Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) có Tờ trình số 12266/BGTVT – KHĐT gửi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành có thời hạn hoàn thành đến ngày 30/9/2025. Nội dung tờ trình nêu rõ: Theo Quyết định số 1131 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1471 của Bộ trưởng Bộ GTVT, thời gian thực hiện dự án đã được gia hạn đến ngày 31/12/2023.

Vào hồi tháng 7/2020, Bộ GTVT trình thời gian hoàn thành dự án là ngày 31/12/2023 với dự kiến các vướng mắc về vốn cho dự án được các cấp có thẩm quyền giải quyết kịp thời. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm được gia hạn, đến nay, dự án vẫn gặp phải một số vướng mắc.

Cụ thể, thủ tục bố trí vốn nước ngoài cho các gói thầu đoạn sử dụng vốn vay JICA và thủ tục bố trí vốn đối ứng cho dự án vẫn chưa hoàn thành; Việc sử dụng vốn dư Hiệp định vay ADB lần 2 để hoàn thành các gói thầu đoạn phía Tây chưa được chấp thuận; Thời gian dừng chờ thi công quá lâu do không có vốn, dẫn đến một số nhà thầu đã chấm dứt hợp đồng, khiếu kiện Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) ra tòa. Cùng đó, VEC phải thực hiện đấu thầu lại để lựa chọn nhà thầu thi công mới. Nên dự án không thể hoàn thành trước ngày 31/12/2023.

Theo báo cáo của VEC, đối với các gói thầu đoạn phía Tây, sử dụng vốn vay ADB (do Hiệp định vay vốn ADB đã đóng nên VEC đề xuất sử dụng vốn của VEC để hoàn thành khối lượng còn lại), khối lượng còn lại tập trung chủ yếu tại các gói thầu A1, A2-2 và A4. Dự kiến, Gói thầu A1 hoàn thành ngày 31/12/2023, Gói thầu A2-1 hoàn thành ngày 30/12/2022; Gói thầu A2-2 hoàn thành ngày 21/9/2023; Gói thầu A3 hoàn thành ngày 12/12/2022 và Gói thầu A4 hoàn thành ngày 30/6/2023. Như vậy, đoạn tuyến phía Tây sẽ hoàn thành toàn bộ vào ngày 31/12/2023.

Đối với các gói thầu đoạn giữa, sử dụng vốn vay JICA, thời gian thi công gói thầu J1 là 22 tháng và gói thầu J3 là 21 tháng (chưa bao gồm thời gian các Nhà thầu thực hiện công tác huy động lại công trường từ 3 - 6 tháng). Hiện, nhà thầu J3 đã chấm dứt hợp đồng và VEC đang tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công mới. Dự kiến, các Gói thầu J1 và J3 hoàn thành vào Quý 2/2025. Do nhà thầu A6 đã chấm dứt hợp đồng và VEC đang tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công mới nên gói thầu này dự kiến sẽ hoàn thành Quý 1/2024.

Ngoài ra, VEC đang nghiên cứu đầu tư bổ sung hoàn chỉnh nút giao Quốc lộ 51 theo quy mô hoàn chỉnh để đảm bảo kết nối liên thông với Quốc lộ 51 và cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu phục vụ Cảng hàng không quốc tế Long Thành đi vào khai thác. Dự kiến, hạng mục công trình này hoàn thành vào Quý 3/2025.

Trên cơ sở này, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 30/9/2025. Về nguồn vốn dự án, Bộ Giao thông Vận tải đã có quyết định số phê duyệt tổng mức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn và cơ chế tài chính của dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. Cụ thể, tổng mức đầu tư dự án là 31.320 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay ADB là hơn 13.654 tỷ đồng; vốn vay ADF3 là gần 341 tỷ đồng (cơ chế tài chính là ngân sách Nhà nước cấp phát trực tiếp cho dự án). Vốn vay JICA hơn 11.975 tỷ đồng (cơ chế tài chính là ngân sách nhà nước cấp phát trực tiếp cho dự án); vốn đối ứng là hơn 5.689 tỷ đồng.

Vốn vay ADF3, JICA và vốn đối ứng đều theo cơ chế tài chính là ngân sách Nhà nước cấp phát trực tiếp cho dự án. Theo nội dung điều chỉnh, tổng mức đầu tư dự án được cập nhật đến thời điểm hiện nay là 30.073 tỷ đồng (giảm 1.247 tỷ đồng). Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành khởi công vào tháng 7/2014, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trong năm 2019.

Do gặp vướng mắc nhiều vấn đề như: giải phóng mặt bằng, cơ chế pháp lý và nhất là nguồn vốn nên dự án buộc ngưng thi công từ giữa năm 2019. Chủ đầu tư xin lùi tiến độ đến ngày 31/12/2023 tuyến cao tốc này mới hoàn thành đưa vào khai thác. Do đó, Bộ GTVT tiếp tục xin lùi thời gian hoàn thành đến 9/2025, như vậy tuyến cao tốc dài 57km này xây dựng trong 11 năm.