Thị trường bảo hiểm ấm dần

Tại văn bản lấy ý kiến cho dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), Bộ Tài chính dự báo đến năm 2025, tổng tài sản của toàn ngành sẽ đạt hơn 1 triệu tỷ đồng, tăng 29,8% so với năm 2022. Trong đó, khối bảo hiểm phi nhân thọ chiếm 149,3 nghìn tỷ đồng, còn bảo hiểm nhân thọ chiếm tới 918,6 nghìn tỷ đồng, tương ứng với mức tăng trưởng bình quân 9,75% mỗi năm.

Dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm được ước tính đạt gần 712 nghìn tỷ đồng vào năm 2025, tăng 34,27% so với 2022, trong đó khối phi nhân thọ chiếm 42,3 nghìn tỷ đồng và khối nhân thọ 669,7 nghìn tỷ đồng. Mức tăng trưởng bình quân cũng đạt 10,28%.

Doanh thu phí bảo hiểm dự kiến giảm xuống 239,6 nghìn tỷ đồng vào năm 2025, giảm 3,29% so với 2022. Trong đó, doanh thu khối phi nhân thọ đạt 85,9 nghìn tỷ đồng và nhân thọ đạt 153,7 nghìn tỷ đồng, tức bình quân mỗi năm giảm 0,91%. Ngược lại, chi trả quyền lợi bảo hiểm có thể tăng mạnh, dự kiến đạt 104,5 nghìn tỷ đồng năm 2025, tăng tới 55,44% so với năm 2022. Trong đó, chi trả của khối phi nhân thọ là 25,9 nghìn tỷ đồng và của khối nhân thọ là 78,5 nghìn đồng, với mức tăng trưởng bình quân 18,18%/năm.

Đáng chú ý, số liệu của Bộ Tài chính cho thấy một số tín hiệu phục hồi đã bắt đầu xuất hiện ở mảng nhân thọ. Tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ 6 tháng đầu năm 2025 đạt 72 nghìn tỷ đồng, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước và doanh thu phí khai thác mới đạt 13 nghìn tỷ đồng, tăng 8,6%. 

Ở mảng bảo hiểm phi nhân thọ, mặc dù thiên tai, bão lũ nghiêm trọng dự báo sẽ làm tăng chi phí dự phòng bồi thường, tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp; triển vọng tăng trưởng vẫn ổn định. 6 tháng đầu năm 2025, tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc đạt đã vượt 43,5 nghìn đồng, tăng 11,4% so với cùng kỳ và được kỳ vọng vượt 11% trong năm 2025.

Trước đó, thị trường bảo hiểm đã trải qua giai đoạn nhiều thách thức. Năm 2024, ước tính doanh thu phí bảo hiểm gốc chỉ đạt 227,5 nghìn tỷ đồng, giảm nhẹ so với 2023, chủ yếu do mức sụt giảm của mảng nhân thọ trong bối cảnh mảng này đối diện với cuộc khủng hoảng niềm tin khiến kênh phân phối bancassurance (liên kết phân phối giữa công ty bảo hiểm nhân thọ và ngân hàng) suy giảm nghiêm trọng. Điều này tác động đến cả doanh thu của ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm. Trong khi ở giai đoạn trước, khoảng 2018-2021, kênh bancassurance từng là động lực chính, góp phần đưa doanh thu phí bảo hiểm tăng trưởng bình quân từ 20-30%/năm. 

Trong giai đoạn 2026-2030 tới đây, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu ngành bảo hiểm đạt bình quân 10%/năm, đưa quy mô thị trường lên từ 3,3-3,5% GDP vào năm 2030. Định hướng chính sách càng mở ra dư địa tăng trưởng trong trung và dài hạn cho các doanh nghiệp bảo hiểm sau hai năm khủng hoảng vừa qua.

Thêm nhiều ngân hàng tiến vào sân chơi

Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm có tín hiệu phục hồi, từ đầu năm đến nay, nhiều ngân hàng có định hướng tăng cường sự hiện diện ở lĩnh vực tiềm năng này.

Mới đây nhất, ngân hàng ACB vừa thông báo chốt danh sách cổ đông vào ngày 14/10 và tiến hành lấy ý kiến cổ đông từ 24/10 đến 10/11 về việc thành lập công ty con hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, qua đó từng bước hoàn thiện hệ sinh thái.

