Năm 2025, bức tranh bán lẻ hiện đại tại Việt Nam không chỉ dừng lại ở cuộc đua mở rộng điểm bán mà đã chuyển dịch sang một tầng nấc mới phức tạp hơn: Tái cấu trúc mô hình, ứng dụng công nghệ và những cái bắt tay chiến lược chưa từng có tiền lệ. Từ những đô thị lớn đến vùng nông thôn, từ đại siêu thị đến cửa hàng tiện lợi, các "ông lớn" đều đang chuyển động khẩn trương trước áp lực cạnh tranh gay gắt.

Cuộc viễn chinh về vùng đất mới

Ngày 28/11/2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng của Bách Hóa Xanh khi chuỗi này chính thức "Bắc tiến" với việc đồng loạt khai trương 20 siêu thị tại Ninh Bình. Sau 10 năm hiện diện ở miền Nam và miền Trung, đây là động thái mở rộng ra vùng đất mới đầu tiên với định vị siêu thị "gần nhà, giá tiết kiệm".

Lãnh đạo Thế Giới Di Động (MWG) thừa nhận thị trường phía Bắc có nhiều nét riêng trong thói quen tiêu dùng và đã có sẵn hệ thống các chuỗi kinh doanh khác. Tuy nhiên, ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc MWG cho biết: "Ninh Bình - vùng đất giao thoa giữa miền Bắc và miền Trung, sẽ làm điểm khởi đầu cho hành trình phục vụ vùng đất mới". Ông Linh cũng khẳng định về kế hoạch tương lai: "Năm 2026, dù chưa có kế hoạch nhưng việc mở mới là đương nhiên, không dưới mức đã mở 2025".

Trong khi đó, WinCommerce (đơn vị vận hành WinMart/WinMart+) lại tìm thấy động lực tăng trưởng ở một phân khúc khác: nông thôn. Theo ông Danny Le – Tổng Giám đốc Masan Group, khu vực nông thôn là nơi sinh sống của hơn 60% dân số Việt Nam. Và cố liệu cho thấy gần 75% số cửa hàng mở mới tính đến quý III/2025 của đơn vị này thuộc mô hình WinMart+ đều nằm tại nông thôn.

Kết quả kinh doanh cũng thể hiện sự khả quan của chiến lược này. Báo cáo tài chính quý III/2025 ghi nhận doanh thu của chuỗi đạt 10.544 tỷ đồng, tăng 22,6% so với cùng kỳ. Đặc biệt, "nông thôn sẽ là động lực tăng trưởng chính cho WCM trong 3 đến 5 năm tới", ông Danny Le nhấn mạnh. WinMart dự kiến mở mới thêm 1.000 đến 1.500 siêu thị trong năm 2026.

Không đứng ngoài cuộc đua, AEON Việt Nam cũng đang tăng tốc. Trong năm 2025, nhà bán lẻ từ Nhật Bản này mở mới thêm một trung tâm thương mại, ba Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị. AEON xác định Việt Nam là thị trường chiến lược trọng điểm bên cạnh Nhật Bản. Ông Tezuka Daisuke - Tổng Giám đốc AEON Việt Nam chia sẻ: "Trong năm 2025, AEON Việt Nam sẽ tăng quy mô doanh số lên 130% so với năm 2024".

Đa dạng hóa mô hình và những cái bắt tay lịch sử

Bối cảnh "đất chật người đông", thị trường bán lẻ buộc các doanh nghiệp phải linh hoạt hơn trong mô hình kinh doanh. Điểm nhấn đáng chú ý nhất trong năm 2025 là việc AEON lần đầu tiên hợp tác với Vincom.

Cụ thể, địa điểm kinh doanh mới của AEON tại Văn Giang (Hưng Yên) nằm trong Vincom Mega Mall Ocean City. Sự kết hợp này diễn ra trong bối cảnh Vincom Retail - đơn vị sở hữu 89 TTTM trên cả nước, không còn liên quan đến chuỗi siêu thị lớn nào sau khi Vingroup bán WinMart cho Masan.

Bên cạnh đó, AEON cũng triển khai mô hình tinh gọn Super Supermarket với diện tích hơn 2.800 m2, điển hình là AEON Bình Dương Midori Park vừa khai trương. Thậm chí, doanh nghiệp này còn mở các siêu thị bên ngoài hệ thống TTTM của mình, như tại Parc Mall và Crescent Mall (TP HCM). Ông Tezuka Daisuke nhận định thị trường bán lẻ Việt Nam còn nhiều dư địa phát triển khi kênh bán lẻ hiện đại mới chiếm khoảng 12 - 15% thị phần.

Ở chiều ngược lại, Bách Hóa Xanh cũng đang nghiên cứu các mô hình mới để hướng tới tầm nhìn doanh thu 10 tỷ USD. Chủ tịch MWG Nguyễn Đức Tài cho biết: "Ví dụ như là một chuỗi cửa hàng chỉ bán FMCG, tức là chỉ bán hàng khô hoặc cũng có thể là một chuỗi của hàng chỉ bán hàng tươi, hoặc cũng có thể là một cửa hàng kết hợp nằm ở tầng trệt của một cái block chung cư". Để đạt được con số 10 tỷ USD, ông Tài tính toán "cần phải có đến mười mấy nghìn cửa hàng".

