Từ công nhân nhà máy đến tỷ phú bất động sản

Zhang Xin sinh ra vào thập niên 1960 tại Bắc Kinh Trung Quốc. Kinh tế gia đình Zhang Xin khi đó phụ thuộc vào cha và anh trai, những người phải ở lại Bắc Kinh để lao động kiếm sống, còn cô bé cùng mẹ trở về quê để làm công nhân.

Năm 14 tuổi, bà theo mẹ chuyển đến Hồng Kông sinh sống và ở trong một căn phòng chỉ đủ cho một chiếc giường 2 tầng. Để có tiền cho việc học hành, bà đã làm việc 5 năm trong các nhà máy nhỏ sản xuất các sản phẩm may mặc và điện tử.

Năm 20 tuổi, Zhang Xin kiếm được học bổng tại Anh và nhờ có những khoản tài trợ từ các trung tâm từ thiện, bà có đủ tài chính để bay đến Cambridge và hoàn thành xuất sắc khóa học thạc sĩ.

Sau khi tốt nghiệp, bà được Barings Plc tại Hồng Kông mời về làm việc. Tuy nhiên, chỉ làm ở đây một thời gian ngắn, bà đã chuyển đến Goldman Sachs và bắt đầu làm việc cho các ngân hàng đầu tư tại New York. Năm 1994, bà chuyển sang Travelers Group trước khi trở về Bắc Kinh, quê hương của mình. Năm 1995, cùng với chồng, Zhang Xin sáng lập ra Hongshi, tiền thân của SOHO China sau này.

Năm 2005, hai vợ chồng Zhang Xin thành lập SOHO China Foundation, một tổ chức từ thiện nhằm tạo ra các sáng kiến giáo dục tập trung vào xóa đói giảm nghèo. Vào tháng 7/2014, SOHO China Foundation công bố trao tặng 1 khoản học bổng trị giá 100 triệu USD để hỗ trợ tài chính tại các trường đại học quốc tế hàng đầu.

Là một trong những nữ doanh nhân nổi tiếng nhất Trung Quốc, Zhang Xin có hơn 8 triệu người hâm mộ trên Sina Weibo, phiên bản twitter của Trung Quốc. Bà cũng giành được nhiều giải thưởng quốc tế có uy tín với vai trò là một người bảo trợ cho kiến trúc có tầm nhìn xa ở Trung Quốc và là một doanh nhân sáng tạo. Bà được trao giải Business Week's Stars vào năm 2004, giải thưởng nghệ thuật Montblanc trong năm 2004, giải thưởng đặc biệt Biennale di Venezia cho một bộ sưu tập kiến trúc có tên gọi Great Wall và hiện tại là Khách sạn Boutique.

Năm 2007, bà được Tạp chí Wall Street Journal bình chọn là “1 trong 10 phụ nữ nổi tiếng tại châu Á". Năm 2008, bà nằm trong danh sách những "phụ nữ quyền lực nhất thế giới" do Tạp chí Forbes bình chọn. Trong năm 2009, Zhang Xin đã được Forbes bình trọn "Top 10 tỷ phú nữ được ngưỡng mộ nhất" và Financial Times trao danh hiệu nằm trong "Top 50 phụ nữ nổi bật trong giới kinh doanh". Từ năm 2010 đến nay, năm nào bà cũng được Forbes bình chọn là một trong những "phụ nữ quyền lực nhất thế giới".

Bên cạnh đó, Zhang Xin còn là thành viên và lãnh đạo trẻ toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới Davos, thành viên của Hội đồng Kinh doanh châu Á, thành viên Hội đồng quản trị của Hội đồng Quan hệ đối ngoại và là thành viên Hội đồng quản trị của Hội đồng tư vấn toàn cầu Harvard.

Những dự án thành công làm nên tên tuổi Zhang Xin 

Zhang tạo dựng được tên tuổi với Commune by the Great Wall, khu biệt thự mà hiện nay đã trở thành khách sạn, nằm ở thung lũng cạnh bên Vạn Lý Trường Thành, cách Bắc Kinh 70km về phía Bắc. Dự án được thiết kế bởi 12 kiến trúc sư châu Á và mang về cho Zhang giải thưởng Bảo trợ kiến trúc tại triển lãm Venice Biennale năm 2002.

“Trước đó tôi đã xây dựng rất nhiều tòa nhà. Nhưng Commune thực sự là định danh cho đam mê kiến trúc của tôi. Lần đầu đặt chân đến thung lũng này, tôi đã nghĩ đây là điểm lý tưởng để mời gọi các kiến trúc sư – những người muốn hiện thực hóa những thiết kế trong trí tưởng tượng của họ”, bà giải thích.

