Chính phủ 'chốt' gói tín dụng 120.000 tỷ đồng

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Đáng chú ý, tại Nghị quyết đưa ra nhiều giải pháp để phát triển  nhà ở xã hội trong thời gian tới. Theo đó, trong lúc chờ Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), Chính phủ sẽ xây dựng, trình đề nghị Quốc hội xem xét, ban hành "Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội" để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc cụ thể nhằm tạo động lực phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới.

Trong đó đặc biệt quan tâm đến những nội dung vướng mắc lớn trong thời gian qua, như: Về giao đất để đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội; Về quy hoạch, bố trí quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội; Về lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội; Về quyền lợi và ưu đãi chủ đầu tư; Về xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội; Về đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội...

Đồng thời, Chính phủ sẽ khẩn trương hoàn thiện, ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc cụ thể trong phát triển nhà ở xã hội, tăng nguồn cung phù hợp với nhu cầu, khả năng của người có thu nhập thấp có nhu cầu cao về nhà ở có thể tiếp cận.

Cùng với đó, xác định việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho người lao động có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung - dài hạn của các địa phương.

Đặc biệt, để hỗ trợ nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, đề xuất triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 12% nhu cầu vốn để thúc đẩy thực hiện mục tiêu hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn 2021-2030) để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5-2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) trên thị trường trong từng thời kỳ và các ngân hàng thương mại ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể.

Trước đó, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 3/3, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết, NHNN đã bàn với 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước là Vietcombank, Agribank, BIDV, VietinBank. 4 ngân hàng đã thống nhất gói tín dụng quy mô 120 nghìn tỷ đồng (mỗi ngân hàng sẽ dành khoảng 30 nghìn tỷ đồng cho 2 đối tượng là nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân). Trường hợp có thêm các ngân hàng thương mại đủ điều kiện tham gia thì quy mô gói này có thể tăng lên.

Về lãi suất, xuất phát từ mong muốn giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản, các ngân hàng đã dự kiến mức lãi suất cho vay gói này sẽ thấp hơn từ 1,5 - 2% so với mức cho vay thông thường của các ngân hàng.

Cũng theo Phó Thống đốc, sau hội nghị của Chính phủ về giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản vừa qua, Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển.

“Trên cơ sở nội dung của Nghị quyết được ban hành, NHNN sẽ triển khai theo đúng chỉ đạo của Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Cụ thể là gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng với 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước cùng với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với mức cho vay thông thường”, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết.

Không có nhiều dự án bất động sản đủ điều kiện vay vốn?

Với lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại trên thị trường dao động từ 12-15%/năm hiện nay, lãi vay bình quân của các ngân hàng thương mại khoảng 13,5%/năm, thì lãi suất ưu đãi của gói 120.000 tỷ đồng theo đề xuất của Ngân hàng Nhà nước sẽ dao động từ 11,5-12%.

Trong khi với quy định phát triển nhà ở xã hội hiện tại của Chính phủ, lợi nhuận định mức của các dự án phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân chỉ khoảng 10%.

Như vậy, với lãi vay của các ngân hàng thương mại cao như hiện nay thì gói vay ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo đề xuất của Ngân hàng Nhà nước sẽ có lãi vay "ưu đãi" cao hơn lợi nhuận định mức 10% của các dự án nhà ở xã hội.

Theo ông Nguyễn Chí Thanh - phó chủ tịch Hiệp hội Môi giới bất động sản Việt Nam, với doanh nghiệp bất động sản lúc này có được gói vay ưu đãi là tốt rồi, lãi vay sẽ nằm trong chi phí đầu tư dự án, vấn đề hiện nay là không có nhiều dự án bất động sản đủ điều kiện vay vốn.

Để gỡ vướng cho các dự án nhà ở xã hội, theo ông Thanh, điều quan trọng nhất là phải gỡ vướng đầu ra, trong đó không nên quy định cứng nhắc từng đối tượng được mua nhà ở dự án nào.

Chỉ cần quy định nếu thuộc đối tượng thuê, mua nhà ở xã hội thì có thể mua nhà ở tất cả các dự án. Chứ chủ đầu tư làm xong dự án nhưng 3 năm vẫn chưa thể bán hết nhà vì quy định xét duyệt đối tượng mua của cơ quan quản lý nhà nước địa phương thì không ai dám đầu tư nữa.

Chia sẻ trên Reatimes, Theo TS Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia cho rằng, lãi suất của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng chỉ thấp hơn mức trên thị trường từ 1,5 - 2%. Như vậy, nếu xét trên lãi suất hiện tại thì có thể lãi suất gói vay này vẫn ở mức trên dưới 10%.

Thay vì áp dụng mức lãi suất cố định 4,5 - 5% như gói tín dụng 30.000 tỷ đồng trước kia, gói tín dụng 120.000 này sẽ không cố định lãi suất mà tùy theo mức lãi suất của thị trường.

Bên cạnh đó, việc thiếu nguồn cung nhà ở vừa túi tiền hiện nay là rào cản lớn cho người mua. Theo số liệu thống kê của Bộ Xây dựng, trong 2 năm gần đây, phân khúc chung cư dưới 30 triệu đồng/m2 hầu như không còn tại thị trường TP. HCM. Năm 2022, Hà Nội không còn chung cư có giá dưới 25 triệu đồng/m2. Các dự án nhà ở với mức giá bình dân chỉ xuất hiện nhỏ giọt, tạo ra khoảng cách lớn giữa cung - cầu của phân khúc này.

Đề xuất mở rộng đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng

Chia sẻ tại Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân thường niên lần III diễn ra sáng 10/3, ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, Nhà nước cần có những quy định cụ thể để triển khai gói 120.000 tỷ đồng mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố. Bởi đây là liều thuốc bổ có giá trị đối với thị trường. Nhưng cũng cần quy định rất cụ thể, trong đó quy định rõ đối tượng những nhóm được tiếp cận nguồn vốn này.

"Chúng tôi đề xuất, ngoài những nhóm đối tượng phát triển nhà ở xã hội, giá rẻ, bình dân thì cũng cần lưu ý những dự án bất động sản đang ở giai đoạn gần hoàn thành nhưng chỉ vì thiếu vốn nên tắc nghẽn kể cả là dự án nhà ở cao cấp, trung cấp. Nếu được giải tỏa, chúng ta sẽ kích thích được nguồn cung trên thị trường, sẽ mang lại ý nghĩa và giá trị nhất định", ông Đính cho hay.

Ngoài ra, ông Đính cho rằng, đối với gói tín dụng trên cần phải có quy định, thông tư hướng dẫn cụ thể. Đây là việc trọng tâm cần thực thi, với cơ quan chủ chốt là Bộ Tài chính.

Cũng theo Phó Chủ tịch VNREA, Nhà nước cần sớm ban hành các quy định để tháo gỡ cho phân khúc nhà ở xã hội. Hiện nay Chính phủ đang vận động nhiều doanh nghiệp đăng ký, nhưng vẫn còn rất nhiều rào cản vướng mắc trong các quy định, đặc biệt là các quy định pháp luật. Để thúc đẩy được loại hình này, rất cần những chính sách cụ thể nhằm tháo gỡ, nhất là về thủ tục hành chính pháp lý.