Xu hướng thị trường và điểm tựa nâng đỡ ngành thép

Báo cáo của Vietcap cho biết Trung Quốc đang triển khai chính sách “chống cạnh tranh tiêu cực” nhằm giải quyết dư cung thép kéo dài và thúc đẩy sự phục hồi bền vững của ngành. Khác với chu kỳ cải cách năm 2015 tập trung cắt giảm công suất qua chỉ đạo hành chính, chính sách 2025 được thể chế hóa sâu sắc hơn với sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương, đồng thời xây dựng thị trường quốc gia thống nhất để hạn chế bảo hộ địa phương và thúc đẩy cạnh tranh công bằng.

Mục tiêu không chỉ là cắt giảm công suất dư thừa mà còn tối ưu hóa cơ cấu công suất theo hướng nâng cao chất lượng, thân thiện môi trường và phục hồi lợi nhuận, kế thừa tinh thần “loại bỏ cái xấu, thúc đẩy cái tốt” từ cải cách năm 2015.

Trong bối cảnh nhu cầu bất động sản tại Trung Quốc vẫn còn yếu kéo dài, giá thép tại thị trường này đã có bước tăng đáng kể trong tháng 7/2025, với giá thép cuộn cán nóng (HRC) tăng khoảng 12% và giá thép cây tăng 3%. Đây là diễn biến tích cực, đặc biệt khi xảy ra trong mùa thấp điểm xây dựng do điều kiện thời tiết không thuận lợi, cho thấy hiệu quả bước đầu của chính sách và tạo ra tiền đề cho đợt phục hồi giá thép trên thị trường toàn cầu.

Sự phục hồi giá thép tại Trung Quốc đã tạo tác động dây chuyền giúp ngành thép Việt Nam bước vào giai đoạn thuận lợi. Với vị trí địa lý gần và mối quan hệ thương mại sâu rộng giữa hai nước, giá thép trong nước có xu hướng tăng theo giá thép Trung Quốc.

Các doanh nghiệp thép lớn trong nước như Hòa Phát, Hoa Sen và Nam Kim đã đồng loạt công bố điều chỉnh tăng giá bán từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8/2025. Đây là tín hiệu tích cực, kỳ vọng sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận trước áp lực chi phí đầu vào, mang lại triển vọng khả quan cho ngành thép Việt Nam trong ngắn hạn và cả trung hạn.

Định giá và dự báo tài chính cổ phiếu ngành thép Việt Nam

Cổ phiếu Hòa Phát (HPG) đang được xem là trụ cột chủ lực trong ngành thép Việt Nam nhờ vị thế dẫn đầu và nền tảng tài chính vững chắc. Theo báo cáo Vietcap, HPG được định giá hấp dẫn với hệ số P/E bình quân dự kiến cho giai đoạn 2025-2027 là 11,1 lần, mức khá thấp so với trung bình ngành thép và thị trường chứng khoán chung. Điều đặc biệt đáng chú ý là tốc độ tăng trưởng lợi nhuận kép (CAGR) dự kiến trong giai đoạn 2024-2027 đạt tới 28%, đồng nghĩa cổ phiếu này có tiềm năng sinh lời cao. Chỉ số PEG ở mức 0,4x càng khẳng định cổ phiếu đang được định giá hợp lý so với tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai gần.

HPG được đánh giá cao trong nhóm ngành thép và được kỳ vọng hưởng lợi từ xu hướng phục hồi chung của ngành. Nhu cầu nội địa tăng trưởng nhờ chính phủ đẩy mạnh đầu tư công. Thị trường HRC tại Việt Nam đang thiếu cung và được bảo vệ bởi chính sách thuế chống bán phá giá AD20 đối với thép Trung Quốc, qua đó góp phần bảo vệ biên lợi nhuận của HPG. Giá nguyên liệu đầu vào đã được mua trước đó ở mức giá thấp giúp giảm áp lực chi phí sản xuất. Ở ngắn hạn, việc tích trữ hàng tồn kho của các công ty thương mại, do kỳ vọng giá sẽ tiếp tục tăng, cũng có thể thúc đẩy sản lượng tiêu thụ.

Về khả năng tài chính, HPG có tỷ lệ nợ ròng trên vốn chủ sở hữu (D/E) thấp, nhất là trong bối cảnh ngành thép cần chú ý đến quản lý rủi ro nợ vay trong môi trường giá thép biến động. Các chỉ số ROE dự kiến đạt khoảng 13%, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn và sinh lời tốt. Đây là những điểm mạnh quan trọng hỗ trợ cổ phiếu HPG được khuyến nghị mua với tiềm năng tăng giá cổ phiếu 12,6% trong vòng 12 tháng tới.

