Yêu cầu trên được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá đặt ra tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo, diễn ra chiều 8/7.

Theo Báo cáo của Bộ Tài chính, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo, trong 6 tháng đầu năm, kinh tế trong nước phục hồi mạnh, nhu cầu sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu cùng với tác động của giá hàng hóa thế giới đã đẩy giá hàng hóa và dịch vụ thiết yếu tăng lên nhưng cơ bản tình hình lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát.

Bình quân 6 tháng đầu năm 2022, CPI tăng 2,44% so với cùng kỳ năm trước, tuy cao hơn mức tăng 1,19% của 6 tháng đầu năm 2021, nhưng thấp hơn mức tăng của 6 tháng đầu năm giai đoạn 2017-2020. Lạm phát cơ bản 6 tháng đầu năm tăng 1,25%, tạo dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm ở mức 4% do Quốc hội và Chính phủ đặt ra.

Một số nguyên nhân làm tăng CPI trong 6 tháng đầu năm là do giá xăng dầu được điều chỉnh 16 đợt, làm cho giá xăng A95 tăng 11.960 đồng/lít; xăng E5 tăng 11.540 đồng/lít và dầu diezen tăng 13.900 đồng/lít. Bình quân 6 tháng, giá xăng dầu trong nước tăng 51,83% so với cùng kỳ năm trước, tác động làm CPI chung tăng 1,87%. Giá gas trong nước biến động theo giá gas thế giới, tăng 25,92% so với cùng kỳ năm trước, góp phần làm CPI chung tăng 0,38%.

Dịch COVID-19 đã được kiểm soát nên nhu cầu ăn tại nhà hàng tăng nên giá ăn uống ngoài gia đình bình quân 6 tháng đầu năm nay tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước, cũng là yếu tố làm CPI chung tăng 0,3%.

Bên cạnh đó, giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu và nhu cầu tiêu dùng gạo nếp và gạo tẻ ngon trong dịp Tết Nguyên đán tăng cao đã tác động làm CPI chung tăng 0,16% và 0,03%.

Ở chiều ngược lại, cũng có một số yếu tố làm giảm CPI trong 6 tháng đầu năm như giá các mặt hàng thực phẩm giảm 0,4% so với cùng kỳ năm trước, đã làm CPI giảm 0,08%; Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội; các chính sách được ban hành kịp thời giúp ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân, giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá…

Tại cuộc họp, đại diện các bộ, ngành bày tỏ đồng tình cao với báo cáo của Bộ Tài chính, đồng thời cũng làm rõ thêm các nội dung liên quan đến công tác điều hành giá trong các lĩnh vực: công thương, xây dựng, nông nghiệp và phát triển nông thôn; giáo dục và đào tạo; y tế,…

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của các bộ, ngành, Phó Thủ tướng nêu rõ, trong 6 tháng đầu năm lĩnh vực điều hành giá chịu rất nhiều áp lực, nhưng với sự chỉ đạo tích cực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương, chúng ta kiểm soát được lạm phát, chỉ số CPI bình quân chỉ tăng 2,44%, đây là kết quả rất đáng khích lệ.  

Tuy nhiên, thời gian tới, tình hình diễn biến khó lường, áp lực tăng giá, kiểm soát chỉ số giá và lạm phát rất lớn. Do đó, công tác kiểm soát điều hành giá phải tập trung, không được chủ quan, lơ là.

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành theo chức năng, nhiệm vụ của mình phải tập trung nắm bắt tình hình, nghiên cứu, đưa ra các giải pháp phù hợp trong điều kiện dư địa có thể. 

Nêu rõ từ đầu năm đến nay Ban Chỉ đạo đã họp tới 5 lần để thúc đẩy công tác chỉ đạo, điều hành giá, Phó Thủ tướng lưu ý các bộ, ngành cần chủ động cập nhật tình hình, triển khai các giải pháp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá đã giao một cách linh hoạt, kịp thời hiệu quả, góp phần giữ chỉ số CPI theo mục tiêu Quốc hội đề ra.

Các bộ, ngành có chức năng quản lý liên quan đến mặt hàng thiết yếu phải có giải pháp kịp thời để đảm bảo cung cầu, theo sát tình hình, xử lý tình trạng găm hàng, thiếu hàng.

Phó Thủ tướng yêu cầu, Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt phối hợp chặt chẽ chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát. Nhiệm vụ của ngân hàng là ổn định tỷ giá, giữ được giá trị đồng tiền, do đó, phải sử dụng hiệu quả dự trữ ngoại hối, có chính sách kiểm soát thị trường ngoại hối phù hợp, kiểm tra, xử lý nghiêm trường hợp găm giữ, thao túng thị trường; kiểm soát tăng trưởng tín dụng hợp lý…

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, những hàng hóa thiết yếu ảnh hưởng đến chỉ số giá phải có giải pháp phù hợp, như xăng dầu tuy có sự điều chỉnh nhưng giá xăng RON95 vẫn neo rất cao (32.763 đồng/lít). Vừa qua, chúng ta đã tính toán giảm thuế bảo vệ môi trường. Nếu còn dư địa thì có thể đề xuất với cấp có thẩm quyền giảm thêm thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt. Phải xử lý nhanh chính sách tài khóa này để kiểm soát vì xăng dầu tác động lớn đến CPI.

Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố có giải pháp bình ổn giá, kiểm soát giá và thực hiện chức năng quản lý giá ở địa phương, kiểm tra các yếu tố hình thành giá, tình hình có bất thường thì phải tiến hành thanh tra ngay. Giá xăng dầu trong nước đang thấp hơn một số nước trong khu vực, cần tăng cường chống thẩm lậu qua biên giới.

Nhấn mạnh vai trò của các cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá, nhất là diễn biến giá các vật tư quan trọng, các mặt hàng thiết yếu, công khai trung thực về giá, tránh tâm lý tích trữ hàng hóa, lạm phát kỳ vọng./.