Báo cáo của Forest Trends và VIFOREST cho thấy, khối FDI đóng góp khoảng 48,3% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ Việt Nam năm 2024. Mặc dù sự gia tăng FDI mang lại tín hiệu tích cực, nhưng cũng tiềm ẩn lo ngại về nguy cơ 'tráng men' thương hiệu Việt để xuất khẩu vào thị trường quốc tế, đặc biệt là Hoa Kỳ. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín và gặp phải các biện pháp phòng vệ thương mại.

Sau thời gian dài khó khăn do nhu cầu với mặt hàng không thiết yếu suy giảm, gam màu sáng đã xuất hiện nhiều hơn trong bức tranh kinh doanh quý III của ngành gỗ, được thúc đẩy bởi thị trường xuất khẩu rộng mở.

Xâm nhập vào các thị trường luôn là điều được doanh nghiệp xuất khẩu hướng đến. Thế nhưng với các đơn vị ngành gỗ, việc thiếu liên kết theo chiều ngang đã khiến năng lực cạnh tranh bị giảm sút, bị ép giá, thậm chí không đủ khả năng để thực hiện những đơn hàng lớn.

Ngay trong tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gỗ đạt 1,5 tỷ USD, tăng tới gần 73% so với cùng kỳ năm trước. Tín hiệu sáng này mở ra cơ hội hoàn thành mục tiêu 17,5 tỷ USD cho cả năm nay.

Dù đã có những tín hiệu phục hồi nhất định khi đơn hàng dần quay lại với các nghiệp xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ, thế nhưng mục tiêu 17 tỷ USD cho năm 2023 dường như vẫn còn khá xa vời.

Việc thiếu đơn hàng khiến các nhà máy chế biến gỗ phải giảm công suất, lao động, thậm chí trả mặt bằng, nhà xưởng, khiến nhiều doanh nghiệp ngành gỗ “lao đao”, kết quả kinh doanh giảm sút nghiêm trọng trong nửa đầu năm 2023. Dù vậy, giới phân tích cho biết, đơn hàng xuất khẩu gỗ nội thất bắt đầu trở lại từ cuối quý II/2023, mặc dù chưa phục hồi mạnh.

Cục Xuất nhập khẩu nhận định xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ 7 tháng đầu năm không cao hơn so với cùng kỳ năm 2022, nhưng mức tăng liên tiếp trong tháng 6 và tháng 7 cho thấy ngành gỗ đang có dấu hiệu phục hồi.

Động thái mới từ thị trường gỗ là tín hiệu cho thấy những ngày u tối với ngành gỗ có thể sắp qua.

Bức tranh sản xuất, kinh doanh của ngành chế biến gỗ giảm tốc trong những tháng đầu năm 2023 khi xuất khẩu sang thị trường truyền thống tụt giảm từ 50 - 60% so với cùng kỳ. Trong bối cảnh đó, thị trường Ấn Độ và Trung Đông vươn lên trở thành điểm sáng, giá trị nhập cao gấp nhiều lần cùng kỳ 2022.

Số liệu phát triển của xuất khẩu viên nén, dăm gỗ nếu biểu hiện bằng đồ thị sẽ cho ra một đường tiến lên thẳng đứng. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ thì việc giữ được sự bền vững của ngành không hề dễ dàng.