Cuộc “đại thanh lọc” của ngành F&B‏

‏Trong thông báo ngày 18/8, ‏‏Starbucks Vietnam cho biết ‏‏Starbucks Reserve Hàn Thuyên khai trương từ năm 2017, do “nhiều yếu tố” mà phải ngưng hoạt động từ ngày 26/8. “Tuy nhiên, sự kết thúc sẽ là một khởi đầu mới, Starbucks Reserve sẽ sớm trở lại ở một vị trí khác và hứa hẹn mang đến cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời hơn nữa”, thông báo ghi. ‏

‏Trước đó, trong vòng chưa đầy 1 năm, ‏‏The Coffee House cũng đã giảm khoảng 30 cửa hàng so với hồi cuối năm ngoái, xuống còn 117 cửa hàng (tính đến ngày 31/7).

Đầu tư với chi phí lớn vì các quán cafe thường có vị trí đẹp, mặt đường, gần các khu vực đông dân, thế nhưng kinh doanh không thuận lợi là nguyên nhân chính khiến nhiều quán phải đóng cửa chỉ sau vài tháng hoạt động. ‏‏Theo báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam 6 tháng đầu năm 2024 của iPos.vn công bố ngày 21/8, cả nước ghi nhận khoảng 304.700 cửa hàng F&B, giảm tới 3,9% so cùng kỳ năm ngoái. Theo đó, có ít nhất 30.000 cửa hàng trên toàn quốc đã đóng cửa, cùng với số lượng mở mới có phần hạn chế.

‏Cùng đó, số lượng cửa hàng với tuổi thọ ngắn (dưới 3 tháng hoạt động) đang diễn ra nhiều hơn tại các thành phố lớn. Đây cũng được gọi là thời điểm “đại thanh lọc”.‏

‏Mặc dù gặp nhiều khó khăn, tổng giá trị doanh thu ngành F&B gây bất ngờ khi chạm mốc ‏‏403,9 nghìn tỷ đồng‏‏, tương đương 68,46% doanh thu của cả năm 2023. ‏‏Nguyên nhân một phần do lạm phát, với CPI tăng 4,08% so với cùng kỳ năm trước, lạm phát cơ bản tăng 2,75% (theo số liệu của Tổng cục Thống kê). Bên cạnh đó, tổng số lượng giao dịch tăng trưởng đáng kể có thể tới từ việc các cửa hàng F&B trong thời gian vừa qua đã tích cực đưa ra nhiều các chương trình khuyến mại để kích cầu, từ đó khách hàng ra quyết định mua hàng nhiều hơn.‏

‏Đồng thời, người tiêu dùng tại Việt Nam đang có xu hướng tiêu dùng thông minh hơn. Theo đó, thực khách sẽ chi trả mức chi phí cao hơn cho mỗi lần dùng bữa bên ngoài, nhưng với kế hoạch rõ ràng hơn so với việc dùng bữa một cách "ngẫu hứng". Yếu tố tiêu dùng có thể là một điểm nhấn tích cực trong thời điểm trong thời điểm khó khăn của toàn bộ thị trường F&B tại Việt Nam.‏

‏Mức chi cho việc “đi cafe” giảm mạnh trong nửa đầu năm, nhất là phân khúc cao cấp‏

‏Sự khó khăn của ngành cũng được tác động bởi tình hình kinh tế, khiến thói quen tiêu dùng cà phê của người Việt thay đổi đáng kể. Mặc dù mức giá từ 41.000 đến 71.000 đồng/ly trở nên phổ biến hơn, với sự tăng trưởng 11,5% về tỷ lệ người lựa chọn. Ngược lại, các phân khúc cao cấp lại gặp khó khăn. Tỷ lệ người chi tiêu trên 100.000 đồng/ly đã giảm mạnh từ 6% xuống còn 1,7%. Mức sẵn sàng chi tiêu giảm mạnh mẽ, báo động tới các thương hiệu ở phân khúc cao cấp như Starbucks Coffee, %Arabica, The Coffee Bean & Tea Leaf....‏

