Luật mới có hiệu lực sẽ tác động mạnh đến phát triển nhà ở xã hội

Vừa qua, Luật Nhà ở 2023 được Quốc hội thông qua ngày 27/11/2023 đã quy định đồng bộ các cơ chế để phát triển nhà ở xã hội với nhiều chính sách nổi bật. Theo đó, về quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, Luật quy định rõ UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh đã được phê duyệt.

Đặc biệt, Luật Nhà ở 2023 sẽ tác động sâu rộng nhất đến đối tượng và điều kiện thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội... Ngoài ra, Luật cũng đã có các quy định về ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cùng các quy định nhằm khắc phục những bất cập về giá bán, giá thuê nhà ở xã hội trước đây.

Tại chương trình Cà phê doanh nhân "Luật Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản và sự thích ứng của doanh nghiệp", ngày 8/6 vừa qua, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, cho rằng Luật Nhà ở (sửa đổi) đưa ra các điều kiện nới lỏng hơn với chủ đầu tư, người mua nhà ở xã hội.

Ở khía cạnh người mua, theo ông Lực, họ cần có thu nhập 15 triệu đồng một tháng (cao hơn 4 triệu đồng so với quy định hiện nay) và chưa sở hữu bất động sản tại tỉnh, thành phố nơi có dự án, sẽ được nhận hỗ trợ vay mua, thuê nhà ở xã hội.

"Hai điều kiện liên quan là xác định về thu nhập, xác định về nơi cư trú bây giờ cũng thoáng hơn trước rất nhiều. Đây là những điểm rất quan trọng", ông Lực nêu.

Còn với doanh nghiệp, TS Cấn Văn Lực cho rằng bên cạnh các quy định mới tại luật, việc tháo gỡ vướng mắc cho các dự án bất động sản loại này còn phụ thuộc thẩm quyền của địa phương.

Ông Lực ví dụ, cùng là đô thị lớn, cơ chế đặc thù tương đương nhau, nhưng Hà Nội tháo gỡ được gần 45% tổng số các dự án bất động sản gặp khó, trong khi con số này tại TP HCM ít hơn. TS Cấn Văn Lực kiến nghị các địa phương rà soát, đánh giá sát nhu cầu về nhà ở xã hội để phát triển các dự án phân khúc này, "chứ không phát triển, đầu tư theo phong trào".

TS Cấn Văn Lực cũng lưu ý chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội cần xác định rõ, làm nhà ở xã hội để cho thuê, bán hay cả hai loại hình này. Cùng đó, nhà đầu tư cần phát triển hệ sinh thái cho phân khúc nhà ở này, tức phát triển đồng bộ hạ tầng bệnh viện, trường học, chợ... Điều này tránh tình trạng "đồng không mông quạnh", dự án xong nhưng không ai về ở.

Ở góc độ doanh nghiệp đang làm nhà ở xã hội, ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lê Thành cho rằng: Việc Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản mới có hiệu lực sắp tới sẽ tháo gỡ rất nhiều vướng mắc cho các dự án nhà ở xã hội.

Theo ông Nghĩa, trước đây doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở xã hội phải chờ cơ quan chức năng xác định giá đất mới được miễn giảm tiền sử dụng đất. Mà việc xác định giá đất đang là “nút thắt” không thực hiện được trong nhiều năm.

Tại Luật Nhà ở 2023 dự kiến hiệu lực từ đầu tháng 8 (sớm hơn 5 tháng so với quy định), nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội không phải thực hiện các thủ tục trên.

"Luật mới ban hành đưa ra quy định miễn các thủ tục xác định giá, tiền sử dụng và thuê đất ngay từ đầu, đó là điểm cực mạnh, giúp gỡ vướng cho chủ đầu tư", ông Nghĩa nói.

Ông Lê Hữu Nghĩa đánh giá quy định tại các luật mới gồm Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản sẽ tạo "hiệu ứng domino", giải quyết những vướng mắc lâu nay của các dự án địa ốc. Cùng đó, việc chú trọng đầu tư dự án phân khúc nhà ở trung bình, như nhà ở xã hội, ông nói sẽ giúp thị trường địa ốc hồi phục vào 2026. Hiện, Công ty Lê Thành của CEO Lê Hữu Nghĩa đang đầu tư 3.000 căn nhà ở xã hội, để tung ra thị trường, đón "sóng" địa ốc hồi phục.

Nhiều tỉnh thành phía Nam đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội 

Nhu cầu về nhà ở xã hội ở các trung tâm kinh tế lớn là rất nhiều, nhưng nguồn cung ít mà giá lại khá cao đã ngăn cản ước mơ có nhà an cư của nhiều người. Thế nhưng thị trường nhà ở xã hội đang có những dấu hiệu tích cực khi cơ chế chính sách và vốn đã được tháo gỡ.

Không chỉ các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, nhiều tỉnh thành cũng đã vào cuộc phát triển nhà ở xã hội. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, các địa phương vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ hoàn thành và bàn giao 2.000 căn nhà ở xã hội. Trong đó, TP Cần Thơ có 4 dự án nhà ở xã hội bởi nhu cầu ở đô thị trung tâm vùng ĐBSCL vẫn rất cao.

TP Cần Thơ đang gấp rút hoàn thành đề án xây dựng nhà xã hội trong quý III năm nay. Theo đó, các dự án đô thị, khu công nghiệp sẽ dành 20% quỹ đất cho nhà ở xã hội.

Tương tự, Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho biết địa phương có gần 9.450 người có nhu cầu về nhà ở xã hội, trong đó chiếm phần lớn là công nhân, người lao động tại Khu công nghiệp Lộc Sơn, Khu công nghiệp Phú Hội và người thu nhập thấp tại khu vực đô thị. Trong khi đó, mục tiêu phát triển nhà ở tại địa phương đặt ra chỉ dành cho hơn 7.000 người.

Cũng liên quan đến nhà ở cho công nhân, người lao động thu nhập thấp, Tổng Công ty đầu tư và Phát triển Công nghiệp - Becamex vừa công bố tài liệu Đại hội đồng cổ đông năm 2024. Đáng chú ý, trong kế hoạch hoạt động năm 2024, doanh nghiệp này sẽ triển khai 2 dự án nhà ở xã hội cho lao động thu nhập thấp tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Theo đó, năm 2024, Becamex sẽ đầu tư một số sự án bất động sản mới. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sẽ triển khai giai đoạn tiếp theo của dự án nhà ở xã hội Việt - Sing tại thành phố Thuận An và nhà ở xã hội Định Hòa tại thành phố Thủ Dầu Một của tỉnh Bình Dương. Đây là 2 dự án nhà ở xã hội ở các khu vực đông người lao động được công nhân mong đợi trong thời gian qua.

Tại "thủ phủ" công nghiệp miền Nam Bình Dương, Becamex đang là doanh nghiệp xây dựng nhiều căn hộ nhà ở xã hội nhất. Trong giai đoạn đầu phát triển nhà ở xã hội, doanh nghiệp này đã xây dựng được 47.500 căn hộ. Mỗi căn hộ điển hình có diện tích khoảng 30 m2 đã bao gồm 10 m2 diện tích gác lửng. Người lao động cũng có thể mua 2 căn sát nhau ghép lại thành 1 căn 60 m2 với giá bán mỗi căn khoảng từ 100-300 triệu đồng.