Kích cầu tiêu dùng, Bộ Tài chính đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô
Bộ Tài chính vừa đưa ra lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc và các loại xe tương tự xe ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất trong nước, áp dụng từ ngày 15/11/2021 đến hết 15/5/2022 (tổng thời gian thực hiện 6 tháng).
Trường hợp Nghị định được Chính phủ ban hành sau ngày 15/11 tới, thời gian áp dụng chính sách sẽ tính từ ngày 1/12/2021 tới hết ngày 31/5/2022.
Cơ sở cho đề xuất này, theo đơn vị soạn thảo, trong 6 tháng đầu năm nay, khi không áp dụng chính sách giảm lệ phí trước bạ, số lượng xe ô tô tiêu thụ đã giảm 24% so với cùng kỳ năm trước. Kéo theo đó, sản lượng xe ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước cũng có giảm mạnh qua từng tháng, do nhu cầu tiêu thụ giảm.
Bộ Tài chính cho biết, chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất trong nước từng được áp dụng cho nửa cuối năm 2020, số tiền lệ phí trước bạ đã giảm 7.314 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tổng số thu lệ phí trước bạ 6 tháng cuối năm 2020 vẫn tăng hơn 1.600 tỷ đồng so với tổng số thu khoản lệ phí này của 6 tháng đầu năm (khi chưa giảm lệ phí). Bên cạnh đó, tổng thu ngân sách nhà nước từ ô tô đăng ký mới vẫn tăng trên 14.110 tỷ đồng từ các loại thuế, phí khác. Điều này nhờ chính sách giảm lệ phí trước bạ, nên số lượng ô tô mới tiêu thụ nửa cuối năm trước tăng gấp đôi so với nửa đầu năm.
Theo Dự thảo, Bộ Tài chính cũng chia sẻ thêm về những thách thức khi áp dụng chính sách ưu đãi. Áp lực đó là Việt Nam có khả năng chưa tuân thủ hoàn toàn quy định tại Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch (GATT) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), có thể tiếp tục nhận được yêu cầu giải thích từ một số nước không có hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước tại Việt Nam.
Tuy nhiên theo Bộ Tài chính, chính sách giảm lệ phí trước bạ chỉ kéo dài trong 6 tháng như biện pháp ngắn hạn gỡ khó cho ngành sản xuất trong nước trước tác động của Covid-19. Bên cạnh đó, tại Việt Nam, các hãng sản xuất lắp ráp ô tô lớn của nhiều nước hầu hết đã có nhà máy sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam, một số nhà máy có công suất khá lớn như: Toyota, Mazda, Hyundai, Kia. Do đó, các chính sách ưu đãi nội địa khuyến khích hoạt động sản xuất, lắp ráp của Việt Nam sẽ có lợi cho các hãng xe lớn trên thế giới. Một số nước như: Indonesia, Malaysia cũng đã và đang áp dụng chính sách ưu đãi phát triển ngành công nghiệp ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước trước tác động của Covid-19.
Dịch bùng phát trở lại khiến ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước chịu thiệt hại nghiêm trọng, số xe tiêu thụ giảm mạnh. Số xe đăng ký trước bạ lần đầu trong 6 tháng năm 2021 là hơn 160.000 xe, giảm 24% so với nửa cuối năm ngoái. Đến quý III/2021, số xe đăng ký trước bạ chỉ đạt bình quân gần 16.200 xe mỗi tháng, bằng hơn một nửa so với bình quân quý II. Trong tháng 8/2021, con số này chỉ còn hơn 8.800 xe.
Trước đó, đại diện 11 nhà nhập khẩu như: Audi, Volkswagen, Subaru, Volvo, Jeep, Porsche... đã có kiến nghị tới Chính phủ về quy định hỗ trợ giảm lệ phí trước bạ. Theo kiến nghị, chính sách hỗ trợ lệ phí trước bạ đối với ô tô cần được áp dụng chung cho cả xe lắp ráp trong nước (CKD) và xe nhập khẩu (CBU) để đảm bảo tính công bằng. Đến nay, vẫn chưa có quyết định chính thức về việc giảm lệ phí trước bạ cho ô tô CKD, tất cả chỉ dừng lại ở mức đề xuất.
Theo giới kinh doanh xe, nếu việc giảm phí trước bạ đối với ô tô được thông qua dù cho xe lắp ráp trong nước hay nhập khẩu hoặc cả hai thì sẽ là tin rất vui đối với các nhà sản xuất và kinh doanh ô tô trong lúc thị trường đang trầm lắng như hiện này. Trong khi đó, khoảng thời gian cuối năm thường là lúc nhiều người mua sắm xe nhất. Việc ưu đãi phí trước bạ sẽ kích cầu tiêu dùng rất lớn.
"Đòn bẩy" để kích cầu tiêu dùng
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, việc tái áp dụng giảm 50% lệ phí trước bạ sẽ không làm thất thu ngân sách Nhà nước.
Việc giảm lệ phí trước bạ có tác động rất tốt trong thời gian qua đối với các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Điều này đã được chứng minh khi 6 tháng cuối năm 2020, Bộ Tài chính triển khai giảm 50% lệ phí trước bạ, tổng thu ngân sách từ thuế và trước bạ bán ô tô tăng lên gần gấp đôi so với những tháng đầu năm. Kết quả này cho thấy việc giảm 50% lệ phí trước bạ sẽ khuyến khích người dân mua ô tô, doanh nghiệp bán được hàng và nguồn thu ngân sách sẽ tăng theo.
Dẫn chứng thêm ông Thịnh cho hay, số với lượng ô tô nhập khẩu những tháng đầu năm tăng gần gấp đôi so với trước đó, trong khi sản xuất kinh doanh ô tô trong nước sụt giảm 25%. Vì vậy, việc giảm phí trước bạ sẽ đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh trong nước, giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí đầu vào, giúp người mua giảm chi phí mua các sản phẩm ô tô. Điều này giúp tăng tổng cầu, tổng cung, từ đó giúp tăng thị phần ô tô trong nước.
“Tất nhiên, để đảm bảo tính công bằng trong kinh doanh, sẽ có những doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nước ngoài lên tiếng về việc không bình đẳng, nhưng đặt trong trường hợp khẩn cấp thì việc hỗ trợ doanh nghiệp lúc này là cần thiết và hợp lý”, ông Thịnh cho hay.
Tuy nhiên, chuyên gia cũng khuyến nghị, đây chỉ là hỗ trợ mang tính ngắn hạn, cần có những cân đối phù hợp để hài hòa với cam kết quốc tế và năng lực cạnh tranh dài hạn của chính các hãng xe nội. "Các doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị phương án liên quan đến đổi mới công nghệ, cạnh tranh giá thành, thay vì chỉ trông chờ vào các chính sách hỗ trợ", ông Thịnh nhận định.