Chỉ những người theo chủ nghĩa lạc quan mới gọi ngành kinh doanh vận tải hàng không là một 'điểm sáng' cho toàn ngành hàng không nói chung khi tất cả cơ đồ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19 toàn cầu.

Dữ liệu gần đây từ Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cho hay - ngay cả khi trong bối cảnh đã có dấu hiệu phục hồi từng bước – thì dung lượng thị trường toàn cầu vẫn giảm 6,6% trong tháng 6/2021 so với năm 2019; còn với vận chuyển hàng hóa quốc tế thì giảm 7,7% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, từ quan điểm kinh tế, có thể nói rằng các sân bay và hãng hàng không có dòng tiền doanh thu đa dạng hóa vì ngoài thu nhập liên quan đến hành khách truyền thống, các hãng đã cố xoay sở rất nhiều để tránh được sự tàn phá tồi tệ nhất của đại dịch.

Nhu cầu và công suất hành khách toàn cầu đã giảm lần lượt 70,3% và 58,6% so với cùng kỳ.

Một nghiên cứu của IATA chỉ ra rằng nhu cầu và công suất hành khách toàn cầu đã giảm lần lượt 70,3% và 58,6% so với cùng kỳ (lượng đặt chỗ kỳ hạn cũng giảm khoảng 79% so với cùng kỳ năm ngoái), giải thích tại sao vận chuyển hàng hóa có thể được xem là thuận lợi bởi các nhà quan sát đang tìm kiếm một chiếc phao cứu sinh, khi đại dịch tiến đến năm thứ hai.

Tuy nhiên, tin tức về vắc-xin COVID-19 có sẵn để phân phối trên khắp thế giới đã làm phấn khích các nhà hoạt động trong ngành cả ở trên và dưới boong. Các hãng vận chuyển hàng hóa với các cơ sở kiểm soát nhiệt độ có cơ hội kinh doanh trong việc phân phối hàng tỷ liều vắc xin trên toàn thế giới; trong khi các hãng hàng không hành khách tin rằng vắc-xin sẽ giúp làm chậm sự lây lan của vi-rút và cuối cùng là loại bỏ những hạn chế hiện tại đối với việc đi lại.

Theo Glyn Hughes, người đứng đầu IATA Cargo và là tổng giám đốc mới được bổ nhiệm của Hiệp hội Hàng hóa Hàng không Quốc tế, tạm thời có những cơ hội tiềm năng để chuẩn bị cho tương lai.

“Mặc dù cuộc khủng hoảng COVID-19 là tia hi vọng với ngành vận chuyển hàng hóa bằng máy bay… bất chấp dãn cách xã hội xảy ra toàn cầu, đại dịch cũng khẩn thiết yêu cầu toàn ngành vận chuyển hàng hóa phải tăng tốc chuyển đổi số và phát triển bền vững, tham gia các mô hình kinh doanh hợp tác và đàm thoại như một tập thể thống nhất để cùng nhau vượt qua đại dịch”.

Trong khi toàn ngành bị thiệt hại nặng nề, đại dịch cũng đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi toàn cầu sang thương mại điện tử theo góc nhìn đem lại lợi ích cho tất cả các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa. Theo một dự tính gần đây của IBM, đại dịch có thể đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi toàn cầu sang thương mại điện tử thêm 5 năm.

Một số cơ sở hàng không tập trung vào vận chuyển hàng hóa, chẳng hạn như Sân bay East Midlands (EMA), đang ở vị thế có thể tận dụng sự chuyển dịch của thị trường; khi dung lượng thị trường thương mại điện tử tăng nhanh trong thời kỳ đại dịch, hoạt động vận chuyển hàng hóa qua sân bay cũng được thúc đẩy do lượng hàng hóa giảm đột ngột do các chuyến bay chở khách ít hơn nhiều.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây Willis Towers Watson thực hiện với Stephen Harvey, Trưởng bộ phận Hàng hóa tại EMA, (một phần của Tập đoàn Sân bay Manchester), cho biết rằng EMA đã chứng kiến ​​sự gia tăng 10% trong hoạt động vận tải hàng hóa vào cuối tháng 3 năm 2020 khi Anh và các nước EU khác tranh giành thiết bị y tế. Vào đỉnh điểm của làn sóng đầu tiên của đại dịch, ngành vận tải đã chứng kiến ​​sự gia tăng 20% ​​về khối lượng hàng hóa được xử lý khi các chuyến bay hàng tuần từ Trung Quốc và Hồng Kông - cũng như qua Moscow đến Vương quốc Anh - đã chuyển đổi sự tập trung của sân bay.

EMA trước đây được coi là trung tâm vận chuyển hàng hóa của Vương quốc Anh, nhưng COVID-19 đã biến nó thành trung tâm vận chuyển hàng hóa của châu Âu, Stephen Harvey cho biết.

Harvey nói: “Không có cách nào mà hàng hóa vận chuyển có thể khắc phục được thiệt hại đã gây ra đối với các sân bay và hoạt động của chúng [trong đại dịch]. “Nhưng các hoạt động vận tải hàng hóa được thiết lập của chúng tôi đã cho phép chúng tôi kiên cường hơn một chút trong thời gian khó khăn này.”

