Các khu vực sông Dương Tử và tỉnh Tứ Xuyên phía tây nam Trung Quốc đang phải chống chọi với đợt nắng nóng kỷ lục trong bối cảnh hạn hán nghiêm trọng. Nhiệt độ gay gắt đã làm gián đoạn sự phát triển của cây trồng và đang đe dọa đến gia súc. Việc lượng mưa đổ xuống sông Dương Tử hạ thấp, mức nước trong hồ chứa thủy điện đã giảm xuống, gây hạn chế việc sản xuất năng lượng. 

Việc phân bổ nguồn điện ở các khu vực của Trung Quốc bao gồm sông Dương Tử đã làm dấy lên lo ngại rằng cuộc khủng hoảng điện vào năm ngoái sẽ lặp lại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều trung tâm sản xuất chính của Trung Quốc. 

Tại Thượng Hải, chính quyền Trung Quốc đã tắt đèn chiếu sáng ở khu vực ven sông nổi tiếng sầm uấ của thành phố vào mỗi thứ 2 và thứ 3 để tiết kiệm điện. 

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích lạc quan cho rằng trong năm nay, tình huống của cuộc khủng hoảng điện nhìn chung đã khác so với năm ngoái. Năm ngoái, việc thiếu hụt điện chủ yếu đến từ nguyên nhân hệ thống nguồn cung. Còn năm nay, dự kiến, việc thiếu hụt điện sẽ giảm bớt ngay sau khi đợt nắng nóng dịu đi. 

“Kể từ khi Trung Quốc trải qua cuộc khủng hoảng nguồn năng lượng trên toàn quốc hồi năm ngoái, đã xuất hiện một mối lo ngại rằng nó có thể xảy ra một lần nữa trong năm nay,” Larry Hu, trưởng nhóm kinh tế Trung Quốc của Macquarie cho biết trong một ghi chú, "Tuy nhiên, theo quan điểm của chúng tôi, khả năng là rất thấp bởi vì nguyên nhân và quy mô của 2 lần là khác nhau”. 

Tại Tứ Xuyên, nguồn cung cấp điện cho các nhà máy đã bị cắt giảm nhằm phục vụ nhu cầu sử dụng điện của các hộ gia đình, điều này gợi nhớ đến cuộc khủng hoảng trên toàn quốc vào tháng 9 và tháng 10 năm ngoái. Vào thời điểm đó, các gia đình và doanh nghiệp buộc phải cắt giảm và trì hoãn việc sử dụng điện, trong khi các tiện ích công cộng như đèn giao thông cũng bị tắt để tiết kiệm năng lượng. 

Ông Hu nói, có sự khác biệt giữa hai cuộc khủng hoảng. Việc thiếu hụt điện năm nay là kết quả của hai yếu tố: thời tiết nóng bất thường và lượng mưa sụt giảm. Theo Cục Khí tượng Trung Quốc, đợt nắng nóng năm nay kéo dài lâu hơn - trong 64 ngày và là đợt dài nhất kể từ năm 1961. Fitch Ratings cho biết mức sử dụng điện dân dụng trong tháng 7 cao hơn 26,8% so với năm ngoái.

Năm ngoái, các nhà máy phát điện đã cắt giảm sản lượng do giá than cao. Ông Hu cho hay các nhà máy đã không thể dỡ bỏ biểu giá điện áp dụng cho người mua vì được cố định bởi các nhà chức trách Trung Quốc. Cùng đó, các chính quyền cấp tỉnh, vốn đang nỗ lực hết mình trong việc giảm thiểu lượng khí thải carbon, cũng đã điều chỉnh việc sử dụng điện năng trong nỗ lực đạt được các mục tiêu giảm phát thải hàng năm. 

“Chúng tôi không kỳ vọng việc phân bổ điện năng trong khu vực sẽ kéo dài quá mùa hè, vì nhiệt độ sẽ giảm xuống,” Phó Giám đốc Diana Xia của Fitch Ratings cho biết trong một ghi chú hôm 22/8. 

“Về lâu dài, chúng tôi hy vọng khả năng đáp ứng nhu cầu tải điện cao điểm của quốc gia sẽ được cải thiện”, ông Hu nói đồng thời dự đoán tác động của việc mất điện năm nay đối với nền kinh tế Trung Quốc nói chung cũng sẽ khác so với năm ngoái. 

Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết trong năm ngoái, việc thiếu hụt nguồn cung năng lượng và mất điện cục bộ đã góp phần giảm tốc độ tăng trưởng GDP trong quý thứ ba của năm. Cơ quan này cũng nói rằng việc phân bổ năng lượng ở các vùng của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của quốc gia này. Nhiều khu vực sản xuất chính của đất nước như Quảng Đông ở miền nam Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng. 

Tỉnh Tứ Xuyên, nơi chịu áp lực của việc mất điện trong khoảng thời gian vừa qua, chỉ đóng góp 4% sản lượng công nghiệp của Trung Quốc. Sản xuất Tứ Xuyên chịu áp lực lớn bởi việc mất điện vì thủy điện chiếm 78% công suất điện của Tứ Xuyên và 73% tiêu thụ địa phương vào năm ngoái - cao hơn mức trung bình toàn quốc, Fitch Ratings cho biết. 

Ngoài ra, cũng có khả năng xảy ra một số gián đoạn đối với chuỗi cung ứng nguyên liệu thô do Tứ Xuyên sản xuất khoảng 20%, 5% nhôm và 13% polysilicon ở Trung Quốc, ông Hu nói, “Việc này có thể đẩy giá thành các sản phẩm điện tử như pin xe điện cao hơn, nhưng tác động của nó sẽ chỉ trong thời gian ngắn”.