Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ báo cáo kinh tế xã hội năm 2025 ước tính tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cả năm ước đạt khoảng 8%, thuộc nhóm cao nhất châu Á và thuộc nhóm tăng trưởng hàng đầu thế giới. Quy mô GDP cả nước ước đạt 510 tỷ USD và thu nhập bình quân đầu người lần đầu vượt mốc 5.000 USD, tăng 1,4 lần so với năm 2020, đưa Việt Nam vào nhóm nước thu nhập trung bình cao, …

Nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định

Đánh giá về bức tranh kinh tế năm 2025, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng cho rằng điểm nhấn lớn nhất là sự ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và khu vực nhiều biến động. Cụ thể, các chỉ số then chốt như lạm phát, thâm hụt ngân sách, nợ công, cán cân thanh toán và cán cân ngoại thương đều được duy trì ở mức bền vững.

Trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, nền kinh tế tiếp tục ghi nhận nhiều động lực tăng trưởng đáng chú ý. Trước hết là hoạt động ngoại thương, kim ngạch xuất nhập khẩu thiết lập những kỷ lục mới, dự kiến đạt khoảng 920 tỷ USD. Đây được xem là động lực tăng trưởng đặc biệt quan trọng, bởi Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn và phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế.

“Sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất nhập khẩu đã tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó cải thiện kết quả hoạt động của doanh nghiệp trong nước”, ông Bình nêu rõ.

Bên cạnh đó, đầu tư công tiếp tục là một trụ cột quan trọng của tổng cầu với tổng tăng mạnh về quy mô tuyệt đối, trong khi tốc độ giải ngân được cải thiện rõ rệt, qua đó đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, nhất là trong bối cảnh khu vực tư nhân và kinh tế thế giới còn đối mặt nhiều thách thức.

Ngoài ra, tiêu dùng trong nước bao gồm tiêu dùng của hộ gia đình và khu vực doanh nghiệp tiếp tục phục hồi và tăng trưởng tích cực, qua đó đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng tổng cầu.

Đặc biệt, việc triển khai Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân đã tạo ra một “luồng sinh khí mới” cho nền kinh tế. Chính sách này mở ra các điểm bứt phá trong hoạt động đầu tư của khu vực tư nhân. Sự gia tăng đầu tư không chỉ thể hiện ở số lượng các dự án mới được khởi công và đưa vào vận hành, mà còn phản ánh rõ qua sự gia tăng đáng kể số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, cũng như số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trên thị trường.

Bên cạnh việc các động lực tăng trưởng truyền thống tiếp tục được duy trì hiệu quả trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, tạo nên điểm sáng nổi bật của nền kinh tế năm 2025, Việt Nam cũng đang từng bước chuyển dịch sang các động lực tăng trưởng mới như tăng trưởng xanh, kinh tế số và các mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo.

“Dù mới ở giai đoạn hình thành, những động lực này đang được thúc đẩy mạnh mẽ và được kỳ vọng sẽ trở thành trụ cột tăng trưởng chủ đạo trong trung và dài hạn”, ông Bình kỳ vọng.

Còn nhiều dư địa để phát huy

Về triển vọng, ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam nhận định các động lực tăng trưởng hiện nay vẫn còn nhiều dư địa để phát huy, đặc biệt là đầu tư tư nhân trong nước và tiêu dùng nội địa là những lĩnh vực có vai trò quan trọng đối với tính bền vững của tăng trưởng. Tuy nhiên, việc khai thác hiệu quả các dư địa này đang đối mặt không ít thách thức.

Cụ thể, đầu tư tư nhân trong nước hiện vẫn tương đối yếu so với mặt bằng chung, do đó cần tạo cú hích thông qua cải cách môi trường kinh doanh và giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Việc tháo gỡ các rào cản về thủ tục, chi phí và điều kiện kinh doanh được xem là yếu tố quan trọng để khơi thông nguồn lực của khu vực tư nhân.

Đối với tiêu dùng nội địa, dù đang duy trì ở mức ổn định, song chưa thực sự bứt phá. Tính đến hết tháng 11, tiêu dùng thực tế (loại trừ yếu tố giá) chỉ tăng khoảng 7%, trong khi mục tiêu đặt ra là 8–10%.

Để thúc đẩy tiêu dùng, vị chuyên gia này cho rằng cần kết hợp gia tăng tiêu dùng khu vực công, đặc biệt trong các lĩnh vực y tế và giáo dục, với kích thích tiêu dùng tư nhân. Quan trọng hơn, phải tạo việc làm, nâng cao thu nhập và hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội.

“Tại các nền kinh tế châu Á như Việt Nam, người dân có xu hướng gia tăng tiết kiệm nếu chưa thực sự tin tưởng vào an toàn tài chính trong tương lai; khi hệ thống an sinh xã hội được cải thiện, áp lực tích lũy sẽ giảm và tiêu dùng sẽ có điều kiện gia tăng”, ông Hùng cho biết.

Về giải pháp nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số, ông Nguyễn Bá Hùng cho rằng tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thông qua rút ngắn thời gian, giảm chi phí tuân thủ, đồng thời bảo đảm cạnh tranh lành mạnh. Cách tiếp cận này không chỉ thúc đẩy doanh nghiệp phát triển mà còn bảo vệ người tiêu dùng và hỗ trợ thực hiện các mục tiêu về môi trường, xã hội.

Ngoài ra, phát triển đội ngũ doanh nghiệp nội địa lớn, có năng lực cạnh tranh. Trong đó, vai trò của Chính phủ là tạo lập môi trường thuận lợi, trong khi việc cạnh tranh và duy trì thành công bền vững trên thị trường quốc tế phải dựa vào chính năng lực của doanh nghiệp.

“Yếu tố then chốt nằm ở khâu triển khai thực hiện. Cải cách càng chậm thì mức độ đóng góp vào tăng trưởng càng hạn chế; ngược lại, triển khai càng nhanh và hiệu quả, tác động tích cực đến tăng trưởng càng lớn”, ông Hùng khuyến nghị.

Ở góc nhìn tích cực, TS. Lê Duy Bình cho rằng triển vọng kinh tế thế giới được cải thiện khi các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản những thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam cùng với Hàn Quốc, Trung Quốc và ASEAN tiếp tục duy trì đà tăng trưởng.

Đặc biệt, chính sách nới lỏng tiền tệ tại một số nền kinh tế lớn sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế toàn cầu, qua đó tác động trực tiếp và tích cực đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư vào Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục gia tăng, trong bối cảnh các nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh và môi trường đầu tư đang được đẩy mạnh. Quá trình cải cách thể chế, cải cách quy định kinh doanh sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư và người tiêu dùng, qua đó thúc đẩy cả đầu tư nước ngoài lẫn đầu tư trong nước.

Ngoài ra, khi niềm tin được củng cố, nguồn vốn đầu tư sẽ tiếp tục gia tăng và có sự dịch chuyển rõ nét sang các lĩnh vực có hàm lượng sáng tạo cao hơn, dựa nhiều hơn vào khoa học công nghệ, tri thức và đổi mới sáng tạo.

“Đây được xem là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng mới, góp phần nâng cao chất lượng và tính bền vững của tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới”, ông Bình tin tưởng.