Trước đó, hồi tháng 9, Techcombank cũng công bố ra mắt CTCP Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ Thương (Techcom Life), đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược mở rộng hệ sinh thái tài chính toàn diện của ngân hàng. Theo đó, Techcombank sẽ trở thành đại lý bảo hiểm tổ chức, phân phối các sản phẩm của Techcom Life. 

Hiện Techcombank cũng sở hữu một công ty con hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ là TCGIns thành lập hồi tháng 10/2024.

Không đứng ngoài cuộc chơi, ban lãnh đạo VPBank tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 hồi tháng 4 qua cũng cho biết ngân hàng dự kiến thành lập công ty con về bảo hiểm nhân thọ với vốn điều lệ gần 2.000 tỷ đồng. Tỷ lệ tham gia của VPBank và các bên liên quan tối đa 100%. 

Trước đó, năm 2022, VPBank cũng đã mua lại công ty Bảo hiểm phi nhân thọ OPES, nâng tỷ lệ sở hữu lên 99,42% với vốn điều lệ 1.900 tỷ đồng.

Nhiều ngân hàng trong hệ thống cũng đã mở rộng hệ sinh thái sang mảng bảo hiểm từ lâu. MB sở hữu công ty bảo hiểm nhân thọ MB Life và công ty bảo hiểm phi nhân thọ MIC. BIDV cũng nắm 50% vốn của bảo hiểm nhân thọ BIDV MetLife và Bảo hiểm phi nhân thọ BIC. VietinBank có bảo hiểm phi nhân thọ VIB và Agribank có bảo hiểm phi nhân thọ ABIC.

Đến thời điểm hiện tại, không phải tất cả các công ty bảo hiểm do ngân hàng sở hữu vốn đều đã công bố kết quả kinh doanh bán niên 2025. Tuy nhiên, bức tranh sơ lược cho thấy tín hiệu khởi sắc, đặc biệt ở mảng phi nhân thọ.

Cụ thể, ở nhóm các DN bảo hiểm phi nhân thọ, trong 6 tháng đầu năm, Bảo hiểm BIC ghi nhận doanh thu thuần hoạt động kinh doanh bảo hiểm đạt 2.154 tỷ đồng, tăng nhẹ 2% so với cùng kỳ, tuy nhiên doanh thu hoạt động tài chính vọt tăng 30% đạt gần 308 tỷ đồng. Nhờ đó, tổng lợi nhuận hợp nhất trước thuế 6 tháng đầu năm 2025 đạt gần 420 tỷ đồng, tương đương tăng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái và hoàn thành 58% kế hoạch năm.

 Bảo hiểm ABIC ghi nhận tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm 6 tháng đầu năm đạt 16% so với cùng kỳ, tuy nhiên chi bồi thường và tổng chi trực tiếp lần lượt tăng 14,1% và 20,8% khiến cho lợi nhuận gộp hoạt động kinh doanh bảo hiểm chỉ tăng nhự 1,3% so với cùng kỳ, đạt 416,6 tỷ đồng. Trừ chi phí, lợi nhuận trước thuế vẫn đạt 182,8 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ.  

Bảo hiểm MIC ghi nhận doanh thu thuần từ kinh doanh bảo hiểm 6 tháng đầu năm tăng 13,8%, đạt 1.973 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đạt 184,5 tỷ đồng, tăng 38% so với cùng kỳ năm 2024.

Ở mảng nhân thọ, trong tổng số 20 doanh nghiệp trên thị trường, hiện mới chỉ có 4 công ty có vốn trong nước, trong đó có 3 công ty do ngân hàng sở hữu vốn. Trừ MB Life chưa công bố kết quả kinh doanh bán niên và Techcom Life vừa ra mắt, BIDV MetLife cho biết lợi nhuận trước thuế bán niên 2025 đã bật tăng 329% so với cùng kỳ, đạt gần 92 tỷ đồng (cùng kỳ đạt 21,4 tỷ đồng), chủ yếu do doanh thu phí bảo hiểm tăng 55% lên 918 tỷ đồng.