Trước khi Chủ tịch Tập Cận Bình đánh thức đất nước về cội nguồn xã hội chủ nghĩa, một tỷ phú đã nói về và hành động theo chúng. Người đàn ông đó là Hui Ka Yan, người sáng lập China Evergrande Group - nhà phát triển bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới, hiện đang trên bờ vực sụp đổ.

Hui, một đảng viên hơn 35 năm, đã sử dụng khẩu hiệu “thịnh vượng chung” trong một bài phát biểu năm 2018. Trong nhiều năm, ông được xếp hạng là người từ thiện nhất Trung Quốc, quyên góp hàng tỷ đô la cho các mục đích tốt như nghiên cứu y tế.

Khi Evergrande đói tiền mặt, chính công ty cũng muốn nhân viên của mình trở thành các bên liên quan. Đầu năm nay, công ty đã thúc đẩy họ cho vay ngắn hạn hoặc có nguy cơ mất tiền thưởng. Hiện hàng trăm công nhân đã tham gia cùng những người mua nhà hoảng loạn đòi lại tiền.

Hoạt động kinh doanh bất động sản của Trung Quốc thực hiện theo kiểu, để mua đất, các chủ đầu tư thường vay từ các công ty ủy thác, sau đó yêu cầu quản lý cấp cao chịu trách nhiệm về dự án đó trở thành nhà đầu tư vào các sản phẩm ủy thác này. Các khoản vay xây dựng và thế chấp từ các ngân hàng chỉ đến muộn hơn nhiều.

Chỉ 5 năm trước, các sản phẩm ủy thác đầu tư vào các dự án của Evergrande có thể mang lại lợi nhuận hàng năm 30%, theo báo cáo địa phương vào thời điểm đó.

Nhưng khi Evergrande lớn mạnh hơn và trở nên căng thẳng hơn về mặt tài chính, việc đồng đầu tư giảm dần xuống cấp quản lý cấp trung và cuối cùng là ong thợ cấp thấp hơn. Các điều khoản tài chính cũng trở nên tồi tệ hơn. Các sản phẩm quản lý tài sản mà Evergrande bán chỉ mang lại lợi suất từ ​​5% đến 10%.

Ngoài ra, những sản phẩm này không nhất thiết phải gắn liền với dự án nhà ở mà nhân viên đó làm việc, có nghĩa là cô ấy thực sự không biết gì về chất lượng của khoản đầu tư mà tiền của cô ấy đã bỏ ra.

Trong một cuộc tái cơ cấu nợ, một công ty vẫn có thể hoạt động bình thường. Trong khi các chủ nợ và cổ đông mặc cả, nhân viên vẫn có thể tồn tại bình thường, miễn là họ được trả lương và không bị sa thải. Cú thúc bằng cánh tay mạnh mẽ của Evergrande đã thay đổi cuộc đời họ. Giờ đây, họ cũng là chủ nợ, những người đang chống lại các ngân hàng hùng mạnh và không biết họ đang ở đâu trong trình tự mổ xẻ. 

Những người ủng hộ sự thịnh vượng chung nói rằng một doanh nghiệp cần phải chia sẻ một số lợi nhuận với công nhân của mình. Điều đó thật cao quý. Nhưng các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc cũng cần lưu ý đến văn hóa doanh nghiệp nghiện nợ. Evergrande đã vay từ tất cả mọi người — khách hàng, nhân viên và nhà cung cấp của nó. Sự thịnh vượng chung có thể chuyển thành nghèo chung rất nhanh.

Duy Đạt (Theo bloomberg)