Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel, mã chứng khoán: TVN) tiền thân là doanh nghiệp nhà nước được thành lập vào tháng 4/1995, đến tháng 7/2007 chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con và tháng 4/2011 chính thức cổ phần hóa. Hiện nay, VNSteel có vốn điều lệ 6.780 tỷ đồng, trụ sở đặt tại 91 Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội.

Mảng kinh doanh chính của VNSteel là bán buôn, sản xuất sắt thép và các sản phẩm về thép. Song song với đó, doanh nghiệp cũng hoạt động thêm mảng cho thuê văn phòng, cho thuê máy móc thiết bị...

Quá trình hoạt động, VNSteel đã và đang quản lý nhiều khu đất đắc địa tại TP HCM, Hà Nội, Vũng Tàu và Hà Tĩnh.

Trong báo cáo tài chính hợp nhất bán niên 2024, VNSteel cho biết danh mục bất động sản mà doanh nghiệp này đang ghi nhận giá trị quyền sử dụng đất có 14 lô đất.

Trong đó, có 7 lô đất đã có quyền sử dụng đất không xác định thời hạn với tổng giá trị hơn 181 tỷ đồng, gồm: lô đất tại khu đô thị Bắc phường Nguyễn Du, TP Hà Tĩnh với giá trị khoảng 110 tỷ đồng. Từ năm 2015, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản về việc thu hồi lô đất này, đến nay vẫn còn vướng mắc về việc xác định giá trị đầu tư, tài sản gắn liền trên đất để hoàn trả cho VNSteel.

Kế đến là lô đất 141 Phan Chu Trinh, phường 2, TP Vũng Tàu với diện tích 3.679 m2, VNSteel đã cho thuê 863 m2 với giá trị khoảng 27 tỷ đồng. Được biết lô đất này có mặt tiền trên đường Phan Chu Trinh, đoạn từ Thùy Vân đến Võ Thị Sáu.

Tại Đà Nẵng, doanh nghiệp có thuê đất trả tiền hàng năm đối với lô đất số 410 đường 2/9, phường Hòa Cường Nam, quận Hải Châu với giá trị quyền sử dụng đất hơn 16 tỷ đồng.

VNSteel cũng có quyền sử dụng một số khu đất thông qua các đơn vị thành viên, đơn cử như lô đất 67 Ngô Quyền tại phường Máy Chai, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng của CTCP Kim khí Hà Nội; thửa đất số 376, thị trấn Phú Mỹ, huyện Tân Thành, Bà Rịa - Vũng Tàu của Công ty TNHH MTV Thép Miền Nam - VNSteel.

Ngoài ra, VNSteel có 7 lô đất chuyển đổi từ thuê đất hàng năm sang giao đất có thu tiền sử dụng đất theo phương án cổ phần hóa với tổng giá trị gần 604 tỷ đồng.

Cụ thể có lô đất 91 Láng Hạ (giá trị 161 tỷ đồng); lô đất 63, ngõ 42 Lạc Trung, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội (34,5 tỷ đồng); lô đất 56 Thủ Khoa Huân, quận 1, TP HCM (153 tỷ đồng). Cả 3 lô này đã được xin thay đổi từ giao đất sang thuê đất thời hạn 50 năm và đã được Bộ Công thương nhất trí.

Lô đất 19/20 Tự Quyết, quận Tân Phú, TP HCM có giá trị gần 76 tỷ đồng, từ năm 2010 được chấp thuận địa điểm đầu tư xây dựng khu chung cư kết hợp thương mại dịch vụ, đến 2013 TP HCM đã chấm dứt hiệu lực dự án. Hiện lô đất này vẫn đang sử dụng cho các hoạt động của VNSteel.

Một số lô đất còn lại của VNSteel bao gồm 45 Ngô Quang Huy (phường Thảo Điền, TP Thủ Đức) và lô đất số 41 (phường Phước Long B, TP Thủ Đức) với giá trị lần lượt là 54,5 tỷ đồng và 76 tỷ đồng.

Khu đất 120 Hoàng Quốc Việt có nguy cơ bị thu hồi

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất, kinh doanh sang mục đích xây dựng nhà ở giai đoạn 2011 - 2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.

Đối với khu đất 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, Hà Nội, Thanh tra Chính phủ cho biết khu đất này có diện tích 2.291 m2, tính chất là dự án nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ của Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel, mã chứng khoán: TVN).

Từ năm 2012 đến nay, dự án này vẫn chưa được thực hiện, VNSteel và các cơ quan quản lý khu đất đã vi phạm quy định của Luật Đất đai, thuộc trường hợp thu hồi đất. Bên cạnh đó, có tình trạng một số người dân lấn chiếm khu đất, vi phạm quy định đất đai song VNSteel và các cơ quan liên quan chưa xử lý dứt điểm, gây nguy cơ thất thoát quyền sử dụng đất.

Về nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất, dự án 120 Hoàng Quốc Việt đã được UBND TP Hà Nội duyệt tiền chuyển mục đích không đúng theo phương án cổ phần hóa của VNSteel đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, dẫn đến tổng số tiền phải nộp ngân sách của phần diện tích 932 m2 thấp hơn 58 tỷ đồng so với giá trị đã được Bộ Công thương phê duyệt khi VNSteel cổ phần hóa vào năm 2010.

Thanh tra Chính phủ xác định, trách nhiệm đối với những vi phạm nêu trên thuộc về UBND TP Hà Nội, VNSteel và các sở, ngành có liên quan.

Trên cơ sở đó, Thanh tra đề nghị UBND TP Hà Nội kiểm tra, xử lý chấm dứt dự án 120 Hoàng Quốc Việt của VNSteel, đồng thời xử lý những vi phạm trong việc quản lý, lấn chiếm đất đai tại dự án này.

Theo tìm hiểu của người viết, vào tháng 3/2009, VNSteel và CTCP Đầu tư và Kỹ thuật Vinaconex đã thỏa thuận hợp tác đầu tư dự án khu nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ và văn phòng tại khu đất 120 Hoàng Quốc Việt.

Theo các điều khoản thỏa thuận giai đoạn 1 dự án, VNSteel là chủ đầu tư, chịu mọi trách nhiệm về công tác đền bù, giải phóng mặt bằng để chuyển giao đất sạch cho đối tác thực hiện dự án.

Đồng thời, VNSteel đứng tên nộp các khoản chi phí về đất theo quy định, tổng mức đầu tư dự án này là 200 tỷ đồng và thực hiện trong 33 tháng kể từ ngày 31/3/2009.

Tính đến thời điểm 30/6, dự án vẫn đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng. Toàn bộ chi phí, sản xuất kinh doanh dở dang dài hạn (26 tỷ đồng) đều là khoản lãi phạt chậm nộp tiền thuê đất liên quan đến lô đất 120 Hoàng Quốc Việt.