EMA và 90 doanh nghiệp khác có hệ sinh thái liên quan đến vận chuyển hàng hóa sở hữu khoảng 9.500 nhân viên; các nhà tích hợp toàn cầu như DHL, UPS và FedEx, cũng như Royal Mail, đều có mặt tại sân bay, biến nơi đây trở thành hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không lớn thứ hai của Vương quốc Anh chỉ đứng sau sân bay London Heathrow.

Theo Harvey, đại dịch đã giúp các nhà khai thác phát triển hệ sinh thái hàng hóa của sân bay (đã có những đêm họ xử lý hơn một triệu bưu kiện) và chuẩn bị cho tương lai. Bên ngoài cụm kinh doanh hiện tại, sự công nhận mới về khả năng vận chuyển hàng hóa của EMA đã phát triển giữa các nhà sản xuất nước ngoài, điều này báo hiệu tốt cho việc mở rộng hơn nữa hệ sinh thái của nó.

Các nhà quản lý hàng hóa của EMA cho biết rằng đặt hàng trực tuyến sẽ định hình tương lai của ngành, nhưng đại dịch đã cung cấp một bức tranh tổng quát về ý nghĩa của điều đó đối với các nhà cung cấp dịch vụ vận tải hàng hóa địa phương và rằng không có gì phải quay đầu lại.

Nhìn chung, hoạt động kinh doanh hàng hóa bằng đường hàng không ở Châu Âu, nơi theo truyền thống chỉ sản xuất dưới một phần tư tổng sản lượng của thế giới, đã bị suy yếu đáng kể do đại dịch; tổng nhu cầu đã giảm 13,4% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 11 năm 2020, theo dữ liệu mới nhất của IATA.

Sự sụt giảm tương tự cũng được tìm thấy ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, thị trường lớn nhất thế giới, nơi nhu cầu giảm 10,6% so với tháng 11. Trung Đông, chiếm khoảng 13% thị trường toàn cầu, có phần khởi sắc hơn vào tháng 11 khi khối lượng chỉ giảm 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Chỉ 1% thương mại toàn cầu di chuyển bằng đường hàng không, nhưng 1% đó đại diện cho 35% thương mại toàn cầu tính theo giá trị, theo IATA, thực tế nói rằng kết quả vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không được các nhà kinh tế nghiên cứu kỹ lưỡng khi tìm kiếm các chỉ số tài chính tương lai.

Các dấu hiệu tích cực hơn đến từ thị trường hàng hóa hàng không Bắc Mỹ; nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không của khu vực đã tăng 5% trong tháng 11, dấu hiệu phục hồi rất non trẻ sau cuộc suy thoái do đại dịch kéo dài.

Sân bay Quốc tế Hartsfield Jackson Atlanta (HJAIA) là trung tâm cho các chuyến bay quốc tế, lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong ngành hàng không toàn cầu. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Willis Towers Watson, Elliot Paige, Giám đốc Phát triển Dịch vụ Hàng không của sân bay nhận xét rằng tại tâm điểm của làn sóng đầu tiên của đại dịch, 90% các chuyến bay chở khách của sân bay này đã được hạ cánh.

Với 50% lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không của thế giới được vận chuyển bằng máy bay chở khách, HJAIA cũng vận chuyển ít đi. Tuy nhiên, hàng hóa được chứng minh là có khả năng phục hồi tốt hơn và về cơ bản là "phẳng" vào tháng 9 hàng năm, Paige nói.

HJAIA nổi tiếng là một trung tâm công nghệ tiên tiến về mặt hàng hóa; nó đã làm việc với các nhà xử lý mặt đất và các công ty vận tải đường bộ phục vụ sân bay để hình thành vào năm 2019 cộng đồng vận tải hàng không kỹ thuật số đầu tiên ở châu Mỹ.

Nền tảng kỹ thuật số này đã chính thức hoạt động vào tháng 11 năm 2019, ngay trước khi bùng phát COVID-19 và đảm đương vai trò cố vấn các sân bay khác ở Hoa Kỳ và Canada. Thúc đẩy hiệu quả giao dịch có thể là mục tiêu ban đầu, nhưng những lợi ích khác như có ít vật trung gian truyền bệnh hơn (vi rút có vòng đời từ bốn đến năm ngày trên các tài liệu giấy, theo Paige) đã được đưa ra ánh sáng sau khi dịch bệnh bùng phát, chưa kể hiệu quả của việc theo dõi và truy tìm mọi lô hàng vắc xin.

Với sự gia tăng thương mại điện tử, IATA và các tổ chức khác trong ngành đã nhấn mạnh nhu cầu cải tiến công nghệ theo dõi lô hàng, một phần để giám sát và bảo đảm tốt hơn luồng hàng hóa có giá trị cao nhất của thương mại toàn cầu, thường di chuyển bằng đường hàng không.

Với việc phân phối vắc xin COVID-19, khả năng kỹ thuật số của HJAIA có thể hỗ trợ việc phân phối an toàn và đảm bảo tính liên tục của sản phẩm. Nó cũng sẽ cho phép liên lạc hiệu quả hơn với các sân bay đối tác ở Châu Âu sử dụng các hệ thống tương tự.

"Kỹ thuật số là tương lai" Paige nói, "vậy tại sao không đi trước xu hướng."

Duy Đạt (willistowerswatson)