Thống đốc NHNN: Giảm lãi suất trong bối cảnh hiện tại là rất khó khăn, dư địa chính sách tiền tệ còn rất ít
Liên quan đến việc giảm lãi suất, Thống đốc cho biết hệ thống ngân hàng đã có ba lần giảm lãi suất. Mặt bằng lãi suất đã giảm khoảng 0,8 điểm % trong năm 2021 và 1 điểm % trong 2020. Bên cạnh đó, NHNN cũng vận động miễn giảm lãi vay và phí, số tiền giảm đã lên đến gần 40.000 tỷ đồng.
Theo Thống đốc, phải gọi là "vận động" vì theo quy định thì NHNN không thể bắt buộc các ngân hàng thương mại giảm lợi nhuận để giảm chi phí lãi vay. Có tổ chức tín dụng có cổ đông là người nước ngoài.
Tuy nhiên, trong xây dựng Chương trình phục hồi này, Chính phủ cũng đã cân nhắc và để đưa ra một số giải pháp để phấn đấu hệ thống TCTD giảm từ 0,5 đến 1% lãi suất trong 2 năm.
Đối với một số công cụ khác như sử dụng dự trữ bắt buộc như một số đại biểu Quốc hội gợi ý, Thống đốc cho biết NHNN sẽ tiếp thu, trong quá trình điều hành sẽ điều hành linh hoạt, bởi vì nguồn lực này có lúc tăng, lúc giảm.
"Hiện tại, nguồn dự trữ bắt buộc này NHNN chưa sử dụng vì hiện nay thanh khoản của hệ thống đang dư thừa, nên chúng tôi cũng sẽ linh hoạt điều hành theo ý kiến gợi ý của các đại biểu Quốc hội", Thống đốc nói.
Nói về gói hỗ trợ 40.000 tỷ đồng lãi suất, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay đây là nguồn tiền từ nguồn ngân sách, tiền cho vay sẽ là tiền huy động của TCTD từ người dân. NHNN sẽ điều tiết làm sao để tạo thuận lợi cho TCTD có nguồn cung tín dụng, đáp ứng được nhu cầu cho gói này.
Cùng với đó, trong quá trình thực hiện, ngành ngân hàng sẽ tập trung xác định các đối tượng có trọng tâm, trọng điểm và khắc phục những hạn chế của những gói hỗ trợ trước
Về vấn đề huy động nguồn lực cho các gói kích thích kinh tế, chủ yếu là từ nguồn trong nước thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, Thống đốc cho biết NHNN sẽ điều hành chính sách tiền tệ phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khoá.
Tại phiên thảo luận, Thống đốc cũng nhấn mạnh việc tăng vốn cho Agribank cũng như các NHTM nhà nước có vốn nhà nước chi phối là rất cần thiết do tiềm lực vốn của các ngân hàng Việt Nam còn thấp so với các nước.
Trong những năm qua, các ngân hàng thương mại cổ phần đã tăng mạnh về vốn điều lệ nhưng nhóm Big4 nơi Nhà nước có cổ phần chi phối lại tăng khá khiêm tốn. Do đó, trong chương trình phục hồi kinh tế cũng đặt ra vấn đề tăng vốn điều lệ cho các NHTM nhà nước để nuôi dưỡng nguồn thu.
Riêng đối với Agribank, Thống đốc cho biết, vì đây là ngân hàng 100% vốn của nhà nước. Theo quy định của pháp luật, đây thuộc dự toán thu, chi ngân sách, nên thuộc thẩm quyền của Quốc hội quyết định, còn các ngân hàng thuộc thẩm quyền Chính phủ nếu dưới 10.000 tỷ đồng.