‏Đồng thời, người tiêu dùng cũng giảm tần suất đi cà phê do áp lực công việc tăng cao. Theo đó, có tới 41,7% người được hỏi chỉ thỉnh thoảng đi cafe, và 32,3% đi cafe với tần suất 1-2 lần/tuần. Khi được hỏi lý do, phần đông đáp viên cho rằng, họ đang phải làm việc với cường độ lớn hơn do khó khăn của nền kinh tế và nội tại doanh nghiệp đang làm việc. Điều này cũng cho thấy, kinh tế khó khăn đã khiến người tiêu dùng phải cân nhắc kỹ lưỡng hơn trong việc chi tiêu cho những dịch vụ không thiết yếu.‏

‏Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp ngày càng dè chứng trong việc phát triển kinh doanh trong 6 tháng cuối năm. Theo khảo sát của iPos.vn, có 61% doanh nghiệp chỉ cố gắng duy trì quy mô kinh doanh như hiện tại, trong khi đó, chỉ 34% dự kiến mở rộng thêm cơ sở mới, giảm khá mạnh so với mức 52% cùng kỳ năm 2023.‏

‏Doanh thu các doanh nghiệp F&B biến động mạnh‏

‏Từ đầu năm 2024, doanh thu của các doanh nghiệp F&B Việt Nam đã chứng kiến sự biển động mạnh. Mặc dù khởi đầu năm mới với những tín hiệu tích cực, nhưng đến giữa năm, xu hướng giảm đã trở nên rõ rệt. ‏‏iPos.vn thống kê,‏‏ tỷ lệ doanh nghiệp báo cáo doanh thu giảm trong tháng hai tới hơn 43,4%. Tháng 3 có tăng trưởng nhẹ, và sau đó giảm đều tới giữa năm.‏

‏Tính tới tháng 6, đã có tới hơn 44% thừa nhận mức doanh thu giảm. Nhiều đơn vị chia sẻ, đã không đạt được mức thu nhập kỳ vọng trong nửa năm vừa qua, và vẫn chìm trong xu hướng giảm doanh thu trong các tháng kể tiếp.‏

‏Anh H., chủ một thương hiệu trà sữa Thái Lan trên đường Phạm Ngọc Thạch (Hà Nội) chia sẻ với phóng viên Doanhnhanvn, dù liên tục cập nhật các sản phẩm mới, các loại đồ uống “hot trend” như trà chanh dã tay, trà mãng cầu,... nhưng doanh thu không ổn định. Thời điểm còn hot thì khách hàng có thể xếp hàng chờ mua nước cả tiếng, nhưng chỉ qua một thời gian thì lượng khách hàng giảm tới 90%. “Bán đồ theo trend thì doanh thu sẽ tăng mạnh vào thời điểm đó, nhưng loại hình này không bền vững, nên phải đổi mới sản phẩm liên tục, chủ yếu là phải chạy theo các xu hướng đang rầm rộ trên thế giới và các mạng xã hội”, anh H. nói. ‏

‏Tuy nhiên, một yếu tố tích cực hỗ trợ cho doanh nghiệp F&B thời gian qua là thời tiết nắng nóng. Theo đó, 21,7% doanh nghiệp tham gia khảo sát khẳng định rằng họ đã thu được lợi nhuận đáng kể nhờ vào nhu cầu tiêu thụ đồ uống tăng cao trong những đợt nắng nóng kéo dài.‏

‏Bên cạnh yếu tố thời tiết, xu hướng tiêu dùng cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Có đến 19% doanh nghiệp đồ uống nhận định rằng khách hàng ngày càng ưa chuộng những sản phẩm mới lạ, độc đáo và đi theo xu hướng thị trường. Điều này cho thấy các doanh nghiệp cần không ngừng đổi mới sản phẩm, tạo ra những trải nghiệm mới mẻ để thu hút khách hàng.‏

‏Ngoài ra, yếu tố khuyến mãi cũng là một yếu tố kích thích nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng.‏