Hoa Sen Group (HSG) tiếp tục ghi dấu ấn nổi bật khi EPS năm 2024 tăng vọt tới 1717%, hưởng lợi lớn nhờ nền lợi nhuận năm trước thấp và biên lợi nhuận gộp cải thiện mạnh. Tuy vậy, bước sang năm 2025, dự báo EPS của doanh nghiệp sẽ giảm nhẹ -2% trước khi bật tăng trở lại ở mức 18% vào năm 2026. Đáng chú ý, các chỉ số tài chính then chốt của HSG vẫn duy trì ở mức an toàn, với ROE dự phóng năm 2025 đạt 5%, P/E forward là 24,7 lần và tỷ lệ nợ ròng/vốn chủ sở hữu chỉ ở mức 0,3 lần. Báo cáo cũng nhận định, nhờ chi phí đầu vào tiếp tục giảm nhanh hơn tốc độ tăng giá bán, biên lợi nhuận của Hoa Sen khả năng sẽ tiếp tục được cải thiện trong nửa cuối năm nay, tạo nền tảng tích cực cho triển vọng lợi nhuận những năm tới.

Theo báo cáo từ MBS Research và KBS Securities, HSG đang được đánh gi ở mức định giá trung bình thấp hơn so với chu kỳ tăng trưởng trước đây, với P/B xấp xỉ 1,1, cho thấy cổ phiếu này có thể còn tiềm năng tăng giá nếu thị trường nội địa và biên lợi nhuận tiếp tục cải thiện.

Theo MBS. Một điểm tích cực khác là việc áp dụng thuế chống bán phá giá (AD) đối với thép mạ nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc giúp HSG duy trì và gia tăng thị phần trên các dòng sản phẩm tôn mạ và ống thép, với thị phần của HSG ước đạt tới 30% trong các mặt hàng này năm 2025-2026. Tuy vậy, rủi ro giá nguyên vật liệu đầu vào tăng cao, cùng sự cạnh tranh gay gắt, vẫn là áp lực lớn đối với biên lợi nhuận và duy trì hiệu quả hoạt động của HSG.

Nam Kim (HSX: NKG) ghi nhận sự sụt giảm lợi nhuận rõ nét và doanh thu giảm trong quý II và 6 tháng đầu năm 2025. Cụ thể, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II năm 2025, NKG ghi nhận doanh thu 3.808 tỷ đồng, giảm 33% và lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 91,5 tỷ đồng, giảm 58% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu đạt 7.899 tỷ đồng, giảm 28% và lợi nhuận sau thuế đạt 156,9 tỷ đồng, cũng giảm 58% so với cùng kỳ năm trước. NKG đặt mục tiêu tổng doanh thu đạt 23.000 tỷ đồng, tăng 11% và lợi nhuận trước thuế đạt 440 tỷ đồng, giảm 21% so với năm trước. Sau nửa đầu năm, công ty mới chỉ hoàn thành 34% kế hoạch doanh thu và 44% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Áp lực chính đối với NKG đến từ việc cạnh tranh với thép nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc, khiến hàng tồn kho tăng cao, bán hàng khó khăn, đồng thời phần lớn doanh thu phụ thuộc vào xuất khẩu đang gặp khó do thuế quan và thị trường quốc tế không thuận lợi. Đặc biệt, chi phí tài chính tăng cao, với chi phí lãi vay và chi phí tài chính khác tăng hơn 100% là gánh nặng lớn. Dù vậy, NKG đang triển khai dự án nhà máy thép phủ mái Nam Kim Phú Mỹ với tổng vốn đầu tư 4.500 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành và đi vào vận hành cuối năm 2025, nâng công suất lên 1,6 triệu tấn/năm, kỳ vọng mở rộng sản lượng và cải thiện hiệu quả dài hạn.

Định giá cổ phiếu NKG hiện ở mức P/E khoảng 12,9 lần năm 2025 dù lợi nhuận giảm mạnh trong ngắn hạn. Một số báo cáo như KBS Securities vẫn khuyến nghị mua với giá mục tiêu quanh 31.000 đồng/cổ phiếu, kỳ vọng dự án mới và sự phục hồi thị trường nội địa sẽ giúp cải thiện hiệu quả sản xuất kinh doanh trong trung và dài hạn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rủi ro từ áp lực cạnh tranh, thanh khoản dòng tiền và chi phí vay cao trong ngắn hạn.