Trong báo cáo vừa gửi Quốc hội thực hiện Nghị quyết 62 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp 3, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết Bộ đã có nhiều động thái để tăng thu thuế bất động sản.

Một trong số đó là yêu cầu cơ quan thuế không được gây khó khăn cho người nộp thuế, không ngăn chặn cũng như làm tồn đọng hồ sơ chuyển nhượng bất động sản; không kéo dài thời hạn giải quyết hồ sơ chuyển nhượng.

Luỹ kế 8 tháng, số thu thuế từ chuyển nhượng bất động sản, nhận thừa kế và quà tặng là bất động sản đạt hơn 26.860 tỷ đồng, tăng hơn 13.200 tỷ đồng, tức trên 96% so với cùng kỳ 2021. Đầu tháng 9, trung bình giá chuyển nhượng khai cao hơn gần 3 lần so với khung giá đất địa phương đưa ra.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho hay thu thuế chuyển nhượng bất động sản vẫn tồn tại nhiều bất cập. Hiện quy định quản lý thuế này chưa đồng bộ với Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản; sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan chưa chặt chẽ.

Về phía người dân, nhiều người chưa hiểu đầy đủ luật, chưa tự giác nộp thuế và nhận thức hậu quả khi khai thuế không đúng thực tế giá chuyển nhượng.

Theo quy định, người nộp thuế kê khai, nộp thuế không đúng với giá thực tế chuyển nhượng, cơ quan thuế có quyền ấn định thuế. "Tuy nhiên cơ quan thuế không có chức năng điều tra nên việc thu thập thông tin làm căn cứ ấn định thuế gặp nhiều khó khăn", Bộ Tài chính nhận xét.

Thực tế hiện nay, việc ấn định thuế được thực hiện có hiệu quả chỉ trong trường hợp cơ quan có liên quan (Công an điều tra, Thanh tra kiểm tra...) thu thập đủ chứng cứ chứng minh giao dịch mua bán thực tế, phát hiện kết luận hành vi gian lận, trốn thuế thì căn cứ để cơ quan thuế ấn định thuế mới hoàn toàn vững chắc.

Tuy nhiên, Tổng cục Thuế cũng nhận được báo cáo của một số cơ quan thuế địa phương báo cáo việc đã chuyển hồ sơ qua cơ quan cảnh sát điều tra nhưng cơ quan điều tra chuyển lại cơ quan thuế để xử lý hành chính vì không đủ căn cứ xác định hành vi trốn thuế, Bộ trưởng nêu.

Theo Bộ trưởng, công tác thu thập thông tin để triển khai công tác hậu kiểm của cơ quan thuế còn nhiều khó khăn do người nộp thuế mở nhiều tài khoản ngân hàng, các ngân hàng có phản hồi thông tin xác minh chậm nên việc xác minh giá chuyển nhượng gặp nhiều khó khăn. Khi có kết quả xác minh, nếu có chênh lệch giá chuyển nhượng, Chi cục Thuế gặp khó khăn trong việc mời người nộp thuế (người bán đã thay đổi địa chỉ thường trú, đi nước ngoài.

Trong giải pháp thời gian tới, Bộ trưởng đề cập việc tiếp tục hoàn thiện một số dự thảo nghị định, thông tư có liên quan, xây dựng Bộ tiêu chí rủi ro đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Cũng liên quan đến thuế chuyển nhượng bất động sản, tại hội thảo góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) vừa diễn ra, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Nguyễn Thị Phương Hoa đề cập phương án không tính theo giá thực tế như hiện tại mà tính theo bảng giá đất.

"Nếu theo cách này thì sẽ có con số chính xác để làm được bản đồ giá đất, và hy vọng sẽ tạo được một thị trường minh bạch. Nhưng như thế các luật khác phải sửa theo, trong đó có các luật về thuế", bà Hoa nêu.