Cuộc đua "đốt tiền" cho diện mạo và công nghệ

Nếu như việc mở rộng điểm bán giúp các doanh nghiệp chiếm lĩnh thị phần vật lý, thì cuộc đua nâng cấp trải nghiệm và ứng dụng công nghệ lại là chìa khóa để giữ chân khách hàng cùng tối ưu hóa lợi nhuận.

Central Retail, tập đoàn bán lẻ đến từ Thái Lan, đã thể hiện tham vọng lớn khi công bố đầu tư từ 45 đến 47 tỷ baht (tương đương khoảng 1,38 đến 1,44 tỷ USD) cho hoạt động mở rộng đến năm 2027. Động thái này diễn ra trong bối cảnh kinh tế Thái Lan gặp khó khăn, khiến Việt Nam trở thành trọng tâm chiến lược.

Ông Suthisarn Chirathivat, Tổng giám đốc Central Retail, nhận định: "Việt Nam là quốc gia rất năng động với dân số lớn, là thị trường mà chúng tôi cần theo dõi sát sao".

Minh chứng rõ nét nhất cho dòng vốn này là sự kiện ngày 1/12, khi Central Retail chính thức khai trương Trung tâm thương mại GO! Thăng Long. Đây là kết quả của quá trình nâng cấp từ Big C Thăng Long với tổng vốn đầu tư 650 tỷ đồng (trong đó vốn cải tạo hơn 200 tỷ đồng).

Với tổng diện tích 35.180 m2 và quy tụ hơn 250 thương hiệu, địa điểm này được kỳ vọng sẽ thay đổi hoàn toàn diện mạo cũ kỹ trước đây.

Trong khi đối thủ chi tiền cho "lớp vỏ" hoành tráng, WinCommerce lại tập trung giải quyết bài toán vận hành bằng công nghệ. Ông Phan Nguyễn Trọng Huy - Giám đốc tài chính của WCM cho biết, doanh nghiệp đang đi tìm lời giải cho 4 câu hỏi khó nhất trong bán lẻ: "bán ở đâu?", "bán cái gì?", "bán bao nhiêu?" và "bán với giá nào?".

Lời giải nằm ở dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). WCM đã áp dụng mô hình Machine Learning để dự đoán nhu cầu đặt hàng, giúp giải phóng nguồn lực con người. Hiện khoảng 20% sản phẩm tại hệ thống WinMart được đặt hàng tập trung, dự kiến con số này sẽ tăng lên 90% vào cuối năm 2026.

Hiệu quả mang lại là con số thực tế: "Nhờ phương thức đặt hàng mới, WCM đã tiết kiệm được 300 tỷ đồng chi phí và nhân viên cửa hàng có thêm 30% thời gian phục vụ khách hàng", ông Huy tiết lộ.

Không chỉ vậy, các siêu thị WinMart mô hình mới tại các khu vực như Liễu Giai, Ocean Park (Hà Nội) hay Landmark 81 (TP.HCM) cũng đang được thiết kế lại theo hướng "one-stop-shop" (tất cả tại một điểm đến), tích hợp từ thực phẩm đến mỹ phẩm, đồ gia dụng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Hiệu quả định đoạt bằng những con số tài chính

Tất cả những nỗ lực từ mở rộng lãnh thổ, đa dạng hóa mô hình cho đến đầu tư công nghệ cuối cùng đều phải được phản ánh vào "bảng điểm" tài chính. Năm 2025 chứng kiến những con số biết nói, khẳng định tính đúng đắn trong chiến lược của các nhà bán lẻ.

Với WinCommerce, việc ứng dụng công nghệ và đánh chiếm vùng nông thôn đã mang lại trái ngọt sau nhiều năm tái cấu trúc. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu của hệ thống đạt 28.459 tỷ đồng, tăng 16,6% so với cùng kỳ. Quan trọng hơn, lợi nhuận sau thuế đạt 243 tỷ đồng, tăng 447 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Ông Danny Le tự hào tuyên bố quý III/2025 là quý đầu tiên ghi nhận cả mô hình siêu thị mini và siêu thị lớn cùng đạt EBIT dương.

Bách Hóa Xanh cũng không kém cạnh khi trở thành "gà đẻ trứng vàng" cho MWG. Theo báo cáo 9 tháng đầu năm 2025, chuỗi này đạt doanh thu 34.400 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ và đóng góp hơn 30% tổng doanh thu tập đoàn. Riêng kênh online đã đóng góp 1.700 tỷ đồng. Với đà tăng trưởng này, lãnh đạo MWG kỳ vọng Bách Hóa Xanh sẽ vượt kế hoạch lãi 600 tỷ đồng cho cả năm.

Về phía Central Retail, thị trường Việt Nam hiện đóng góp 22% vào tổng doanh thu của tập đoàn trong quý I/2025, khẳng định vị thế là thị trường trọng điểm thứ hai chỉ sau Thái Lan. Doanh thu 9 tháng đầu năm 2025 tại Việt Nam ghi nhận gần 29.000 tỷ đồng, trong đó mảng thực phẩm chiếm ưu thế lớn.

Có thể thấy, năm 2025 là thời điểm mà các chiến lược đầu tư dài hơi bắt đầu hái quả. Từ việc AEON tăng tốc mở mới trước sức ép từ các đối thủ, WinMart tìm thấy "mỏ vàng" ở nông thôn, cho đến Central Retail dồn lực tài chính để giữ vững thị phần, tất cả tạo nên một bức tranh thị trường bán lẻ sôi động và khốc liệt, nơi mà sự chậm trễ hay ngủ quên trên chiến thắng đều có thể phải trả giá đắt.