Tổng thống Mỹ Joe Biden mới gửi một bức thư đến 7 nhà máy lọc dầu: Marathon Petroleum, Valero Energy, ExxonMobil, Phillips 66, Chevron, BP và Shell. Trong thư, ông Joe Biden đã kêu gọi các nhà máy lọc dầu này tăng cường sản lượng xăng và dầu diesel trong bối cảnh người Mỹ phải vật lộn với giá năng lượng cao kỷ lục do gián đoạn chuỗi cung ứng trong giai đoạn xung đột giữa Nga và Ukraine, trong khi lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu đã tăng gấp 3 lần.

Ông viết: "Các nhà máy lọc dầu hành động ngay lập tức khi các gia đình đang phải đối mặt với khủng hoảng tài chính nghiêm trọng”. Tổng thống Mỹ cũng đề nghị các công ty này làm việc với bộ phận quản lý của chính quyền để đưa ra các giải pháp cụ thể trong ngắn hạn để giải quyết cuộc khủng hoảng.

Giá xăng Mỹ đang ở mức trung bình 5 USD/ gallon tạo ra áp lực kinh tế nặng nề đối với nhiều người Mỹ. Đây cũng là một mối đe dọa chính trị đối với các đảng viên Đảng Dân chủ trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ. Lạm phát trên diện rộng bắt đầu tăng vào năm ngoái khi nền kinh tế Mỹ phục hồi sau đại dịch Covid-19 và đã tăng tốc trong những tháng gần đây khi giá năng lượng và thực phẩm tăng sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2 làm gián đoạn thị trường hàng hóa toàn cầu.

Theo dữ liệu mới được công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 đã tăng 8,6% so với một năm trước, mức tăng cao nhất trong hơn 40 năm.

Ông Biden cũng chỉ ra rằng, công suất lọc dầu của Mỹ khoảng 3 triệu thùng/ngày đã chững lại và giảm từ khi đại dịch bắt đầu. Vào năm 2020, sản lượng này giảm hơn 800.000 thùng/ngày.

Vào tháng 3, giá khí đốt trung bình là 4,25 USD/gallon, trong khi giá dầu gần với mức hiện tại 120 USD/ thùng. Thế nhưng, chỉ trong vòng vài tháng, giá khí đốt trung bình đã nhích thêm 75 xu. Ông Biden cho rằng điều này phản ánh sự sụt giảm nghiêm trọng trong công suất lọc dầu. Trong khi đó, lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu hiện đang ở mức cao nhất từng được ghi nhận. 

Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ, đại diện cho ngành công nghiệp năng lượng, nêu lý do trong một tuyên bố rằng công suất giảm do chính quyền ông Biden tìm cách rời bỏ nguyên liệu hóa thạch như một phần của chương trình nghị sự về biến đổi khí hậu.

Giám đốc điều hành API Mike Sommers cho biết: "Chúng tôi trân trọng cơ hội đối thoại tăng cường với Nhà Trắng, nhưng chương trình nghị sự chính sách của chính quyền chuyển hướng khỏi dầu mỏ và khí đốt tự nhiên trong nước. Điều đó đã làm tăng áp lực lạm phát và tạo thêm thách thức đối với những nỗ lực của công ty nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng đông thời giảm khí thải". 

Ông Sommers nói thêm rằng trong một bức thư gửi Tổng thống Biden và Nội các, ông đã nhấn mạnh lại 10 hành động chính sách có ý nghĩa để giảm bớp áp lực cho các nhà máy và tăng cường an ninh quốc gia, bao gồm phê duyệt cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng, tăng khả năng tiếp cận vốn, nắm giữ doanh số cho thuê năng lượng… là các ưu tiên khẩn cấp. 

Một số nhà lập pháp tự do đã đề xuất cắt giảm lợi nhuận doanh nghiệp trong bối cảnh lạm phát cao hơn. Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, chính trị gia độc lập ở Vermont, vào tháng 3 đã đề xuất mức thuế 95% đối với lợi nhuận vượt quá mức trung bình trước đại dịch của các công ty này.

Tổng thống Biden đã lên tiếng với hành vi mà ông coi là trục lợi của các công ty lọc dầu trong bối cảnh cuộc khủng hoảng toàn cầu có khả năng đẩy châu Âu và các khu vực khác trên thế giới rơi vào suy thoái.

Trong lá thư, ông Biden cũng cho rằng chính quyền tổng thống Nga Putin đã gây ra những gánh nặng tài chính nghiêm trọng mà người dân Mỹ đang phải hứng chịu. “Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị, giá xăng tăng thêm hơn 1,7 USD/gallon, tỷ suất lợi nhuận của nhà máy lọc dầu cao trong lịch sử đang làm trầm trọng thêm nỗi đau đó”, lá thư của ông Biden đề cập.

Tổng thống Biden cũng nói rằng chính quyền đã sẵn sàng sử dụng tất cả công cụ phù hợp của Chính phủ Liên bang và các cơ quan chức năng khẩn cấp để tăng công suất và sản lượng nhà máy lọc dầu trong thời gian tới, đồng thời, đảm bảo rằng mọi khu vực của đất nước đều được cung cấp năng lượng hợp lý. Cụ thể, chính quyền đã giải phóng dầu từ kho dự trữ chiến lược của Mỹ và tăng tiêu chuẩn pha trộn ethanol. 

Jim Burkhard, phó chủ tịch IHS Markit, cho biết chính phủ có thể thực hiện một số biện pháp để giảm giá, ngoài việc giải phóng dầu từ nguồn dự trữ chiến lược. Nếu ông Biden không làm điều đó, giá sẽ ngày càng cao, ông nói thêm.

Bên cạnh việc kêu gọi các nhà máy lọc dầu, ông Biden cũng chỉ đạo Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm triệu tập một cuộc họp khẩn cấp và tham vấn với Hội đồng Dầu khí Quốc gia.

Ông Biden đang yêu cầu từng công ty giải thích cho Granholm về nguyên nhân sụt giảm công suất lọc dầu kể từ năm 2020, khi đại dịch bắt đầu. Ông cũng muốn các công ty cung cấp những ý tưởng cụ thể để giải quyết các vấn đề hàng tồn, giá cả và công suất lọc dầu ngay lập tức trong tháng tới, bao gồm các biện pháp vận chuyển để đưa sản phẩm tinh chế ra thị trường.