Zhang lập tức gửi thư đến 12 kiến trúc sư đang nổi từ Nhật, Thái Lan, Hong Kong, Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc. Vài người trong số đó còn chưa từng đặt chân tới Trung Quốc. Bà chỉ đưa ra thông điệp ngắn gọn: “Các bạn cứ thiết kế mọi thứ bạn muốn. Nhiệm vụ của tôi chỉ là xây nên chúng”.

Kengo Kuma – kiến trúc sư người Nhật gợi ý nên dùng tre. Ông cho rằng nên chọn vật liệu không cần đòi hỏi phương pháp xây dựng quá nghiêm ngặt. Tre là nguyên liệu tự nhiên nên nếu chúng có không thẳng một chút cũng không thành vấn đề. Ngôi nhà với những bức tường tre của Kuma có 6 phòng ngủ, một phòng thưởng trà, một căn bếp mở và phòng ăn. Nơi này được giới thiệu là địa điểm lý tưởng cho những buổi họp mặt.

Trong khi đó, See and Seen House là tác phẩm của kiến trúc sư Trung Quốc Cui Kai. Tổng thể kiến trúc được hình thành từ thép và thủy tinh. Phòng tắm có tầm nhìn hướng thẳng ra những ngọn núi thông qua cửa kính, 10 phòng ăn riêng tư và các khu vườn.

SOHO New Town cũng là một trong các dự án đầu tiên của bà Zhang. Đây là khu dân cư và thương mại nằm ở phía Đông Trung tâm Thương mại Trung Quốc ở Bắc Kinh. Bên cạnh đó, thành quả phải kể đến của bà còn có khu phức hợp Jianwai SOHO với 20 tòa tháp cao tầng, những khu vườn trên không và ba biệt thự, lần đầu được giới thiệu vào 2003.

Trong khi 2002 là năm nhiều gặt hái với Zhang, đến 2003 bà phải đối diện với nhiều thách thức hơn nữa. “Tôi từng thất bại rất nhiều. Đó không phải con đường luôn trải đầy ánh nắng mà còn là rất nhiều những ngày mưa âm u”, nữ doanh nhân mô tả.

Thất bại đầu tiên đến vào 2003, lúc bà muốn đưa công ty lên sàn. Tuy nhiên, đó là thời điểm Trung Quốc còn rất mới mẻ, các nhà đầu tư ở phố Wall không biết cách nào để thâm nhập, phân tích một nhà phát triển bất động sản có một mô hình rất khác so với thế giới như SOHO China.

Phải mất đến 4 năm, phố Wall mới sẵn sàng. Doanh nghiệp huy động số tiền 1,9 tỷ USD khi lên sàn vào 2007. Hoạt động cũng giúp vợ chồng Zhang trở thành tỷ phú với tài sản 4 tỷ USD, sau đúng 12 năm thành lập SOHO từ 1995.

Năm 2012, SOHO China thông báo chuyển đổi hình thức kinh doanh từ “xây dựng – bán” thành “xây dựng – cho thuê”, tận dụng nhu cầu tăng cao về văn phòng tại Bắc Kinh và Thượng Hải, hướng tới duy trì một dòng tiền ổn định hơn. Theo báo cáo hằng năm của công ty, chiến lược này đã mang đến kết quả mảng doanh thu cho thuê năm 2016 là 1.511 triệu Nhân dân tệ (tương đương 225 triệu USD).

Zhang đưa nhà thiết kế Andreas Thomczyk một tóm tắt 3 từ cho dự án không gian làm việc chung mà bà sáng lập năm 2015 mang tên SOHO 3Q: hợp thời, ấm áp và dễ chịu. Đến tháng 12/2016, tỷ lệ sử dụng của 17 trung tâm là 85% và gấp hai lần kể từ ngày ra mắt.

Ngoài Trung Quốc, gia đình của Zhang cũng đầu tư tại New York với việc mua cổ phiếu Park Avenue Plaza với giá trị 600 triệu USD năm 2011. Họ cũng gia nhập một tập đoàn đầu tư vào tòa General Motors năm 2013. Bà muốn mở rộng quy mô ra khỏi thị trường trong nước và “xây dựng khắp thế giới”.

20 năm chinh chiến trong ngành bất động sản, đến nay nữ doanh nhân 6x vẫn thường đích thân giám sát các công trình xây dựng. Bà thường làm những việc cỏn con như nhắc nhở nhân viên về chiếc ghế đã đặt sai vị trí. “Tôi luôn nhìn thấy các vấn đề, điều này có thể khiến các nhân viên không thoải mái. Nhưng tôi nghĩ đó mới chính là vai trò của tôi: Người bảo vệ những tiêu chuẩn và luôn hướng đến việc làm tốt nhất”.

Tính đến nay, cùng với chồng là Pan Shiyi, Zhang Xin có giá trị tài sản ước tính khoản 3,3 tỷ USD, thường được vinh danh trong top những nữ doanh nhân thành đạt nhất thế giới. Công ty bất động sản của bà nổi tiếng với những công trình sắc màu hóa thủ đô Bắc Kinh.