Tại Tọa đàm “Hiện thực hóa Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” do Bộ Xây dựng tổ chức ngày 19/10,  ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, việc giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng thời gian vừa qua được cho là còn chậm là do nguồn cung hạn chế. Hiện mới có 20/63 tỉnh thành công bố danh mục dự án NOXH, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ với tổng số 51 dự án.

Phó vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế NHNN cũng đánh giá các điều kiện để hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội nhiều điểm chưa phù hợp, cần điều chỉnh. Theo ông, trước khi vay được vốn để nhà băng giải ngân, người dân cần phải là đối tượng được mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, các quy định hiện nay quá chặt chẽ. Ông kỳ vọng sắp tới các quy định về điều kiện được sửa đổi, giúp việc giải ngân thuận tiện hơn.

Điểm nghẽn cuối cùng, ông Bắc nói chương trình 120.000 tỷ đồng này triển khai đến năm 2030, nhằm phát triển quỹ nhà giá tiền phù hợp với khả năng chi trả của người dân trong dài hạn. Theo ông Bắc, để giải ngân cho chủ đầu tư, các nhà băng cũng cần phân bổ theo khối lượng thực hiện, tiến độ dự án, còn phía khách hàng phải có hợp đồng mua bán.

Ông Bắc cho rằng tiến độ giải ngân chưa nhanh cũng do đề án xây dựng một triệu căn nhà ở xã hội mới triển khai được nửa năm. Thực tế trong 6 tháng đầu năm nay, cả nước có khởi công 9 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân với quy mô khoảng 18.700 căn. Ông Bắc dự kiến tiến độ giải ngân sắp tới sẽ nhanh hơn với sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ cùng các bộ, ngành và địa phương.

Có ý kiến cho rằng, nên có cơ chế đặc thù trong việc cấp vốn cho các dự án nhà ở xã hội tiếp cận với gói tín dụng ưu đãi để hấp dẫn chủ đầu tư. Về vấn đề này, trao đổi bên lề Tọa đàm, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản – Bộ Xây dựng cho biết, gói 120.000 tỷ thực hiện theo phương thức thương mại, chứ không phải gói tín dụng cấp vốn chính sách như gói 30.000 tỷ trước đây. Do đó, Ngân hàng Nhà nước và các Ngân hàng thương mại có trách nhiệm đảm bảo nguồn vốn cho gói này, làm sao rút ngắn thủ tục cho chủ đầu tư, người dân tham gia tiếp cận gói tín dụng.

Thời gian qua, Bộ Xây dựng cũng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn việc triển khai thực hiện gói tín dụng này. Đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng hướng dẫn dành cho các dự án đã được cấp phép xây dựng. Dự án nào đã có chủ đầu tư, có khối lượng giải ngân cụ thể thì đủ điều kiện được vay. Tuy nhiên, các chủ đầu tư cũng phải đáp ứng các điều kiện khác liên quan đến việc bảo toàn vốn của Ngân hàng Nhà nước.

Về phía người dân, ông Hưng cho biết, chỉ cần là đối tượng được mua nhà ở xã hội, đã có hợp đồng mua nhà ở xã hội của các chủ đầu tư đều được tiếp cận.

Cũng tại Tọa đàm, TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, một nguyên nhân khác khiến gói 120.000 tỷ đồng vẫn "ế" là lãi suất chưa hấp dẫn. Ông Khôi lý giải, qua khảo sát, nhiều doanh nghiệp đang kiến nghị giảm lãi vay với chủ đầu tư xuống còn 6,5% một năm, khách mua nhà là 4,8% một năm.

Hiện tại, một số ngân hàng áp dụng lãi suất 8,2% một năm (với chủ đầu tư dự án) và 7,7% một năm (với khách hàng vay) theo gói này. Hồi giữa năm, Hiệp hội Bất động sản TP HCM cũng từng cảnh báo gói tín dụng cho vay nhà ở xã hội này có thể "ế" vì lãi suất cao, nhất là với người mua nhà có thu nhập thấp.

Phát biểu tổng kết tọa đàm, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cũng nhận định nguồn vốn là một trong nhiều khó khăn, thách thức đang tồn tại với quá trình triển khai đề án xây một triệu căn nhà ở xã hội.

 Đối với nguồn vốn ưu đãi để phát triển nhà ở xã hội, ông Nghị cũng cho biết, theo báo cáo, các địa phương đang tập trung triển khai gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng, hiện nay đã có 20 tỉnh công bố danh mục 52 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình tín dụng ưu đãi kể trên với nhu cầu vay vốn là 25.884 tỷ đồng. Trong đó, có 49 dự án  nhà ở xã hội  với nhu cầu vay khoảng 24.655 tỷ đồng và 3 dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ với nhu cầu vay khoảng 1.230 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có một số dự án  nhà ở xã hội  tại các địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 83/1.095 tỷ đồng đã ký hợp đồng vay vốn.

“Bộ Xây dựng nhận thức rằng việc triển khai Đề án sẽ còn rất nhiều khó khăn, thách thức trong giai đoạn sắp tới, cần sự chung tay, vào cuộc một cách đồng bộ của các cấp chính quyền, các hiệp hội nghề nghiệp và các doanh nghiệp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.