Mới đây, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (Vasep) đã có bức tranh chung về tình hình xuất khẩu thuỷ sản trong tháng 7 và 7 tháng đầu năm 2024. 

Theo đó, ước tính xuất khẩu thủy sản trong tháng 7 đạt trên 885 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 6 tháng qua, đồng thời là tháng có kim ngạch cao nhất kể từ đầu năm tới nay. Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 5,28 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong tháng 7, tất cả các sản phẩm chủ lực đều có tăng trưởng khởi sắc hơn. Trong đó, tôm tăng 11%, cũng là mức tăng trưởng cao nhất trong 7 tháng đầu năm. Các thị trường như Trung Quốc, EU, Mỹ, Nhật Bản đều tăng 9-32%, riêng sang Hàn Quốc giảm 21%.

Tính tới cuối tháng 7, lũy kế xuất khẩu tôm đạt gần 2 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là mặt hàng thuỷ sản mang về nhiều tiền nhất cho toàn ngành tính đến hết tháng 7. 

Xuất khẩu cá tra có tín hiệu sáng hơn với mức tăng 23% trong tháng 7. Trong đó sang tất cả các thị trường chính đều tăng trưởng 2 con số, từ 20-40%, trừ thị trường EU tăng nhẹ 5%. 

Lũy kế 7 tháng đầu năm xuất khẩu cá tra đạt gần 1,09 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc vẫn là thị trường mục tiêu số 1 của cá tra Việt Nam, với giá trị 317 triệu USD, giảm 2,3% so với cùng kỳ năm 2023. Thị trường này tiêu thụ chủ yếu là cá tra cỡ lớn trên 1,2 kg/con dạng nguyên con hoặc sản phẩm phile. Ngoài ra đây cũng là thị trường tiềm năng cho sản phẩm phụ là bong bóng cá tra. 

Sau khi liên tục tăng trưởng 2 con số, từ 16-32%, tăng trưởng của cá ngừ tháng 7 đã tăng chậm lại, chỉ tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 7 tháng đầu năm, cá ngừ mang về ngừ đạt 555 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Hiện nay, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá ngừ ơi vào tình thế “mệt mỏi” vì không mua được nguyên liệu cá ngừ đóng hộp đúng theo quy định mới yêu cầu cá ngừ vằn khai thác phải đạt kích cỡ tối thiểu 0,5m. 

Ngoài cá ngừ ra, các sản phẩm thủy sản khác như mực, bạch tuộc và các loại cá biển khác cũng trong tình trạng thiếu nguyên liệu để xuất khẩu, không được xác nhận nguyên liệu khai thác để xuất khẩu đi EU. Các loại cá biển khác (trừ cá ngừ) cũng bị giảm hơn 4% trong 7 tháng đầu năm nay. Trong khi đó, mực, bạch tuộc chỉ tương đương cùng kỳ năm 2023, đạt khoảng 351 triệu USD.

Xét về thị trường, top 4 thị trường chính có dấu hiệu hồi phục nhu cầu rõ rệt trong tháng 7 gồm: Trung Quốc & HK tăng 30%, Mỹ tăng 14%, Nhật Bản tăng 11% và EU tăng 14%. Tỷ trọng thị trường Mỹ và Trung Quốc – HK tương đương nhau, chiếm gần 18% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, đạt trên 930 triệu USD. 

Xét về phân khúc sản phẩm đông lạnh, Mỹ và EU sẽ là 2 thị trường kỳ vọng trong nửa cuối năm trước những tín hiệu tích cực như kinh tế hồi phục, lạm phát giảm, lãi suất giảm có thể sẽ kích cầu ở những thị trường này. Trong khi đó, hàng đông lạnh sang Trung Quốc vẫn chưa đột phá với giá tương đối thấp. Đổi lại, Trung Quốc lại là điểm đến số 1 cho phân khúc thủy sản tươi, sống phục vụ cho nhà hàng, khách sạn, du lịch. Do vậy, các mặt hàng tươi sống như tôm hùm, cua, ngao, ốc...của Việt Nam sẽ vẫn hút khách hàng Trung Quốc trong thời gian tới. 

Mặc dù tình hình đã được cải thiện dần, lạm phát và tồn kho đều đã giảm, nhưng hệ lụy vẫn tác động đến nhu cầu ở các thị trường nhập khẩu. Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các thị trường chính bị áp lực cạnh tranh về giá với các nước cung cấp khác, nên giá xuất khẩu trung bình các sản phẩm chính như tôm, cá tra vẫn ở mức thấp so với năm 2023 và cả những năm trước.

Vasep dự báo nửa cuối năm, xuất khẩu thủy sản Việt Nam có thể quay về quỹ đạo thông thường như trước giai đoạn COVID-19. Xuất khẩu sẽ tăng so với nửa đầu năm, trong đó quý III đơn hàng sẽ tăng cao để phục vụ cho lễ tết cuối năm tại các thị trường.