Chia sẻ tại Hội thảo "Đột phá phát triển nhà ở xã hội" diễn ra ngày 28/3, do Báo Người Lao động tổ chức, ông Huỳnh Văn Thuận, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (NHCSXH), cho biết NHCSXH đang cho vay với người mua, thuê mua và xây mới, cải tạo nhà ở theo quy định với 5 nhóm.

5 nhóm này gồm người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật; người có thu nhập thấp, hộ nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định.

Ông cho biết, đến nay, dư nợ cho vay tại NHCSXH đạt 10.729 tỷ đồng với 29.577 khách hàng còn dư nợ. 

Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết số 11 năm 2022 của Chỉnh phủ, NHCSXH được giao 15.000 tỷ đồng để cho vay chương trình nhà ở xã hội và số vốn còn lại để cho vay trong năm 2023 là gần 11.000 tỉ đồng.

"Như vậy, khẳng định về nguồn vốn để cho vay chương trình này trong hai năm 2022 và 2023 là không thiếu", ông Huỳnh Văn Thuận nói.

Đến nay, theo danh sách các địa phương gửi về thì nhu cầu vốn chỉ hơn 4.300 tỷ đồng, như vậy vẫn còn gần 7.000 tỷ đồng.

Theo ông Thuận, có ba nguyên nhân khiến việc giải ngân cho vay đối với nhà ở xã hội chưa hiệu quả. Thứ nhất là bởi nguồn cung nhà ở xã hội tại các địa phương còn khan hiếm, nhiều công trình chưa khởi công theo kế hoạch đăng ký, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện công trình.

Bên cạnh đó, nhiều người có nhu cầu nhưng qua rà soát không đủ điều kiện vay vốn (chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thực hiện việc xây dựng mới nhà để ở, người thuộc diện có phát sinh nộp thuế thu nhập cá nhân,…).

Và cuối cùng là một số dự án nhà ở xã hội đã được chủ đầu tư thế chấp vay vốn ngân hàng thương mại thực hiện dự án. Khi bán cho người mua nhà chưa giải chấp nên khi các hộ này làm thủ tục vay vốn tại NHCSXH không thực hiện được việc đăng ký giao dịch bảo đảm, không đáp ứng được điều kiện về bảo đảm tiền vay để được giải ngân.

Để tiếp tục thực hiện tốt chương trình cho vay nhà ở xã hội, ông Thuận cho biết, NHCSXH có một số đề xuất, gồm kiến nghị Bộ xây dựng phối hợp với chính quyền địa phương chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, xác định nhu cầu vay vốn và đôn đốc các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội để tạo nguồn cung.

Đồng thời, đề nghị các Bộ, ngành rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, kịp thời ban hành các cơ chế, chính sách liên quan đến nhà ở, quy hoạch, phát triển quỹ đất, phát triển nhà ở theo dự án, phát triển nhà ở theo Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Minh Trí, Thành viên Hội đồng Thành viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), cho biết vấn đề lo nhất khi ngân hàng cho vay là pháp lý của dự án.

Nếu pháp lý dự án và năng lực doanh nghiệp được đảm bảo thì ngân hàng sẵn sàng cho vay để doanh nghiệp thực hiện dự án nhà ở xã hội. Đây cũng là trách nhiệm của ngân hàng trong góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, ông cũng đánh giá cao các doanh nghiệp sử dụng quỹ đất của mình để xây nhà ở xã hội, tuy nhiên, theo ông đây không phải là giải pháp căn cơ của vấn đề phát triển nhà ở xã hội.