Tiềm ẩn nhiều phức tạp trong quá trình hủy 9 đợt phát hành trái phiếu

Trong thời gian từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2022, 3 công ty con trực thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh là Công ty TNHH đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty CP Cung Điện Mùa Đông và Công ty CP đầu tư và dịch vụ khách sạn Soleil đã thực hiện 9 đợt chào bán trái phiếu riêng lẻ với tổng trị giá 10.030 tỷ đồng.

Căn cứ hồ sơ, tài liệu và đề nghị của cơ quan có thẩm quyền, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước gần đây đã ban hành văn bản hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu nói trên do hành vi công bố thông tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Theo thông tin công bố trên cổng thông tin Trái phiếu doanh nghiệp, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho hay các khoản trái phiếu của 3 doanh nghiệp trên đều là trái phiếu có tài sản đảm bảo bằng quyền sử dụng đất kèm chứng thư định giá hoặc bằng các tài sản thế chấp là cổ phiếu với giá trị theo chứng thư định giá có giá trị 130%-200% giá trị của các đợt huy động. 

Tuy nhiên, do đây hầu hết là các doanh nghiệp chưa niêm yết nên khả năng thanh lý tài sản đảm bảo sẽ có mức độ khả thi thấp hơn và mất nhiều thời gian trong quá trình xử lý thu hồi tài sản đảm bảo.

Bên cạnh đó, các lô trái phiếu trên phần nhiều đã được phân phối đến các nhà đầu tư cá nhân với các gói kỳ hạn và giá trị linh hoạt. Trong 8 lô trái phiếu đã tiến hàng công bố thông tin, 2 lô đã hoàn thành kỳ trả lãi đầu tiên cho các trái chủ. 

Theo đánh giá của VCBS, điều này tiềm ẩn nhiều phức tạp trong quá trình huỷ các đợt phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp trên. Do đó, cần thêm thời gian để chờ đợi các văn bản hướng dẫn của các cơ quan lý đối với hướng giải quyết dành cho các trái chủ. 

“Chúng tôi đánh giá, trong trường hợp các cơ quan quản lý có thể phối hợp với Tân Hoàng Minh giải quyết ổn thỏa quyền lợi của trái chủ là tổ chức và cá nhân thì mức độ thiệt hại sẽ được giới hạn trong phạm vi hẹp. Ngược lại nếu Tân Hoàng Minh vỡ nợ hoặc phá sản thì lúc đó thị trường tài chính cũng như các ngân hàng liên quan đến việc cấp tín dụng cho Tân Hoàng Minh sẽ chịu tác động lan tỏa mạnh hơn”, trích nhận định của các chuyên gia VCBS trong báo cáo “Đánh giá nhanh sự kiện Tân Hoàng Minh”.

Doanh nghiệp BĐS khó huy động vốn, dòng vốn có khả năng dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác

Trong nội dung báo cáo, nhóm chuyên gia VCBS cũng đánh giá tác động của vụ việc đến các bên liên quan.

Các ngân hàng được nhận định không chịu tác động trực tiếp đáng kể từ việc hủy kết quả phát hành trái phiếu Tân Hoàng Minh, kể cả đối với các ngân hàng với vai trò là bên mua trái phiếu. 

Theo thông tin hiện có của VCBS, các tổ chức tín dụng đã tham gia mua ít nhất 3 đợt phát hành trái phiếu của nhóm Tân Hoàng Minh. Tuy nhiên quy mô khoảng 3.000 tỷ đồng trái phiếu trong 3 đợt này và hơn 10.000 tỷ đồng trái phiếu của cả 9 đợt phát hành bị hủy bỏ vẫn chiếm tỷ trọng thấp so với tổng tín dụng của cả hệ thống ngân hàng. 

Đối với các doanh nghiệp bất động sản, tác động dự kiến sẽ lớn hơn. VCBS cho rằng việc hủy kết quả phát hành trái phiếu Tân Hoàng Minh trong ngắn hạn sẽ tác động tiêu cực đáng kể đến khả năng huy động vốn của nhóm doanh nghiệp cùng ngành khi nhà đầu tư có góc nhìn dè dặt hơn về tính an toàn của sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp BĐS. 

Tác động này rất đáng quan tâm, bởi trái phiếu doanh nghiệp đã trở thành một kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp bất động sản từ năm 2018, khi nguồn tín dụng bất động sản bắt đầu được siết chặt.

Còn đối với toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp, vụ việc có thể khiến nhà đầu tư đang nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp - đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản tương đương - cân nhắc tất toán, bán lại trước thời hạn và chấp nhận chi phí phạt hoặc bán với giá chiết khấu. Ở chiều ngược lại, các tổ chức tài chính có thể được hưởng lợi về phí, nhưng sẽ đối mặt áp lực hấp thụ nguồn cung đột biến này. 

Đáng chú ý, theo VCBS, xu hướng này có thể tạo ra sự dịch chuyển dòng vốn sang các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản hay vàng trong bối cảnh lãi suất ngân hàng vẫn đang được duy trì ở ngưỡng thấp so với thời điểm trước dịch. 

Nhìn rộng hơn, đứng từ góc độ cơ quan quản lý, nhóm chuyên gia VCBS đồng tình rằng việc hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu là bước đi cần thiết nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh và bền vững của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong dài hạn. Đồng thời, không loại trừ khả năng tới đây, sửa đổi thông tư 153 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ có những điều khoản siết chặt hơn so với dự thảo đang được đưa ra lấy ý kiến thị trường. 

Ngoài ra, VCBS cũng cho rằng vụ việc có thể là cơ hội để các sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp chất lượng khẳng định được độ tín nhiệm với các nhà đầu tư. 

“Nhìn chung, các động thái gần đây của các cơ quan quản lý với các sai phạm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán sẽ góp phần thanh lọc thị trường, gia tăng niềm tin của các nhà đầu tư đối với thị trường chứng khoán nói riêng và dòng vốn đầu tư vào Việt Nam nói chung”, báo cáo của VCBS nhấn mạnh.