáo dục cho thấy, hiện cả nước có 1,6 triệu giáo viên, thiếu khoảng 100.000. Chỉ trong năm 2022, tổng số giáo viên bỏ việc trên cả nước là hơn 16.000, bình quân cứ 100 nhà giáo thì một người ra khỏi ngành.

Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long đặt vấn đề, nhân viên trường học có vai trò quan trọng trong tổ chức dạy và học của nhà trường. Tuy nhiên hiện lương của họ rất thấp. Đại biểu đặt câu hỏi:"Khi cải cách chính sách tiền lương mới thì Bộ trưởng có giải pháp nào để cải thiện lương của nhân viên trường học?"

Trả lời đại biểu Trịnh Minh Bình, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói nhân viên trường học gồm thủ quỹ, kế toán, văn thư với 150.000 viên chức. Chế độ lương của những người này hiện rất thấp, chưa đảm bảo lương tối thiểu vùng theo quy định. Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ đề nghị địa phương tổng rà soát nhân viên trường học, có phương án sắp xếp đúng danh mục vị trí việc làm để cải cách tiền lương với nhóm này.

"Họ là viên chức, không được hưởng phụ cấp công vụ 25% nên nếu cải cách tiền lương mới có thể sẽ bị thiệt thòi, trong khi địa phương, bộ ngành chưa hướng dẫn thi thăng hạng viên chức", bà Trà nói sẽ xét thăng hạng cho nhân viên là viên chức trường học.

Đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQG TP HCM nêu thực trạng tinh giản biên chế cơ học và cào bằng gây ảnh hưởng lớn đến ngành giáo dục. Nhiều nơi thiếu giáo viên trong khi tuyển dụng rất khó khăn. Giáo viên nghỉ việc ngày càng nhiều do thu nhập thấp, không đảm bảo cuộc sống. "Bộ Nội vụ có giải pháp gì?", bà Yến chất vấn.

Bộ trưởng Nội vụ cho biết thời gian qua toàn quốc đã thành công bước đầu về tinh giản biên chế. Từ 2017 đến 2021, toàn quốc giảm 10% công chức và 11,6% viên chức hưởng lương ngân sách. Tuy nhiên nhiều địa phương giảm biên chế viên chức hưởng lương ngân sách thì cắt hẳn biên chế nên thiếu người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp.

Với ngành giáo dục, bà Trà cho rằng cần tập trung hoàn thiện thể chế như Luật Giáo dục, Luật Nhà giáo để có giải pháp đảm bảo số lượng, chất lượng, đời sống nhà giáo; sửa định mức giáo viên và mức thu học phí trong các cơ sở giáo dục mầm non đến đại học. Bà đề nghị Bộ Tài chính rà soát, thúc đẩy cơ chế tự chủ mầm non, tiểu học, đại học.

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đắk Nông) chất vấn việc xây dựng vị trí việc làm rất quan trọng để xây dựng chính sách cải cách tiền lương. Tuy nhiên, việc xây dựng đến nay vẫn chưa hoàn thiện. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để hoàn thành nhiệm vụ này trong thời gian tới?

Trả lời đại biểu Phạm Thị Kiều, Bộ trưởng Nội vụ cho biết, việc xây dựng vị trí việc làm để chuẩn bị cho chính sách cải cách tiền lương cũng như để cơ cấu lại, nâng cao chất lượng và xác định trách nhiệm công vụ là nhiệm vụ hết sức quan trọng.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, đến thời điểm này đã hoàn thành xong danh mục vị trí việc làm. Đối với cơ quan tổ chức hành chính có 866 vị trí, đơn vị sự nghiệp 615 vị trí và cán bộ công chức cấp xã là 17 vị trí. Đặc biệt, trong các chức danh vị trí lãnh đạo, đến nay có kết luận số 35 của Bộ Chính trị. Chức danh, chức vụ lãnh đạo có tổng số lượng lãnh đạo là 232 vị trí từ trung ương đến cấp xã.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, về mặt cơ bản, từ năm 2016 đến nay, theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về quản lý biên chế thì cơ bản các bộ ngành, địa phương đã xây dựng vị trí việc làm. Tuy nhiên, chưa hoàn thiện, chưa đảm bảo khoa học và căn cơ…

“Việc xây dựng vị trí việc làm để chúng ta thực hiện trả lương theo vị trí việc làm, đáp ứng được tinh thần triển khai chính sách cải cách tiền lương từ 1/7/2024”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói và đề nghị các bộ, ngành và địa phương, tổ chức sớm xây dựng xong vị trí việc làm để thực hiện lộ trình cải cách tiền lương sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.