Mấy năm trở lại đây, thực trạng khách hàng, cư dân căng băng rôn, khiếu nại chủ đầu tư bán nhà sai địa chỉ trên hợp đồng, thiết bị nội thất cung cấp không đúng như kiểu mẫu, tiện ích không như quảng cáo, lùm xùm về pháp lý… diễn ra khá phổ biến.

 

 

Rất nhiều trong số này xuất phát từ việc cố ý dối trá trong việc cung cấp thông tin tới khách hàng. Trong báo cáo về tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2019, Bộ Xây dựng cũng từng đề cập tới vấn đề này.

 

Theo Bộ Xây dựng, tình trạng hoạt động kinh doanh bất động sản vi phạm quy định pháp luật như quảng cáo, thông tin không đúng sự thật để tăng giá, vi phạm quy hoạch, chia lô, bán nền trái quy định… xảy ra tương đối phổ biến.

 

Mới đây, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã quyết định xử phạt Công ty CP Tập đoàn Khải Tín (Khải Tín Group) vì hành vi quảng cáo sai sự thật. Cụ thể, doanh nghiệp này đã quảng cáo sai sự thật về công trình xây dựng tại số 67 đường Vạn Xuân, phường Kim Long, TP Huế. Mức phạt cho doanh nghiệp là 100 triệu đồng.

 

Cơ quan chức năng khẳng định việc quảng cáo tổng thể công trình là không đúng với hồ sơ bản vẽ giấy phép xây dựng đã được cấp. Những thông tin về phòng tập gym, bể bơi, khu vui chơi trẻ em... tại dự án là không đúng. Mô hình thiết kế bao gồm bãi đậu xe, công viên, nhà hàng, bến thuyền cũng bị thổi phồng.

 

Việc xử lý những hành vi quảng cáo sai sự thật này trên thực tế không nhiều nếu không muốn nói là khá hiếm hoi. Trong khi đó, quy định hiện nay về quảng cáo sai sự thật đã có.

Luật Quảng cáo và Luật Hình sự đều có quy định điều chỉnh hành vi này. Trường hợp quảng cáo sai sự thật có đầy đủ dấu hiệu của hành vi “quảng cáo gian dối” theo quy định của Bộ luật Hình sự, cơ quan có thẩm quyền sẽ căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm mà áp dụng chế tài hình sự thích hợp. 

 

Để lôi kéo khách hàng, không ít doanh nghiệp khi quảng cáo bán hàng thường giới thiệu “vống” lên về tiện ích, không gian sống, dự án đẳng cấp quốc tế… Nhưng thực tế, tại nhiều dự án, khi cư dân chuyển về thì “vỡ mộng”. Kéo theo sau đó là những đấu tranh dai dẳng với phía chủ đầu tư.

Tại một tọa đàm về bất động sản hạng sang mới diễn ra tại Hà Nội, ông Nguyễn Văn Đính - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phải thốt lên rằng: “Hành lang hơn 1,4m thì gọi gì là bất động sản cao cấp”.

 

Vị chuyên gia cho biết, Bộ Xây dựng đã có thông tư quy định phân hạng chung cư, trong đó dựa trên các nhóm tiêu chí về quy hoạch kiến trúc, thiết bị kỹ thuật, dịch vụ hạ tầng – xã hội, chất lượng quản lý vận hành.

 

“Tuy nhiên, thông tư có nhưng hiện không quy định các dự án phải đăng ký mà trên cơ sở có nhu cầu thì đăng ký, còn không thì thôi”, ông Đính cho biết chính điều này nên nhiều chủ đầu tư sợ đăng ký thì sẽ bại lộ chuyện tự phong khi không đủ tiêu chí hạng sang.

 

Một chuyên gia bất động sản cho rằng, nếu chủ đầu tư làm ăn kiểu “treo đầu dê bán thịt chó” thì nhiều người sẽ e ngại việc mua nhà ở hình thành trong tương lai.

 

“Điều này lâu dài sẽ làm méo mó thị trường bởi nhiều người sẽ chờ khi nhà xây xong mới xem thực tế và mua, điều này gây bất lợi cho toàn thị trường bởi hiện nay đa số các dự án đang “sống” bằng huy động vốn nhà ở hình thành trong tương lai”, vị chuyên gia cho biết.

 

Cũng chính vì điều này, một số chuyên gia đã từng đề xuất nên ban hành quy định khi bán nhà hình thành trong tương lai, chủ đầu tư chỉ được phép giới thiệu những thông tin cơ bản nhất của dự án như vị trí, diện tích, tiện ích. Còn những danh xưng tự phong của chủ đầu tư như cao cấp, đẳng cấp, sang trọng thì hãy để người mua nhà đánh giá.

 

 

Nhằm xác định giá trị của nhà chung cư khi thực hiện quản lý hoặc giao dịch trên thị trường, ngày 30/12/2016, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 31/2016/TT-BXD quy định về phân hạng và công nhận nhà chung cư. Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 15/2/2017.

 

Các chuyên gia bất động sản, người mua nhà đều hy vọng, khi Thông tư 31 có hiệu lực sẽ điều chỉnh các hành vi quảng bá dự án gian lận, thổi phồng tiện ích dự án, sai sự thật của chủ đầu tư. Tuy nhiên, Thông tư chỉ quy định việc phân hạng chung cư áp dụng với những nhà chung cư đã hoàn thành, mà không áp dụng với những dự án bán nhà hình thành trong tương lai.

 

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, hiện nay trên thị trường, hàng loạt chủ đầu tư vì mục đích bán hàng nên luôn gắn mác “dự án cao cấp”, “dự án đẳng cấp quốc tế”… khi quảng cáo bán hàng. Tuy nhiên, khi người mua nhà vào ở mới thấy rõ những dự án cao cấp này hoàn toàn khác xa với thực tế.

 

“Nên ban hành quy định khi bán nhà hình thành trong tương lai, chủ đầu tư chỉ được phép giới thiệu những thông tin cơ bản nhất của dự án như vị trí, diện tích, tiện ích. Còn những danh xưng tự phong của chủ đầu tư như cao cấp, đẳng cấp, sang trọng thì hãy để người mua nhà đánh giá”, ông Châu khuyến nghị.

 

Ở góc độ luật pháp, Điều 8, Luật Quảng cáo 2012, quy định những hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo bao gồm: Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

 

Theo Điều 11, Luật Quảng cáo 2012, hành vi gian dối trong quảng cáo có thể bị xử lý hành chính, nếu vẫn tiếp tục hành vi vi phạm này thì căn cứ theo mức độ, tính chất có thể bị xử phạt hình sự.

Còn theo quy định tại Điều 51, Nghị định số 158/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo, thì hành vi quảng cáo sai sự thật, không đúng quy cách, chất lượng, kiểu dáng…; quảng cáo lừa dối, gây nhầm lẫn cho công chúng, người tiêu dùng…, có thể bị phạt tiền từ 50 - 70 triệu đồng.

 

Còn theo luật sư Nguyễn Minh Long, Giám đốc Công ty Luật TNHH Dragon (Đoàn Luật sư Hà Nội), Điều 197, Bộ luật Hình sự 2015 có quy định, người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 - 50 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.

 

Như vậy, các quy định, chế tài về hành vi xử phạt quảng cáo sai sự thật đã rõ ràng, nhưng đến nay, theo ghi nhận của phóng viên, chưa có chủ đầu tư nào bị phạt vì vấn đề quảng cáo “nổ”, chỉ có người mua nhà là chịu thiệt thòi và ấm ức.

 

Vì vậy, trước khi quyết định mua bất cứ dự án nào, khách hàng không nên chỉ tin vào những lời quảng cáo, mà phải tìm hiểu kỹ dự án, uy tín chủ đầu tư.